Lombardia Beni Culturali
31

Carta venditionis

1136 aprile, Crema.

I coniugi Giovanni de Stazano, di Crema, e Fama e la madre di Giovanni, Atelasia, tutti di legge longobarda, vendono a Guinizo, monaco e messo del monastero di S. Pietro in Cerreto, un prato di tre pertiche e otto tavole a Olmirola, con la relativa decima, al prezzo di ventitré denari d'argento.

Copia autentica in registro del 1284 da c.a. del 1257, BCLo, Liber iurium, c. 58v [D].
Il gruppo di documenti di cui D fa parte è così autenticato a c. 60v: EGO Bregondius Rufinus, notarius et missus regis (rgis nel testo) , autenticum huius exempli vidi et legi et sic in eo continebatur ut in hoc legitur exemplo preter litteras plus minusve et hoc exemplum exemplavi et me subscripsi, parabola et precepto michi dato per dominum Azonem de Pirovano, potestatem Laude, MCCLVII, die dominico XV die aprilis, inditione XV, presentibus domino Sozone de Vistarino, Petro Codecasa, Montenario Nigro et Bertramo de Salarano, civibus Laude, testibus rogatis. (SN) EGO Anselmus de Mellese, notarius imperialis, predicta omnia instrumenta et scripturas monasterii predicti de Cereto, prout sunt, ab autentico eorum per dictum Bregondium Rufinum notarium exemplata in duobus quaternis comunis Laude, vidi et legi et, precepto domini Loth de Aleis de Florentia, militis et doctoris legum, potestatis Laude, in hoc registro registravi et me subscripsi.

Edizione: VIGNATI, Codice diplomatico, I, n. 96; GROSSI, Il Liber iurium, n. 109.

D fa parte di un gruppo di cinquanta documenti che abbracciano un arco cronologico che va dal 1084 circa al 1223 e pervenuti attraverso il Liber iurium del comune di Lodi (ed. GROSSI, Il Liber iurium, nn. 65-114 e app. n. 1): essi derivano da un perduto cartulario del monastero del Cerreto attraverso due 'quaterni comunis Laude' redatti da Bregondius Rufinus nel 1257, anch'essi perduti ma trascritti nel Liber iurium da Anselmo de Mellese nel 1284 (cfr. ibidem, in particolare pp. X, XXXI, XLI). Tale gruppo costituisce un blocco tematico che riguarda i beni del monastero cerretano situati nel territorio al confine tra Lodi e Crema: le ragioni dell'inserimento di tali documenti nel Liber iurium vanno ricercate nella protezione accordata dal comune di Lodi al monastero nel 1233 dietro sollecitazione di Gregorio IX (ibidem, app. n. 1), anch'essa un tempo contenuta nel Liber iurium, in carte oggi perdute, e nel tentativo condotto dal comune di Lodi di avanzare pretese in materia di dazi e tributi sui beni situati in quella particolare area (cfr. ibidem, pp. XLI-XLIII).
D è preceduta dalla seguente rubrica: Carta Iohannis de Stazano de eo quod dedit nobis in Olmirola.

§ ANNO ab incarnatione domini nostri Iesu Christi MCXXXVI, mense aprilis, inditione XIIII. Constat nos, Iohannes, filius quondam ------- qui dicitur de Stazano, habitator in castro Crema, et Athelasia, mater et filius, ac Fama, iugales, omnes habitatores in castro Crema, qui professi sumus omnes ex natione nostra lege vivere Longobardorum, michi qui supra Athelasie et Fame consentiente suprascripto mondoaldo nostro et subter confirmante iuxta legem (1), una cum noticia de propinquioribus parentibus meis qui supra femine, hii sunt Ottobonus Pavarus, Ubertus Apoldi, parentes mei, in eorum presentia et testium certam facio et manifestationem quod nullam patior violenciam a suprascripto iugale et mondoaldo meo nec a quoppiam, nisi mea bona et spontanea voluntate, hanc cartam venditionis facere visa sum quicquid fatemur quod accepimus comuniter a te Guinizo, monaco et misso Sancti Petri de Cereto, argentum denarios bonos viginti tres denariorum finitum pretium sicut inter nos convenit pro petia una de terra prativa, cum decima iuris nostri, quam habere visi sumus in loco et fondo de Cereto, in loco ubi dicitur Ulmirola, - coherentia est ei a mane Sancti Petri, a meridie item Sancti Petri, a sero item Sancti Petri, a monte --- - et est ipsum pratum pertice tres et octo tabule et si amplius est. Quam (a) autem suprascriptum pratum qualiter superius legitur cum superiore et inferiore seu cum fine, accessione sua in integrum ab hac die tibi qui (b) supra Guinizoni tuisque successoribus aut cui vos dederitis suprascriptum pratum qualiter supra legitur omni tempore ab omni homine defensare, quod si defendere non potuerimus aut si contra hanc cartam venditionis agere aut causare presumpserimus, tunc in duplum vobis predictum pratum restituamus sub estimatione in consimili loco meliorato. Quia sic inter eos convenit. Actum loco Creme, feliciter. + Iohannis et Athelasie, mater et filius, et Famine, qui hanc cartam venditionis fieri rogaverunt et suprascriptum pretium acceperunt ut supra. Signum + manuum Ottoboni et Uberti (c) Ampoldi, qui supradicte Fame consenserunt ut supra. + + Signum manuum Alberti de Limethe, Boniiohannis de Bagnolo, Uberti Russi, rogatorum testium. Ego Petrus causidicus tradidi, post traditam complevi et dedi.


(a) Così D.
(b) Om. D.
(c) Segue et in D.

(1) Cfr. Liutpr. 22.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti