Lombardia Beni Culturali
14

Breve investiture

1194 gennaio 5, Brescia.

Ottobono, prete ed ufficiale della chiesa di S. Brigida, e magister Mauro, chierico della stessa chiesa, investono Alberto Azebozius di un appezzamento di terra in parte coltivata a vite e in parte a campo, sita nel territorio di Brescia, in località Rosarius, dopo che gli enfiteuti Girardo e Pietro de Plebe, figli del defunto Martino, hanno rinunciato in favore della chiesa di S. Brigida all'appezzamento, affinchè ne fosse investito il predetto Alberto, dal quale dichiarano di aver ricevuto otto lire di denari imperiali e tre soldi; Alberto dovrà corrispondere ogni anno la decima e il fitto di cinque soldi e quattro mezzani di moneta bresciana, da consegnare alle calende di marzo o entro gli otto giorni successivi. Pulcarda, madre di Girardo e Pietro, rinuncia ad avvalersi di qualunque diritto sui beni oggetto della transazione.

Originale, ASVat, Fondo Veneto, I, n. 2720 (S. Pietro in Monte, n. 119) [A]. Regesto sec. XX, ASVat, Fondo Veneto, I, Blocchetto III/12, S. Pietro in Monte, n. 119.
Sul verso nota dorsale leggibile solo con la lampada di Wood, pare di mano del rogatario: [[...]] Iacob[us] Trentinus et Lanfrancus [G]aid[i] et Bencius et dominus Girar|dus Cavelcacani et Montenarius, Lafrancus [A]bo[cii] et uxor | sua Imelda die iovis [[...]] int[rante] o[ctu]bri; segno non chiaro, probabilmente segnatura del sec. XV, forse F; annotazione poco leggibile di mano probabilmente del sec. XIII-XIV: [Ecclesia] Sancte Brigide [[...]]; annotazione di mano del sec. XV: Car(ta) unius pecie terre iacentis in classuris Brixie (in sopralinea) in contrata [Rosarii]; annotazione di altra mano del sec. XV: Pro Sancta Brigida. 1194, cui segue di mano del sec. XVI: 15 ianuarii e segnatura archivistica: .14. che pare sostituisca .13.; segnatura moderna apposta con timbro ad inchiostro: Arch. Can. Nunt. Venet. (segue abraso S. Petrus in Oliveto) S. Petrus in Monte, 119, 2720.

Edizione: Cau - Barbieri, S. Pietro in Monte, p. 473, Appendice, n. 4.

Per motivi che ci sfuggono, il documento fu collocato da Pio Cenci tra le pergamene di S. Pietro in Monte, pur essendo assolutamente chiara la sua provenienza dall'archivio di S. Brigida (cf. edizione citata).

(SN) In Christi nomine. Die mercurii quinto in(tran)te ienuario, in claustro | officialium Sancte Brigide civitatis Brixie. Presencia infrascriptorum | testium, d(omi)n(u)s pre' Ottobonus (a), p(res)b(ite)r et officialis dicte ecclesie, et magi|ster Maurus, clericus illius ecclesie, per lignum quod in suis tenebant manibus investi|ver(unt) Albertum Azebozium, nominative de pecia una de t(er)ra iuris illius ecclesie pro par|te avidata et ca(m)piva, que iacet in t(er)ratorio Brixie, in loco ubi dicitur Rosarius; | coheret ei a mane et mer(idie) Lafra(n)ci Scacaberette, a sero Oraboni de Zizano, | a mo(n)t(e) via, cu(m) quanto infra has coherentias inveniri potest inintegrum. Et q(uam) pecia (b) | de t(er)ra Girardus et Petrus, filii condam Martini, de Plebe, tenentes eam inphyteosin, | refutaver(unt) (1) in dictorum d(omi)norum manibus ad hoc, ut exinde investirent s(upra)s(crip)t(u)m Al|bertum Azzebozium, a quo pro iure suo confessi et manifesti presentialiter fuerunt se|se accepisse octo lib(ras) i(m)p(e)r(ialium) et tres sol(idos). Et eo precio promiser(unt) se suosque | h(e)r(e)des ei Alberto suisque heredibus melioram(en)tu(m) et omne suum ius p(er)petim (c) iuste ab omni | persona tueri et guarentare sub pena promissa dupli da(m)pni conti(n)gentis ei, | iurantibus ipsis se habendi firmam et ratam hanc venditionem et refutationem i(n) p(er)|petuu(m) (c), nec contra venient modo vel ingenio q(uod) dici vel excogitari possit. Tali | modo fecer(unt) dicti d(omi)ni hanc investituram ex dicta t(er)ra in predictum Albertum Azze|bozium, quod dehinc inantea ipse et eius heredes vel cui dederit seu h(abe)re sta|tuerit illam t(er)ram habeat teneatque, faciendo quicquid voluerit s(e)c(un)d(u)m usum t(er)re ad | fictum reddendum et decimam dandam et trahendam eis illi eccl(esi)e de hoc quod | intus Deo volente habuerit omni anno annuatim in k(a)l(end)is marcii vel ad oc(tavam)| quinque sol(idos) nostre mo(ne)t(e) de mezanis et IIIIor mezanos pro ficto dictis of|ficialibus vel eorum successoribus. Quo dato vel conscignato ficto et qua de|cima data et lata, ut s(upra) s(crip)t(u)m est, alia sup(er)i(m)po(s)ita ei fieri non debet, preter quod,| si ille Albertus vel eius h(e)r(e)des ius suum vendere voluerit, quod dictos | d(omi)nos vel eorum successores debet appellare et eis emere volentibus pro IIIIor sol(idis) de | mezanis minus q(uam) alt(er)i (d) dare debeat, alioquin alt(er)i cui voluerit, preter servo vel | ecclesie seu homini potenti, sit daturus, d(omi)nis inde h(abe)ntibus pro i(n)vestitura et b(re)vis | rogatio(n)e IIIIor sol(idos) de mezanis. Ins(upe)r (e) convener(unt) et pacti fue(r)e inter se adi(n)vice(m)| q(uod) si quis eorum vel suorum heredum seu successorum q(uod) dictum e(st) superius non at|tenderit (f) vel observaverit, conponere pars parti fidem servanti nomine pene | fictum in duplum; qua pena soluta rato pacto manente. Item dicti domini | se suosque successores promisser(unt) ei imphiteote suisque heredibus proprietatem | dicte terre iuste contra omnes p(erson)as tueri et guarentare sub pena dupli da(m)pni | promissa quod hinc inde fuerit p[assu]s vel consequtus. Et ibi ante hoc totum Pulcorda, | suprascriptorum venditorum genitrix, in eorum manibus refutavit quicquid iuris in hac | re haberet pignore spetiale vel generale seu dote vel donatione vel aliquo alio iure, | quod ei amplius (g) non liceat dirimere vel frangere hanc vendicionem nec contravenire | aliqua causa, renuntiante ea legi senatus consulti Velegiani (h) (2) et omni iuri sibi forsitan | contra hoc patrocinanti. Ibi interfuer(unt)Petrus Vitti et Mirathinus Carnevali | et Anselmus Tuscanus et Gr(aci)adeus Ysembardi, testes rogati. A(nno) D(omini) MC|LXXXX quarto, indictione XII.
EGO Faustinus de Sancto Nazario notarius interfui et rogatus scripsi.


(a) pre' Ottobonus: così A.
(b) Così A, senza segno di abbreviazione.
(c) Segno di abbreviazione superfluo per -p(er)- sulla seconda -p-
(d) -i finale corretta da -a
(e) -r- corretta da altra lettera, forse -e, come pare.
(f) A at|ttenderit
(g) L'ultima gambetta di -m- ricavata dall'asta discendente di -p- principiata.
(h) Segno superfluo, simile a -i- soprascritta, tra -g- e -i-

(1) Documento di refuta non reperito.
(2) Cf. Cod. Iust. 4, 29; Dig. 16,1.

Edizione a cura di Valeria Leoni
Codifica a cura di Valeria Leoni

Informazioni sul sito | Contatti