Lombardia Beni Culturali
65

Carta libelli

1139 marzo 6, Milano.

I fratelli Lanfranco e Cavaniolo del fu Rustipecco detto Polva, di Milano, minorenni, e la loro nonna Belentissima, vedova di Rustipecco, avendo Belentissima il consenso di Gerardo, giudice e missus dell'imperatore Lotario, e di Giovanni Picinellus, tutore dei due fratelli per questo negozio, danno a titolo di livello ventinovennale e poi perpetuo ad Amizone detto Montenario, di Milano, tutti i loro beni in Villamaggiore e nel suo territorio, che Lanfranco, padre del suddetto Rustipecco e nonno dei due fratelli, aveva comprato da Lanfranco de Puteobonello del fu Bonizone, ad eccezione di quelli che tengono da parte di Amizone Gutta de Auro, con l'obbligo di pagare <il fitto annuo di> un denaro e una candela, cui subito rinunciano. Amizone dà a Lanfranco, Cavaniolo e Belentissima per i suddetti beni ventisei lire di denari milanesi d'argento, a copertura di un debito del fu Rustipecco, padre dei suddetti fratelli, secondo quanto stimato da Arderico Bucco, di Milano, e Anselmo de Orto. Delle ventisei lire, sedici spettano a Montenario di San Satiro, che teneva in pegno i suddetti e altri beni dei fratelli. Inoltre Giovanni, tutore di Lanfranco e Cavaniolo, dà guadia ad Amizone che i fratelli e Belentissima difenderanno per cinque anni i beni appena ceduti e, in perpetuo, da eventuali rivendicazioni di Ottabona, madre dei suddetti fratelli, un bosco, per il quale nonna e nipoti sono in lite con Giordano Pita, ponendo come fideiussori Pietro Coctus, di Milano, e Arderico Bucco.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 554, n. 60 [A]. Copia del principio del sec. XIX, BNBMi, Mss. Bonomi, AE XV, 20, pp. 195-198, n. 68 [B]. Regesto, ASMi, Catalogo delle pergamene, vol. III, fase. 53. Sul verso, di mano coeva X: § Carta vendicionis, quam fecerunt Lafranchum et ***** Cavagniollium Amiçoni qui dicitur Montanarius, | de omnibus domibus et rebus, quas ipsi habebant in fundo et territorio de Vicomaiori, facta .MCXXXVIIII.; aggiunto di altra mano coeva W in parte soprascritto sul precedente: .VIIII., VI. marcii; di mano coeva Z: .XXXIIII.; di mano probabilmente del notaio, quasi completamente illeggibile (erasa): Libellum A[mizonis Montenarii de] reb[us de Vigomaiore [........]]; segnatura Bonomi: 60. MCXXXIX; altra mano moderna (fine XVII s., reg. 66): Y 9; altre mani moderne e recenti: 1139 Vicomaiore. Anno 1139, li 6 marzo, indizione 6a.

Pergamena di mm. 343 x 330 in discreto stato di conservazione.

(ST) Anno dominice incarnationis milleximo centeximo trigeximo nono, sesto die mensis martii, indictione secunda. Placuit atque convenit inter Lanfrancum et Cavaniollum, infantulos, filii quondam Rustipeci qui | dicitur Polva, de civitate Mediolani, et Belentissimam, aviam ipsorum infantulorum et relicta quondam item Rustipeci, predicte Bellentissime consentientibus et subter confirmantibus (a) ipsis infantulis, abiatici et mondualdi | ipsius, per datam licentiam Girardi, iudicis et missi domni regis, et per consensum Iohannis Picinelli, dato eis tutor in hoc negotio ab ipso iudice misso regis; nec non et inter Amizonem qui dicitur Montenarius, | de suprascripta civitate, ita ut in Dei nomine dare debeant ipsi Lanfrancus et Cavaniollus, germani, infantuli, et Bellentissima predicto Amizoni, sicut et a presenti dederunt, ad habendum et tenendum seu censum reddendum, | libellario nomine, usque ad annos viginti et novem et expletos, deinde in antea, usque in perpetuum, id est (b) omnes casas et res territoras illas, iuris *********** et libellarias ipsorum infantulorum et Bellentissime, reiacenti|bus in loco et fundo Vigomaiore et in eius territorio, campis, casis et busscis, sicut ipsi infantuli et Bellentissima usque modo habere et tenere vissi sunt in suprascripto loco, et sicut Lanfrancus, pater suprascripti quondam Rustipeci, avus (c) | suprascriptorum infantulorum, emit ab item quondam (d) Lanfranco, filio quondam (d) Bonizonis de Puteobonello; vel si aliunde aliquit habent in suprascripto loco, in eodem maneant libellum, preter illud quod (e) habent ex parte Amizonis Gutta de Aureo. | Nam alie res omnes superius dicte, ut invente fuerint, in integrum in suprascripto maneant libello, ea ratione uti, amodo in antea, usque in suprascripto constituto (f), habere et tenere (g) debeat ipse Amizo et eius | heredes et cui ipsi dederint suprascriptas res omnes, ut superius legitur, in integrum, et facere exinde, tam superioribus quam inferioribus seu cum finibus et accessionibus earum, in integrum, livellarie (h) quod voluerint, ita tamen ut aput eos non peiorentur. Et persolvere | exinde debet ipse Amizo censum omni anno suprascriptis infantulis et Bellentissime denarium unum et candellam unam. Et promisserunt ipsi infantuli et Bellentissima, una cum eorum heredibus, suprascriptas res omnes defensare suprascripto Ami|zoni et suis heredibus et cui ipsi dederint, ab omni contradicente homine, ut venditores emptori, secundum morem libellarie. Finem fecerunt de suprascripto ficto, quod legitur in suprascripto libello. Alia superinpossita inter eos exinde non fiat. | Penam vero inter se possuerunt ut quis ex ipsis vel eorum heredibus (i) se de hac convenientia libelli removere presumpserit et in bis omnibus, ut supra legitur, non permanserit, tunc illa pars, que hoc non servaverit, componat alteri | parti, pene nomine, argenti denariorum bonorum Mediolanensium libras quinquaginta et due, et insuper in eadem convenientia libelli permaneat. Et acceperunt ipsi Lanfrancus et Cavaniollus, germani, infantuli, et Bellentissima, | avia ipsorum infantulorum, proinde a suprascripto Amizone, per pretium, argenti denariorum bonorum Mediolanensium libras viginti et sex, qui fuerunt dati in solutione et paccamento debiti, quem suprascriptus quondam Rustipeccus, genitor infantulorum | suprascriptorum, relinquit eis, secundum quod exstimaverunt Ardericum Buccum et Anselmum de Orto, qui suprascriptum (l) debitum dixerunt esse et exstimaverunt suprascriptas res amplius non valere. Et de suprascriptis denariorum libris viginti et sex, fuerunt dati | item Montenario (m) de (n) Sancto Satiro libras sedecim, qui habebat suprascriptas res (o) omnes (p) et alias res ipsorum infantulorum de Coronia impingnus. Quia sic inter eos convenit. Actum suprascripta civitate.
Signum +++ manuum suprascriptorum Lanfranci (q) et Cavaniolli, germanorum, infantulorum, et Bellentissime, avie ipsorum, qui hanc libelli cartam ut supra fieri rogaverunt, et ipsi infantuli eidem Bellentissime consenserunt (r).
Signum ++ (s) manus suprascripti Iohannis, tutoris ipsorum, qui eis consensit et ad hanc adfirmandam cartam manum possuit.
Signum ++ manuum suprascriptorum Anselmi et Arderici, qui exstimatores exstiterunt et ad hanc adfirmandam cartam manus possuerunt.
Signum +++ manuum Guilielmi Corbo et Roberti de Puteobonello et Rogerii de Sancto Satiro et Montenarii de Sancto Satiro, testium.
Ibique statim, presens presentibus (t) ipsis testibus, suprascriptus Iohannes, tutor ipsorum infantulorum (u), suprascripto Amizoni ita quod ipsi infantuli et Bellentissima, avia ipsorum infantulorum, habent defendere et guarentare suprascriptas res (v) omnes suprascripto | Amizoni et suis heredibus et cui ipsi dederint, ab odie in antea, usque ad annos quinque proximos venientes, ab omni contradicente homine, et usque in perpetuum ab Ottabona, mater (z) ipsorum infantulorum, | busscum illum, unde discordia est inter ipsos infantulos et Bellentissimam et Iordanum Pitam; et si defendere non potuerint ipsum busscum a suprascripto Iordano, sine dispendio ipsius Amizonis, restaurare debent | suprascripto Amizoni vel suis heredibus tantum, quantum valuerit ipsum busscum, in exstimo bonorum hominum. Et de his adinplendis obligavit ipse Iohannes se, in penam dupli ipsius pretii. Et desuper possuit exinde | Petrum Coctum et suprascriptum Ardericum Buccum, ambo de suprascripta civitate, qui obligaverunt et se et suos, usque in suprascripta pena.
(SM) Ego Girardus, iudex et missus domni Lotharii imperatoris, predictis infantulis consensi et predictum eis tutorem in hoc dedi negotio et subscripsi.
(ST) Ego Martinus iudex ac notarius scripsi et interfui post tradita m complevi et dedi.


(a) In A cofirmatibus con un solo segno abbreviativo.
(b) id est in lettere allungate.
(c) avus con -s corretta su -o.
(d) quondam nell'interlinea.
(e) quod nell'interlinea.
(f) Segue ita con it- corretto con una legatura alta e -a espunta.
(g) teneere con -e- nell'interlinea.
(h) libellarie con -ie corretto su libellare.
(i) vel eorum heredibus ripetuto.
(l) suprascriptum con -u- corretto su -a.
(m) Montenario su rasura.
(n) de nell'interlinea.
(o) res nell'interlinea.
(p) segue res nell'interlinea cancellato, come pare.
(q) Lanfaranci con -a- espunto.
(r) consenserut senza segno abbreviativo.
(s) Così, senza corrispondenza fra il numero delle croci e quello dei nomi, anche in seguito.
(t) Così per presentibus.
(u) A omette dedit guadiam.
(v) rees con -e- nell'interlinea.
(z) Così A.

Edizione a cura di Anna Maria Rapetti
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti