Lombardia Beni Culturali

Breve <investiture>

1069 dicembre 16, Cremona.

Arnolfo, vescovo di Cremona, investe di un appezzamento di terra aratoria, che misura sei pertiche, sito all'esterno della città, nella località detta Braida della Pippia, i fratelli Baldo e Leone, che dovranno consegnare, il giorno di s. Lorenzo o entro gli otto successivi, cinque staia di frumento e cinque staia di segale, misurate secondo lo staio di rame (ad stario de eramo), corrente a Cremona, la decima di tutto il raccolto e la metà di ciò che estrarranno scavando.

Originale, Halle, Biblioteca Universitaria, carte Morbio, Tomo I, XXVII (29) [A]. Regesto prima metà sec. XVII, Inventario Mensa sec. XVII, c. 70v, carniero 40, Dei. Copia inizio sec. XIX, Dragoni, p. 313.

Edizione: Hortzschansky-Perlbach, p. 62, n. 29.
Regesto: Robolotti, p. 104, n. 830; Astegiano, I, p. 81, n. 150 (da Hortzschansky-Perlbach); Savio, p. 65.

Strappo lungo il margine destro della pergamena in corrispondenza delle righe 9 e 10.
Il dettato del notaio è ricco di scorrettezze; sono stati segnalati in nota solo i casi, la cui mancata segnalazione poteva generare dubbi sulla correttezza della trascrizione.
Per la consegna di pietre e materiali preziosi estratti dalla terra data in investitura si veda anche il documento datato 1078 aprile 9.

(SN) Die mercoris, quod est septimo decimo kalendas ianuarii, in civitate Cre|mona, in (a) domo episcopio ipsius civitatis. Presencia bonorum ominum, corum nomina | subter leguntur, investivit domnus Arnulfus, Dei gratia episcopus episcopio Sancte Cremonensis Ecclesie, Baldo et Leo ger(mano)s, nominative de pecia una de terra | aratoria iuris iam dicti ep(iscop)ii, q(ui) iacet foris (b) iam dicta civitate, in loco | ubi dicitur Braida da la Pipia, et est per m(en)s(u)r(am) iusta perticas sex; coeret ei a mane | t(er)ra iam dicto ep(iscop)ii, a meridie tenet ipsis ger(mani)s, a sera tenet Iohannes, a montes | accessio comunis, sibique alie sunt coerentes. Ita ut ab ac die inantea | ipsis ger(mani)s et suorum eredibus seu cui ipsis dederint abeant et teneant [suprascripta]| pecia de t(er)ra cum accessione et ingresso seu cum super[ioribus et]| inferioribus suis inintegrum et faciant inibi sicut ic subter continuerit | quiquit eis fuerit oportunum sine omni eidem domni Arnulfi episcopi | suique successores contrad(icione), ita ut | per eis meliorentur, nam non | peiorentur. Et persolvere exinde debeant singulos annos | per omni festivitate sancti Laurenti, que est de mense augusto, aut infra | octavo die postea, staria quinque de frumento bono et bello et sta|ria quinque de segale similiter bona et bella ad stario de eramo | q(ui) nunc currit (c) in ac civitate et decimam de omne(m) fructu(m) quod | exinde anue D(omi)n(u)s dederit et medietatem de omnia que ibi foderint, | dato ipso grano in suprascripta civitate et in caneva iam dicto ep(iscop)io, | mensurato, consignato eidem domni Arnulfi ep(iscop)i suique succes|sores vel a suo misso per se ipse Baldo et Leo ger(mani)s suorumque (d) eredibus | vel per eorum misso. Et si vendere voluerit suprascripta terra eidem domni Arnulfi ep(iscop)i aut a suo successores (e) vendere debeant per duodecim denarios | minus quam ab (f) alt(ero) omo. Et si eam emere noluerint, ipsis germanis et suorum | eredibus debeant eam vendere alii omini per ipsius domni Arnulfi episcopi | et de suis successoribus consilium. Pena vero inter se posuerunt ut quis | ex ipsis aut successores vel eredes eorum non permanserint in ea omnia, | sicut superius legitur, co(m)p(ona)t pars parti fidem servandi pena (g) argentum denarios bonos solidos centum. Et insuper si ipsis (h) ger(mani)s aut eorum | eredibus in culpa ceciderint, | perdat ipsa terra. Factum est oc | anno ab incarnacione d(omi)ni nostri Iesu Christi millesimo sexagesimo nono, suprascripto die, ind(ictione) octava. Unde duo brevi uno tinore | scripti sunt. + Ego Arnulfus voce tantum episcopus in hoc brevi a me facto subscripsi.
Rogerio qui dicitur de Maleo, Bonusfante qui dicitur Pertusello, Iohannes qui dicitur Sedenella (i), ibi interfuerunt (j).
(SN) Ego Rainerius notarius sacri palacii interfui et unc brevem | scripsi.


(a) i- corretta da altra lettera, come pare.
(b) -o- corretta da -e-
(c) Tra la prima e la seconda -r- piccolo segnetto eraso, come pare.
(d) -q- corretta da altra lettera.
(e) a suo successores: così A.
(f) -b corretta da -l, come pare.
(g) -a finale corretta da altra lettera.
(h) La seconda -i- corretta da altra lettera, come pare.
(i) La seconda -e- corretta da altra lettera.
(j) Rogerio - interfuerunt scritto con inchiostro diverso, forse perchè aggiunto in un secondo tempo.

Edizione a cura di Valeria Leoni
Codifica a cura di Valeria Leoni

Informazioni sul sito | Contatti