Lombardia Beni Culturali

Breve investiture

1136 febbraio 11, Sospiro.

Bernardo di Lucia investe Alberico, figlio del defunto Adam, detto Cane di alcuni appezzamenti di terra, parte edificabile, parte prativa e parte aratoria, siti nel borgo di Sospiro e nelle località di Fosato Alto, Lunguri Gurviarco, Pozolo e a la Ruvere, che misurano complessivamente sette iugeri e mezzo, riceve da Alberico tre soldi e mezzo di denari milanesi e stabilisce che Alberico dovrà consegnare annualmente, una parte del reddito ricavato e sei denari in occasione della festa di san Martino o entro il mese di novembre, due amiscere e cibo nel giorno di santo Stefano e dovrà dare da mangiare a coloro che si occuperanno del trasporto delle derrate alla cantina di Bernardo.

Originale, BSCr, LC, pergg., n. 79 [A]. Copia sec. XIX, Cereda, sc. 2, sec. XII, fasc. 1, n. 44 (trascrizione di mano di Odoardo Ferragni, con provenienza Museo Ponzoni, n. 16). Regesto sec. XIX, Ferragni, n. 290 (con data 1135).
Verso non visibile (a causa dell'applicazione di un foglio).

Edizione: Falconi, II, p. 172, n. 311.
Regesto: Robolotti, p. 36, n. 301; Astegiano, I, p. 109, n. 95.

La pergamena non reca antiche segnature che indichino in modo inequivocabile la sua provenienza dall'archivio del vescovo Tuttavia è molto probabile che fosse conservata originariamente in tale archivio, perchè Sospiro era una curtis in parte donata al vescovo da Elena, moglie del conte Bernardo di Sospiro, con documento datato 1010 (giugno-settembre) 11.
Il notaio è piuttosto scorretto e spesso mette il verbo al plurale con soggetto singolare.

(SN) Die martis qui fuit undecimo die intrante mense febru|arii, in burgo castro Sexspile. Presencia bonorum hominum | quorum nomina (a) subter leguntur per fustem quod in suos (b) tenebant manu Ber|nardo Lucie investiverunt Albericum, filius quondam Adammi, qui dicitur Ca|ne, nominative de peciis de t(er)ris, in parte casamentiva et in parte a|ratoria vel in parte prative, iuris Sancte Cremonensis Ecclesie et est per mensu|ram septem iugie et medio. Prima pecia casam(en)to (c) que (d) iacet in burgo | Sexspile. Secunda pecia, per mensuram iugie due, que iacet Fosato Alto. Tercia | pecia, per mensuram tres iugera (e) que iacet a Lunguri Gurviarco. Quarta pecia de terra | que iacet a Pozolo decem et octo perticas. A la Ruvere uno iugio et sex perti|cas. Et a Pozolo sex perticas. A tercio rezanto (f) de predicta pecia (g) vel aliis peci|is medietatem usufructus de predicte terre, cum omnibus veris choerenciis | que inians inveri (h) posumus. Ita ut ipse Albericus et heredes eius et cui ipsi | dederint, abeant et teneant suprascripte pecie de terræ una cum accessione et ingressu | et faciant exinde sicut hic subter legitur quicquid voluerint sine omni suprascripti Alberici (i) eorumque | heredum contradicione. In tali vero tenore quod debent redde (j) tercium de pe|cia una de terra aratoria vel alia pecia casam(en)to debent posidere et ca|sam levare (k) vel aliis peciis que iacet in curte Sexspile debent (l) | habere medietatem ususfructus predicte terre et de omni labore quod Dominus anua|liter dederit de suprascriptae terrae in festivitate sancte Martini (m) vel de mense no|vembris fictum d(enarios) sex et gustare supra medietatem vel tercium usufructus | duobus hominibus et duos amiscere in omni festivitate sancti Stefani | dare debent et hoc totum quod rediderit dare et traere atque cunsigna|re debent in predicta civitate ad canevam suprascripti Bernardi vel eorum here|dibus et debent dare manducare traentibus suprascriptum fictum, portantibus | suprascriptum fictum. Et ipse Albericus vel suis heredibus hec suorum (n) investitura vende|re voluerit, suprascripti Bernardi vel eorum heredes eam emere voluerint, per denari|os duodecim minus eam dare debent quam alii, et si emere noluerint, tunc da|re eam debent cui voluerit, ita ut abeant exinde denarios duodecim. Et si | predicti Bernardi vel eorum heredes voluerit vendere eorum beneficio de suprascripte pe|cie de terre et ipse Albericus vel eius heredes eam emere voluerit, per denarios | duodecim minus eam dare debent quam alteri, alia superinposita inter eos | exinde fieri non debent. Penam vero inter se posuerunt ut quis ex ipsis aut eorum | heredes non cumpleverint aut non permanserint in ea omnia, qualiter superius legitur, | obligaverunt componere pars parti fidem servanti penam solidorum septem. Et suprascripta investi|tura predictus Alberico dederunt tres solidos et medio Mediolanensium.| Factum est hoc anno ab incarnacione domini nostri Iesu Christi milleximo cen|tesimo trigesimo quinto, suprascripto die, indic(tione) quarta decima. Signum | + manus suprascripti Bernardi qui hoc breve fieri rogaverunt et suprascripta pena obli|gaverunt (o) ut supra.
Signum + manuum Achinonus et Ioh(anne)s Luxardo et Ioh(anne)s de Palma | et Petrus Cane qui interfuerunt rogati testes.
(SN) Ego Cremosianus not(arius) (p) sacri palacii interfui et hoc breve | scripsi.


(a) quorum nomina subter su rasura, come pare.
(b) Così A.
(c) Così A.
(d) q(ue) corretto su et tironiano.
(e) tres iugera scritto dallo stesso rogatario in sopralinea, ma dopo l'indicazione di luogo.
(f) Così A.
(g) Segue et tironiano.
(h) Così A, per inveniri
(i) Così A, al posto di Bernardus
(j) Così A, per reddere
(k) La prima -e- corretta da -a-
(l) Segue a
(m) sancte Martini: così A; -ni su rasura, come pare.
(n) -rum corrette da altre lettere.
(o) Segue -ver con segno di abbreviazione.
(p) -ot- su rasura.

Edizione a cura di Valeria Leoni
Codifica a cura di Valeria Leoni

Informazioni sul sito | Contatti