Codice diplomatico della Lombardia medievale
(secoli VIII - XII)

(SN) Die martis qui fuit tercius dies exeunte mense april(e), in civitate Cremona, in vici|nia Sancti Nicholai. Presentia hominum quorum nomina inferius leguntur, cum ligno quod in sua te|nebat manu, Otto, filius condam Iohannisboni Panpurii, de suprascripta civitate, investivit nomine ven|ditionis Albricum, prepositum ecclesie Sancti Cathaldi, qui hanc investituram accepit nomine et (a) vice | suprascripte ecclesie Sancti Cathaldi, nominatim de quatuor peciis t(er)re, que iacent in pertinentiis Sancti Colu(m)bani, | et est partim sui iuris et partim sua fictalicia. Prima pecia est sedimen et iacet in loco Sancti Colu(m)bani | et est sua fictalicia et est per mensuram iustam pert(icam) una(m), sive plus vel minus est; coheret ei a mane Iohannes | Pistor, a meridie via, a sera ecclesia Sancti Colu(m)bani, a mont(ibus) via. Secunda pecia iacet ibi prope, in Terramat|ta et est per mensuram iustam pert(icas) decem, sive plus vel minus est, et est sua fictalicia; coheret ei a mane et meridie | Cagarelli, a sera et a montibus (b) braida que est huius e(m)ptionis. Tercia pecia iacet ibi prope et est | sui iuris et est aratoria et per mensuram iustam pert(icas) quinque, sive plus vel minus est; coheret ei a mane | Iohannes Pistor, a meridie ecclesia Sancti Colu(m)bani, a sera heredes condam Petri clerici. Quarta pecia iacet ibi prope | et est partim buschiva et partima aratoria et est per mensuram iustam iugera septem, sive plus vel minus | est; coheret ei a mane Cacarellus, a meridie suprascripta terra fictalicia, a sera Vilanus Pa(m)purus, a m(on)t(ibus) via; | et si plus inventa fuerit, pro parte precium iungatur; si minus, pro parte precium restituatur. Ita quod suprascriptus | prepositus Albricus et successores suprascripte ecclesie Sancti Cathaldi et cui pars suprascripte ecclesie dederint habeant et te|neant suprascriptam terram et faciant de ea una cum accessionibus et ingressionibus seu cum superioribus et inferio|ribus suis qualiter superius legitur inintegrum, iure proprietario nomine de illa que est sui iuris et fictalicio | nomine de illa que sua fictalicia est, quicquid voluerint sine omni contraditione suprascripti Ottonis | venditoris et suorum heredum, persolvendo tamen de suprascripta prima pecia, que est pertica una et que est sedimen, | anualiter pro ficto den(arium) unum Ardengis, si requisitum fuerit, et de seconda pecia, que est p(er)t(ice) decem, que ia|cet in Terra Matta, viginti den(arios) bonorum Mediol(ani) veteris monete et decimum sestarium de omnibus fruc|tibus Archidiaconis et, si vendere voluerint hanc peciam t(er)re, prius den(un)tiare debent suprascriptis Archidiaconis dominis (c) | et eis per viginti et quatuor den(arios) minus dare quam alii homini, si voluerint emere, et, si emere | noluerint, vendat pars ecclesie cui melius potuerit, ita tamen quod suprascripti Archidiaconi (d) d(omi)ni habeant de | venditione suprascriptos viginti et quatuor den(arios). Et insuper suprascriptus Otto promisit per se et per suos heredes suprascripto Al|brico preposito hoc accipienti nomine et vice suprascripte ecclesie et suis successoribus et cui pars suprascripte ecclesie dede|rit suprascriptam venditionem totam ab omni homine defendere. Quod si defendere non potuerint aut si eis exinde aliquid per quodvis ingenium subtrahere voluerint vel si apparuerit ullum datum aut factum se|u quodlibet scriptum alibi factum et claruerit, tunc suprascriptus Otto promisit per se et per suos heredes suprascripto preposito | Albrico, hoc accipienti nomine et vice suprascripte ecclesie, et suis successoribus et cui pars suprascripte ecclesie de|derit suprascriptam terram in duplum componere, sicut pro tempore fuerit meliorata aut magis valuerit | sub extimacione in consimilibus locis. Insuper, ibi statim, Romeus, filius suprascripti Ottonis, et Turesendus, ha|blaticus suprascripti Ottonis, per consensum ipsius Ottonis, et idem Otto dederunt atque mandaverunt et cesserunt | et tradiderunt suprascripto Albrico preposito, hoc accipienti nomine et vice suprascripte ecclesie, omne ius omnesque acciones et | rationes et defensiones quod et quas ipsi habebant in suprascriptis peciis quatuor t(er)re sive in rem vel in perso|nam pro suprascripta terra in agendo et exigendo et excipiendo et placitando et defendendo et fecerunt eum (e) procuratorem | in rem suam. Insuper, ibi statim, Frixa, uxor suprascripti Ottonis, et Frixetta, uxor suprascripti Turesendi, et Florede|donna, uxor suprascripti Romei, expressim et nominatim omni suo iuri pignoris vel ypothece, dotis seu do|nacionis vel quarte, per consensum suprascriptorum maritorum suorum, renuntiaverunt in hoc suprascripto Ottone patre et avo eis consentiente. Insuper, ibi statim, suprascripti Otto et Romeus et Turesendus preceperunt suprascripto Albrico preposi|to, ut intraret in tenutam de tota suprascripta terra et de omnibus suprascriptis rationibus, nomine et (f) vice suprascripte ecclesie, et | fecerunt suum missum Petrum de Brotolano, ut mitteret (g) ipsum Albricum prepositum in tenutam de suprascripta terra et de omnibus suprascriptis rationibus nomine prefate ecclesie. Insuper, ibi statim, suprascripto Albrico preposito, interrogante et stipulante nomine et vice suprascripte ecclesie, promisit ei Romeus suprascriptus et guadiam ei dedit, si briga vel | dampnum appareret suprascripto preposito vel suis successoribus vel cui dederint de supradicta t(er)ra (h) a Viviano, filio | suprascripti Romei, vel ab ulla alia persona et victi fuerint cum ratione, quod habent resarcire eis totum ipsum da(m)p|num infra quindecim dies, postquam da(m)pnum ipsum fuerint secuti et victi fuerint cum ratione, et quod faciet suprascriptum | Vivianum, filium suum, suprascriptum datum firmare infra mensem postquam pervenerit ad legiptimam etatem et re|quisitum fuerit vel, si antea decesserit (i), quod successores facient idem et hoc totum in laudamento not(arii) et | sine ullo precio adiuncto. Et sub eisdem penis stipulatione subnixis fideiussit pro eo in omnem | causam et ad omnes terminos Umbertus de Brotolano per parabolam suprascripti Ottonis apud suprascriptum Albricum prepositum, | renontiando omni exceptioni fideiussorie seu intercessorie in hoc et nominatim iuri nove constitutionis, | per quod ius fideiussor vel intercessor posset se tueri, dicendo quod debitor principalis prius sit convenien|dus quam fideiussor vel intercessor. Et propter hanc investituram nomine vendicionis factam confessus fuit | suprascriptus Otto se accepisse per precium a suprascripto Albrico preposito, nomine suprascripte ecclesie Sancti Cathaldi, argenti den(ariorum)| bonorum inforciatorum Cremone et denariorum novorum Mediolani libras octuaginta et quatuor et renon|tiavit exceptioni non numerate pecunie, id est precii. Et fuit ibi confessus suprascriptus Albricus (j) pre|positus quod suprascripti denarii, scilicet precium suprascripte t(er)re, fuerunt de iuditio quod fecerat Albertus de Vulpe ecclesie | Sancti Cathaldi et quod Albertonus de Brexanore solverat ipsos denarios in predicto mercato pro suprascripto iuditio. | Factum est hoc anno ab incarnacione domini nostri Iesu Christi milleximo centeximo octuageximo | primo et indicione quarta decima. Signa +++++++ pro manibus suprascriptorum iugali|um et Umberti qui hanc cart(ulam) scribere rogaverunt. Ibi interfuerunt Petrus de Brotolano et Egi|dius de Iuvenish(om)o et Motarius de Liprando et Raimarius, subdiaconus Sancti Cataldi, et Otto, clericus eiusdem ecclesie, et Albertonus de Brexanore et Andrea de Gobbis, qui fuerunt rogati testes.
(SN) Ego Imbaldus notarius ab imperatore Frederico factus et hanc car|tula(m) rogatus scribere scripsi.

(a) no(m)i(n)e et su rasura.
(b) montibus su rasura.
(c) s(upra)s(crip)tis Archidiaconis d(omi)nis su rasura.
(d) Scritto su rasura con -ni- in sopralinea.
(e) et-eum su rasura.
(f) nomine et su rasura con parziale correzione da altre lettere, come pare.
(g) Corretto da mittet con -r- corretta da -t- e aggiunta di et tachigrafico.
(h) dederi(n)t de supradicta t(er)ra su rasura.
(i) v(e)l - decesserit su rasura.
(j) s(upra)s(crip)tus Albricus su rasura, come pare.

Edizione a cura di Valeria Leoni
Codifica a cura di Valeria Leoni