Lombardia Beni Culturali
24

Breve investiture

1150 gennaio 27, Brescia.

Benedetto, preposito della chiesa di S. Pietro in Oliveto, investe in perpetuo Raniero, figlio del fu Raniero, che era detto Paleaculi, di Brescia, di un appezzamento di terra roncata, così come è delimitata, sita sulla costa del monte Camprelle, nel territorio di Brescia, al fitto di ventiquattro denari milanesi di vecchia moneta, da corrispondere ogni anno alla festa di S. Pietro <il 29> di giugno, oppure otto giorni prima o otto giorni dopo; si conviene inoltre che gli officiali di S. Pietro, in tale occasione, offrano a un solo uomo recante il fitto, pane, vino e carne e che, qualora il suddetto fitto non fosse corrisposto alla scadenza stabilita, cadrebbe tale obbligo per quell'anno e il conduttore potrà trattenere la decima che aveva convenuto di corrispondere; tuttavia, quando la consegnerà, gli officiali di S. Pietro dovranno, o il giorno della consegna, o in altro a loro scelta, offrire i predetti alimenti a colui che consegnerà la decima. Le parti convengono, inoltre, che qualora trascorra un anno senza che il fitto sia corrisposto, Raniero dovrà rinunciare al possesso della terra.

Originale, ASVat, FV, I, 1975 (SPO, 14) [A]. Nel verso, di mano del sec. XIII: In monte Caprelle (Caprelle su rasura); segnatura del sec. XVI: 3, 1150 5 ienuarii; altre annotazioni tarde.


Cf. GUERRINI, Di alcune chiese, p. 102; STIPI, Invito a San Pietro in Oliveto, p. 77; MENANT, Campagnes, pp. 135 (nota 371), 804 (nota 39).

La pergamena, in discreto stato di conservazione, presenta la rigatura a secco.

In Christi nomine. Die veneris qui est quinto die exeunte mense ienuarii. In civitate Brixia. Presentia bonorum hominum quorum nomina subter l(eguntur), per lignum | quod sua tenebat manu do(n)nus Benedictus, prepositus de ecclesia Sancti Petri in Oliveto, nomine ac vice suprascripte ecclesie investivit Rainerium, filium | quondam Rainerii qui dicebatur Paleaculi, de ia(m)dicta civitate, de pecia una de terra roncata ut designata et terminata est, et iacet ipsa pecia | de terra in costa montis Capralli (a), in territorio suprascripte civitatis; cuius coherencie decernuntur: a mane filii (b) Lafranci Rubei tenent, a meridie Albertus | de Piro tenet a suprascripta ecclesia, a ser(a) ingressus co(m)munus, a monte Opizo et Iohannes Gotefredus tenent, sibique sunt coherentes. Eo vero ordine fecit hanc | investituram quo hic subter continuerit ut suprascriptus Rainerius conductor vel eius heredes, quic(um)que ex (c) eis fuerint aut cui ipsi dederint, | cum conscilio locatorum suorumque (d) successorum, salvo ficto, perpetualiter habeant et teneant suprascriptam terram ad fictum exinde reddendum [omni]| anno in festivitate sancti Petri exeunte mense iunii, octo diebus antea vel octo postea aut in ipsa festivitate, viginti et quatuor | denarios Med(iolanenses) veteris monete, sine mala occasione, ita ut si suprascriptus conductor vel eius heredes, aut cui ipsi dederint, solver[in]t | suprascriptum fictum in ia(m)dicto die sole(m)pnitatis, predicti officiales suique successores debent dare gustare uni homini panem et vinum | et de una carne (e); sin autem in predicta festivitate (f) suprascriptus conductor vel eius heredes non solverint suprascriptum fictum, non plus dare | debent (g) gustare eo anno, pro suprascripto ficto, predictis conductoribus; et servavit sibi decimam eiusdem terre quam predictus | Rainerius conductor convenit trahere; et eam ducenti, vel in eo die vel in altero, quando eis placuerit, debent dare | gustare uni homini panem et vinum et de una carne, et faciant ex ea terra quicquid sua fuerit utilitas, ut supra l(egitur), | sine supradicti prepositi suorumque successorum, qui nunc sunt vel qui pro t(em)pore er(unt), contradic(ione), excepta vendicione; | quod si vendere voluerint, tunc debent appellare officiales predicte ecclesie et dare ad duodecim denarios minus si ipsi | emere voluerint; sin autem emere noluerint infra octo dies post appellacionem (h) factam, vendant cui velint, tamensalvo | iure et ficto et cum conscilio suprascriptorum officialium; maiori vero homini aut alie ecclesie vel servo eam vendere nec dare | debent nisi tantum suo pari, ut supra l(egitur), et sine mala occasione et conscilio suprascriptorum officialium; et ita ut ipsi de vendicione | duodecim denarios habeant ad brevem confirmandum; datum et consignatum debet esse suprascriptum fictum perpetualiter omni anno in | suprascripto termino, per suprascriptum Rainerium conductorem vel per suos suprascriptos heredes aut cui ipsi dederint, ut superius l(egitur), aut per eorum | missum, parti predicte ecclesie vel suo misso, sine mala occasione; alia superi(m)posita inter eos non fiat de suprascripta terra; | penam vero inter se posuer(unt) ut quisquis eorum vel suorum (i) successorum aut heredum se de hoc pacto et hac convencione distulerint | et non observaverint omnia, qualiter superius l(egitur), tunc co(m)ponat pars parti fidem servanti suprascriptum fictum in duplum eiusdem anni | in quo ceciderit, et post penam co(m)positam rato manente pacto. Unde duo breves uno tenore scripti sunt. Insuper convener(unt)| inter se si suprascriptus conductor ultra unum annum post dictum terminum fictum detinuerit, quod debet amittere tenutam. Actum | est hoc (j) in ecclesia Sancti Faustini, in castro, anni Domini millesimo centesimo quinquagesimo, indic(ione) tercia decima. |
Ibi fuer(unt) Adam de Benno, Redoardus, Iohannes Giselberti, Teudaldus clericus de Celatica testes. |
(SN) Ego Guido qui et Braciolus notarius rogatus hoc brevem interfui et scripsi (k).


(a) La prima a nel sopralineo.
(b) Segue un depennato.
(c) Precede ex depennato ed espunto.
(d) Precede suor(um)q depennato.
(e) La prima asta di -n- corr. su o
(f) L'ultima e corr. da i; segue s non cassata.
(g) Precede g erasa, anticipazione del succ. gustare
(h) Fra -n- ed -e lettera cassata mediante spargimento volontario dell'inchiostro.
(i) s soprascritta a -o- non depennata.
(j) -c riscritta nel sopralineo, in corr. di -o; segue lettera cassata mediante spandimento volontario dell'inchiostro.
(k) A sc(ri)p

Edizione a cura di Mirella Baretta
Codifica a cura di Mirella Baretta

Informazioni sul sito | Contatti