Lombardia Beni Culturali
64

Carta investiture

1153 settembre 25, Milano.

Giovanni, abate del monastero di S. Ambrogio, agendo con il consenso di Landolfo detto Grassus avvocato del suddetto monastero, investe per quattro anni Giovanni detto Reavacca di Milano di tutte le case e le terre pertinenti alla chiesa di S. Damiano in Baraggia e site a Baraggia e nei luoghi circostanti, cioè a Monza, Cologno, Carugate, Agrate e Concorezzo, nonchè del fitto di sei moggia che il monastero di S. Ambrogio riscuote annualmente ad Agrate da Ugo detto Bonardi, il cui ricavato solitamente veniva speso per i vestiti dei monaci del suddetto monastero. L'investitura riguarda un mulino sito a Monza presso il fiume Lambro, con tutti i beni mobili e immobili a esso pertinenti; una casa affittata a un tale Rebuffo e tutti i beni mobili presso la chiesa di S. Damiano, cioè buoi, pecore, biada e carri a eccezione di due case, una detta in Coldana e l'altra detta Dormitorium, un orto dell'estensione di sei tavole adiacente la suddetta chiesa dalla parte di Monza, i libri, i paramenti ecclesiastici, il tesoro della chiesa, una coldera, un lavello, una padella, l'archivio e una catena, tutti beni che l'abate riserva per sè e per i due monaci residenti presso la suddetta chiesa. Giovanni si impegna entro il termine dell'investitura a restaurare, sistemare il tetto e tenere in ordine le case della chiesa e la chiesa stessa e a versare quattro lire di denari milanesi per i buoi e le pecore della chiesa, a governare dodici moggia di biada nel solaio della chiesa, a lasciare tanta terra seminata con segale quanta è sufficiente per un raccolto di cinque moggia secondo la misura di Milano e a consegnare presso la chiesa di S. Damiano tre moggia di frumento, tre di segale, tre di miglio, tre di panico, quattro carri di mosto e trenta soldi di denari milanesi; inoltre Giovanni deve consegnare ogni anno a s. Martino i quindici fitti riscossi sulle terre e i beni di cui è stato investito e deve pagare tutto il debito che la chiesa di S. Damiano ha con illi qui dicuntur de Vedano per l'affitto di un mulino, a condizione che la cifra non superi le trenta lire e quattro denari milanesi. I monaci hanno la facoltà di raccogliere la legna sufficiente per riscaldarsi sulle terre date in investitura a Giovanni; mentre quest'ultimo deve chiedere il permesso all'abate o a un suo messo per tagliare degli alberi sulle predette terre.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 312, n. 108 [A]. Regesto: Giorgi, Rubrica, c. 22v. Nel verso del supporto cartaceo riferimenti agli Exemplaria diplomatum del Giorgi; annotazione del Bonomi: MCLIII; annotazione del tipo di negozio giuridico di mano del sec. XIX; segnatura e data cronica in numeri arabi di mano del sec. XX, in lapis.

La pergamena, consolidata con supporto cartaceo in epoca anteriore all'inventariazione del Giorgi, presenta estese rosicature che partono dal margine laterale destro verso il centro e macchie scure in prossimità di queste; tracce di rigatura a secco.
Il notaio inserisce le lettere del proprio nome nel segno di tabellionato.

In merito ai mulini ad acqua situati lungo il corso del Lambro cf. le indicazioni contenute nella nota introduttiva al doc. n. 13 e, nello specifico per la zona di Monza, CHIAPPA MAURI, I mulini ad acqua nel milanese, pp. 32-65.

(SN) Anno dominice incar(nacionis) millesimo centesimo quinquagesimo tertio, septimo kalendarum octubris, indic(ione) secunda. Presentia bonorum hominum quorum nomina supter leguntur, per lignum et cartam que sua tenebat manu do(m)nus Iohannes, Dei gratia humilis abbas eclesie et monasterii Sancti | Ambrosii, ubi eius sanctum requiescit corpus, edificati prope civitate Mediol(ani), ibi astante et confirmante Landulfo qui dicitur Grassus avocato eiusdem monasterii, investivit Iohannem qui dicitur Reavacca, de suprascripta civitate Mediol(ani), nominative de omnibus casis et rebus territoriis quę | pertinent eclesię Sancti Damiani quę dicitur in Barazia, que reiacent in suprascripta Barazia que dictur Sancti Damiani et in eius territorio (a) atque pertinentia vel in aliis locis circu(m)iacentibus, scilicet in locis Moetia et Colo(n)gnia et Carugate et Gradi et Concorezo, et quę pertinent | prefatę eclesię Sancti Damiani in Barazia per fictum aut per tertium aut medietatem vel donegum seu per alium quemlibet modum eidem eclesię Sancti Damiani pertinentibus, inin(tegrum), et nominative de illis modiis sex fictum omni anno quod predictum monasterium Sancti Ambrosii habet in l[oco]| Gradi et quod redditur per Ugonem qui dicitur Bonardi de ipso loco Gradi, et quod fictum solitum erat expendi in vestimentis de monachis ipsius monasterii, et nominative de molendino uno reiacente in territorio de loco Moetia in flumine Lambri lempedi cum omnib[us [...........]]| et terris atque insulis ad ipsum molendinum pertinentibus, inin(tegrum), ad solitum fictum faciendum, et nominative de insula una, quam tenet Rebuffus et quam ipse abbas non debet defendere neque guarentare. Et insuper investivit predictus do(m)nus abbas eundem Ioh[annem][[............] de]| omnibus rebus mobilibus quas habet ad ipsam eclesiam Sancti Damiani in bubus et in peccoribus seu blava et carrariis atque aliis omnibus mobilibus rebus, inin(tegrum), preter quod in se reservavit ipse abbas ad utilitatem duorum monachorum (b), qui debent manere [[...]] (c) | duas casas, una quę dicitur Coldana et alia que dicitur Dormitorium et totam in claustram Sancti Damiani, et tantum ortum iusta eclesiam Sancti Damiani ex parte Moetia quod sit tabul(e) sex, et exeptis libris et paramentis eclesię et thesauris et omni[bus][[...]]| quos debet tenere ipse Iohannes, et exepta una coldera et uno lavizio et una padella et una carraria et una segia et una caza et una cadena, si ibi inveniuntur, quę debent essę monachorum, nam alię omnes res mobiles debent man[ere [...]]| ipse Iohannes debet gubernare in solario ipsius (d) eclesię duodecim modia de blava predictis monachis. Eo tenore, sicut hic supter legitur, ita quod amodo in antea usque ad festivitatem sancti Martini proximam venientem et deinde in antea usque ad annos quattuor [proximos venientes] (e) | habere et tenere debet ipse Iohannes et eius heredes et usufruere suprascriptas res omnes, ut supra leguntur, inin(tegrum), preter exeptatas, ita tamen quod ipse Iohannes modo reficere debet omnes casas ipsius eclesię Sancti Damiani et eclesiam et cohoperire et retinere (f) amodo usque ad predictum ter[minum quattuor]| annorum, et in capite ipsius termini ipse Iohannes vel eius heredes remittere debet ipsam eclesiam et omnes casas ita bene refectas et cohopertas, sicuti modo erunt quando refectas et cohopertas habuerit, et in capite ipsius termini reddere debet ipse Iohannes vel eius heredes [suprascriptas mobilias]| quę ei modo dantur, ita bona sicuti nunc sunt, vel reddere debet tantum quantum modo valent; et in capite suprascripti (g) termini dare debet eidem abbati vel eius successori libras quattuor (h) denariorum Mediol(anensium) pro solutione de illis bubus et peccoribus que modo sunt in [ipsa eclesia Sancti]| Damiani et que debent remanere in ipso Iohanne, et omnis illa blava que modo est in ipsa casa aut in terris debet essę ipsius Iohannis sine restauracione; et in capiti ipsius termini dimittere debet ipse Iohannes vel eius heredes tantam terram seminatam et siccale[m], quę sint [[.......]]ra | modia quinque de siccale ad mesuram Mediol(ani); et ipse Iohannes dare debet modo eidem abbati, aut monachis qui erunt ad ipsam eclesiam Sancti Damiani, modia tria de frumento et modia tria de siccale et modia tria de milio et modia tria de panico et carra | quattuor de musto, omnia ad mensuram Mediol(ani), data et consignata ad ipsam eclesiam Sancti Damiani, et solidos triginta denariorum Mediol(anensium); et ab sancto Martino in antea dare debet ipse Iohannes vel eius heredes similiter totidem omni anno, sic tamen quod datum habeat | in capite suprascripti termini quindecim ficta cum illo ficto quod modo dat; et ipsi duo monachi qui erunt ad ipsam eclesiam habeant potestatem tollendi ligna de buscis ipsius eclesię ad faciendum focum quod eis, sine fraude, necessarium fuerit; et ipse Iohannes d[ebet]| pagare omne debitum ipsius eclesię Sancti Damiani, si est usque ad libras triginta et quattuor denariorum Mediol(anensium), et illud fictum quod dari debetur illis qui dicuntur de Vedano pro ficto de molino, si est usque ad modia septem, et pagare debet omnem illam bl[avam quam monachi]| eiusdem eclesię Sancti Damiani dare debebant alicui; et si ipse Iohannes vel eius heredes infra predictum terminum voluerit extripare arborem aliquam de suprascriptis rebus, extripare debet cum conscilio ipsius abbatis vel sui missi; alia superimposita int[er eos exinde non fiant]; | penam vero inter se posuerunt ut si quis ex ipsis aut eorum heredibus vel successoribus se de hac convenientia removere presu(m)pserit et in his omnibus, ut supra legitur, non permanserit, tunc componat illa pars que hoc non servaverit parti fidem servanti, pene [nomine,]| arg(enti) denariorum bonorum Mediol(anensium) libras centum, et insuper in eadem convenientia permaneat. Quia sic inter eos convenit. Unde due carte uno tenore rogate sunt. Actum in claustra (i) ipsius monasterii Sancti Ambrosii.
Signum + m(anus) suprascripti Landulfi avocati qui ad hanc cartam confirmandam manum posuit.
Signum +++ (j) m(anuum)Oldegerii de Oldegardis et Lanfranci de Busti et Petri Salarii et item Petri Cumlablava et Traversini et Azonis et Alberti et Anselmi Scalfardi et Iohannis atque Rustici testium.
(S) Ego Petrus iudex ac missus do(m)ni secundi Chunradi regis interfui et s(ub)s(crip)si.
(SN) Ego Musso iudex ac missus do(m)ni secundi Chunradi regis interfui et rogatus scripsi.

(a) -o corr. da -a
(b) La terza asta di m- corr. da -o- mediante spandimento volontario dell'inchiostro.
(c) Il danno si estende fino alla fine del rigo, per uno spazio pari ad almeno ventitre lettere, qui e nei due casi seguenti.
(d) i- corr. da altra lettera.
(e) Integrazione probabile.
(f) r- corr. da c-
(g) s(upra)s(crip)ti nell'interlineo, in corrispondenza di ip(s)i(us) espunto.
(h) Segue parziale rasura di almeno tre lettere.
(i) A inclaustra
(j) Il numero dei segni non corrisponde a quello delle persone.

Edizione a cura di Marta L. Mangini
Codifica a cura di Marta L. Mangini

Informazioni sul sito | Contatti