Lombardia Beni Culturali
65

Carta commutationis

1154 gennaio 5, Milano.

Giovanni, abate del monastero di S. Ambrogio di Milano, con il consenso di Azone detto Grassus avvocato del suddetto monastero, dà a Farica vedova di Landolfo detto Capellus, di Milano, al figlio di lei Guido e alla moglie di quest'ultimo Fiore, tutti di legge longobarda, le case e le terre site a Cinisello che l'anzidetto Guido teneva per feudum dal monastero, e sui quali riscuoteva un fitto annuo di tre moggia di biada; l'abate riceve in cambio la metà di una braida sita non lontano da Milano, nei pressi del mulino detto Guidonis, stabilendo che la metà di questa braida rimpiazzerà il vecchio feudo di Cinisello. Guido, infine, dà guadia all'abate di difendere la metà della suddetta braida, ponendo come fideiussore Giovanni detto Prandobonis.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 312, n. 109 [A]. Regesto: Della Croce, I/8, p. 81; Giorgi, Registro p. 398 e Rubrica, c. 23r. Nel verso, di mano del rogatario: Carta commutationis inter abbatem Sancti Ambrosii et Guidonem Capellum. Riferimenti agli Exemplaria diplomatum del Giorgi; annotazione del Bonomi: MCLIV; annotazioni archivistiche parzialmente sbiadite appartenenti a tre diverse mani dei secoli XVII; segnatura di mano del sec. XX, in lapis.

Regesto: PURICELLI, p. 715.

La pergamena presenta estese macchie scure in prossimità dei margini laterali e in corrispondenza delle pieghe, ove sono presenti anche rosicature di modeste dimensioni; tracce di rigatura e marginatura a secco e sottolineature seriori.
Il notaio inserisce le lettere del proprio nome nel segno di tabellionato.

(SN) Anno dominice incar(nacionis) millesimo centesimo quinquagesimo quarto, quinto die mensis yanuarii, indic(ione) secunda. Commutacio bone fidei noscitur essę contractus et ad invicem emptionis optineat firmitatem eodemque nexu obligat contrahentes (1). | Placuit itaque bona convenit voluntate inter do(m)num Iohannem, humilem abbatem eclesię et monasterii Sancti Ambrosii, ubi eius sanctum requiescit corpus et quod est constructum foris prope civitatem Mediol(ani), ibi astante et confirmante Azone qui dicitur Grassus avocato | eiusdem eclesię et monasterii, necnon et inter Faricam, relictam quondam Landulfi qui fuit dictus Capellus, de suprascripta civitate, et Guidonem, matrem et filium, et Florem, coniugem ipsius Guidonis, qui professi sunt lege vivere Longobardorum, illi predicte Fariche consentiente [suprascripto]| Guidone filio et mondoaldo suo, atque predicte Flori consentiente suprascripto Guidone iugali et mondoaldo suo, ut legis (2) habet auctoritas, una cum noticia propinquorum parentum suorum a quibus secundum legem inquisita est, et ipsa coram ipsis (a) et testibus professa est se | nullam pati violentiam, set sua sponte hanc cartam commutacionis cum suprascripto iugali et mondoaldo suo facere visa est, ut in Dei nomine debeat dare sicut a presenti dedit ipse abbas eisdem commutatoribus in causa commutacionis, presenti die et hora, eorum | iure habendum, id est omnes casas et res territorias quas predictus Guido tenebat per feudum ab prefato monasterio, reiacentes in loco et fundo Cixinusclo et in eius territorio, inin(tegrum), et unde ipse Guido habebat fictum omni anno ad mensuram Mediol(ani) de blava | modia tres. Unde ad invicem accepit ipse abbas ad partem suprascripti monasterii ab suprascriptis commutatoribus similiter in causa commutacionis presenti die in iure ipsius monasterii habendum, id est medietatem unius braide reiacentis non longe ab suprascripta civitate, prope | molinum quod dicitur Guidonis; coheret ei ad supertotum: a mane flum[en] Vectabię, a meridie Oldradi [[.......]], a sero via, a monte Arialdi Capelli et strada, quanta ipsa medietas braidę infra ipsas coherentias inventa fuerit, inin(tegrum), et quę medie|tas ipsius braidę per omnia debet essę in loco illius (b) veteris feudi de suprascriptis casis et rebus te[rritoriis reiacentibus i]n suprascripto loco suprascripto loco Cixinusclo et in eius territorio, ut supra legitur, [inintegrum], et quas ipse Guido tenebat per feudum ab suprascripto monasterio. Quidem et ut ordo legis | deposcit ad hanc providendam et estimandam commutacionem accesserunt duos Deum timentes homines, qui dixerunt et guarentaverunt eo (c) quod predictus abbas melioratam causam acciperet ad partem ipsius monasterii quam daret suprascriptis commutatoribus; hec commutacio | inter eos legibus (3) fieri potest. Has autem res superius dictas, cum superioribus et inferioribus seu cum finibus et accessionibus suis, inin(tegrum), ipsi commutatores sibi invicem unus alteri, nomine commu[t]acionis, tradiderunt ita ut faciat unaquaque pars eorum de | hoc quod ut supra in commutacione accepit cum heredibus vel successoribus suis aut cui dederint, proprietario iure, quicquid (d) voluerint, sine omni unius et alterius partis (e) et eorum heredum vel successorum contradictione. Et spoponderunt se ipsi commutatores sibi | invicem unus alteri cum heredibus suisque successoribus suprascriptas res quas ut supra in commutacione dederunt, inin(tegrum), ab omni contradicente hominę defensare. Unde penam inter se posuerunt ut si quis ex ipsis aut eorum heredibus vel successoribus se de hac con|venientia commutacionis removere presumpserit et in his omnibus, ut supra legitur, non permanserit, vel si ab omni contradicente homine non defensaverit ipsas res, tunc componat illa pars que hoc non servaverit parti fidem servanti, penę nominę, | in duplum ipsas res sicut pro tempore melioratę fuerint aut valuerint sub estimacione, quia sic inter eos convenit. Actum in suprascripta civitate. Unde due carte commutacionis uno tenore scripte sunt.
Signum +++ m(anuum) suprascriptorum Faricę et Guidonis et Floris, qui hanc cartam commutacionis ut supra fieri rogaverunt. Signum + m(anus) suprascripti Azonis avocati, qui ad (f) hanc cartam confirmandam manum posuit.
Signum ++ m(anuum)Iohannis Prandoboni, patris suprascripte Floris, et Alberti de Sancto Ieorgio p[arentis] eius, qui eam interrogaverunt ut supra.
Signum ++ m(anuum) suprascripti Iohannis Prandoboni et item Iohannis de Marinonis, qui estimator[es] fuerunt ut supra.
Signum +++ m(anuum)Ugonis Platti et Oldradi de Casate et Arialdi Capelli et Arderici de Palacio atque Pastarini testium.
Ibi statim, presentibus ipsis testibus, dedit guadiam suprascriptus Guido eidem abbati, ad partem ipsius monasterii, ita quod defendere et guarentare habet suprascriptam medietatem suprascripte braide, ut supra legitur, omni tempore ab omni homine, usu et racione, | et exinde posuit fideiussorem predictum Iohannem qui dicitur Prandobonis, de suprascripta civitate, usque in penam dupli.
(SN) Ego Musso iudex ac missus do(m)ni regis interfui et rogatus scripsi.

(a) -i- corr. su -o-
(b) illius nell'interlineo con segno di inserzione.
(c) eo nell'interlineo con segno di inserzione.
(d) q- corr. da altra lettera.
(e) p- corr. su et (in nesso).
(f) Segue ad ripetuto e non annulato.

(1) Cf. COD. IUST. 4.64.2.
(2) Cf. LIUTPR. 22.
(3) Cf. AHIST. 16

Edizione a cura di Marta L. Mangini
Codifica a cura di Marta L. Mangini

Informazioni sul sito | Contatti