Lombardia Beni Culturali
90

Cartula finis et refutationis

1171 settembre 11, Milano.

Anselmo figlio del fu Ugo che era detto de Melegnano, di Milano, fa refuta in favore di Gilberto, suo germano, della terza parte pro indiviso, a lui spettante, di tutte le condiciones e del districtum -consitente nella prestazione di sei trasporti, tre dei quali verso Milano e tre verso Melegnano, nonchè sei polli, quattro focacce e quattro centenaria di fieno- che i suddetti germani insieme a loro nipote Arderico, minorenne, hanno in comune su due mansi di terra, di proprietà della Chiesa di Milano, siti a Civesio, e, inoltre, della terza parte, ugualmente a lui spettante, di tre appezzamenti di campo siti in territorio de la Rocca detto de Melegnano, il primo nel luogo ove è detto in Coatratura dell'estesione di otto pertiche, il secondo intus Castenedum dell'estensione di dodici pertiche e il terzo lì vicino dell'estensione di quattro pertiche; dà guadia al suddetto Gilberto che entro quindici giorni dal compimento della maggiore età di Arderico farà perfezionare a quest'ultimo una carta di refuta relativa alla terza parte dei suddetti beni a questo spettanti, ponendo come fideiussore Guido detto de Melegnano di Milano. Anselmo riceve per la refuta il fitto annuo di tre moggia e tre staia tra segale e miglio, ricavati da un manso detenuto dal suddetto Gilberto sito nel territorio di San Giuliano, ricevuto per feudum da parte dall'arcivescovo di Milano e lavorato dai massari Amizone de Losalexe e dal nipote di quest'ultimo. Infine il suddetto Anselmo fa refuta della terza parte a lui spettante di tutte le terre site a Castellum de Mellegnano oltre il Lambro, a eccezione dei sedimi che Gilberto aveva riservato per sè.

Copia autentica coeva, ASMi, AD, pergg., cart. 312, n. 150 [B]. Regesto: Giorgi in Registro, p. 491 e Rubrica, c. 24v. B così autenticata: (S) Ego Laurentius de Concorezo iudex hoc autenticum huius exempli vidi et legi et sic in eo continebatur sicut in isto legitur exemplo extra litteras plusve minus. | (S) Ego Girardus qui dicor de Vineate missus do(m)ni Chunradi secundi regis autenticum huius exempli vidi et legi et sic in eo continebatur sic[ut] in isto legitur exemplo extra litteras plus minusve. | (SN) Ego Ambrosius qui dicor de Capitemuri notarius sacri pall(acii) hoc exemplum ex autentico exemplavi sicut in eo continebatur sicut in (i- corretta da altra lettera principiata) isto legitur exemplo ex[tra] litteras plus minusve. Nel verso, riferimenti agli Exemplaria diplomatum del Giorgi; annotazione del Bonomi: MCLXXI; segnatura in lapis di mano del sec. XIX.

La pergamena presenta rosicature di ridotte dimensioni lungo il margine laterale destro.

La qualifica di missus domni regis, non accompagnata dal titolo di notarius, con la quale sottoscrive Girardo detto de Vineate ricorre in pochi altri casi durante il sec. XII (cf. PIACITELLI, Notariato a Milano nel XII secolo, p. 974 e nota 11); cf. anche quanto rilevato per la qualifica di missus domni imperatoris al doc. n. 41.
Sui medesimi beni cf. anche il doc. n. 91.

(SN) Anno dominice incar(nacionis) milleximo centeximo septuageximo primo, undecimo die mensis sete(m)bris, indic(ione) quinta. Finem et refutacionem fecit Anselmus fil(ius) quondam Ugonis qui dicebatur de Melegnano, de civitate Mediol(ani), in manu ac potestate Gilberti germani sui, nominative de tota sua por(cione), que est tercia pars (a) pro indiviso, de omnibus illis condicionibus et desticto (b) quod ipsi Anselmus et Gilbertus germani, insimul cum Arderico infantulo nepote eorum, habent in co(mun)e supra mansos duos terre Sancti Ambrosii reiacentes in territorio de loco Villa Giavese vel in eius finita et pertinencia, et que condicia sunt ad supertotum atracta sex, medietas ad Mediolanum et alia medietas ad Melegnanum, et pullos sex et fugacias quattuor et centenaria quattuor de feno omni anno; et eciam insuper de tota sua por(cione), que est tercia pars similiter, de camporum peciis tribus reiacentibus in territorio de la Rocca que dicitur de Melegnano; prima pecia iacet ubi d(icitu)r in Coatratura, cui coheret ad supertotum: a mane de dona Marchixia, a meridie suprascripti Gilberti, a sero via, a monte via de molendino, et est ipsa pecia infra ipsas (c) coherentias per mensuram pertice legiptime octo; secunda pecia iacet intus Castenedum, cui coheret: a mane suprascripti Gilberti, a meridie Sancte Marie et in aliquid ipsiusmet Anselmi, a sero Sancte Marie similiter, a monte suprascripte do(m)ne Marchixie, et est ipsa pecia infra ipsas coherencias pertice legitptime duodecim; tercia pecia iacet ibi prope, cui coheret: a mane item done Marchixie (d), a meridie ipsiusmet Gilberti, a sero ipsiusmet Anselmi, a monte via, et est ipsa pecia infra ipsas coherentias pertice legiptime quattuor, et si amplius infra ipsas coherentias inveniri potuerint in presenti maneant fine, inintegrum. Eo tenore ita quod amodo in antea omni tempore habere (e) et tenere debeat ipse Gilbertus et eius heredes predictam terciam por(cionem) predictarum omnium rerum, ut s(upra) l(egitur), inintegrum, et facere exinde quicquid voluerint, sine contraditione ipsius Anselmi et de suis heredibus, et semper omni tempore permaneat ipse Anselmus (f) cum suis heredibus exinde tacitus et contentus. Et ipse Gilbertus cum suis heredibus permaneat exinde omni tempore securus, solutus et indemnis; quod si am(od)o in antea aliquo in tempore ipse Anselmus vel eius heredes aut eius submissa persona per quodvis ingenium egerit vel causaverit placitum aut aliquam intencionem co(m)moverit versum predictum Gilbertum vel contra eius heredes de tota sua por(cione) predictarum rerum ut s(upra) l(egitur), in toto vel in parte, dicendo quod aliquid exinde pertineat vel pertinere debeat aliquo modo vel iure et omni tempore cum suis heredibus exinde tacitus et contemptus non permanserit tunc componere debet, nomine pene, contra quem egerit libras decem denariorum terciolorum Mediolanensium; ; et insuper tacitus et contemptus exinde esse et permanere debet omni tempore cum suis heredibus. Et insuper dedit guadiam ipse Anselmus eidem Gilberto, eo tenore ita quod infra dies quindecim p(ost)quam Ardericus infantulus, nepos (g) ipsorum germanorum, habuerit (h) legiptimam etatem faciendi cartulam, si requisitus fuerit, faciet eum facere talem cartulam, qualem iudex ipsius Gilberti laudaverit, nominative de tota illa por(cione) sua, que est tercia pars similiter (i) pro indiviso, de omnibus predictis rebus quas s(uperiu)s l(eguntu)r, inintegrum, que eidem Arderico infantulo aliquo modo vel iure pertinet vel pertinere videtur (j), et interim faciet eum stare et permanere exinde tacitum et contentum et hoc habere firmum et ratum (k) totum. Et de hoc adi(n)plendum posuit ei exinde fideiussorem Guidonem qui dicitur de Melegnano, de suprascripta civitate, qui exinde fideiussit in penam dupli. Quia sic inter eos convenit. Et pro suprascripta fine et pro (l) predicta guadia recepit ipse Anselmus ibi statim ab suprascripto Gilberto, et ad suam partem et ad partem et utilitatem similiter suprascripti Arderici infantuli, finem et refutacionem de modiis tribus et stariis (m) tribus ficti omni anno, inter sic[alem] et millium, quod ipse Gilbertus habebat et detinebat supra mansum unum terre Pauli Litte reiacente in territorio de Sancto Iulliano, et quod datur per Amizo[nem] de Losalexe et nepote eius, massariis ipsius loci, et quod eis pertinet per feudum ex parte do(m)ni archiepiscopi Mediol(ani). Et eciam finem de tota sua por(cione), que est tercia pars pro indiviso, de omnibus rebus territoriis reiacentibus in territorio de loco Castello de Mellegnano ultra Lambrum, inintegrum, preter de sediminibus que ipse Gilbertus in se reservavit, similiter in pena de aliis libris decem, per cartam exinde ibi traditam. Actum suprascripta civitate. Signum manus suprascripti Anselmi, qui hanc cartulam per omnia ut s(uperiu)s fieri rogavit. Signum manus suprascripti Guidonis, qui ut s(uperiu)s fideiussit. Signum manuum Alberti Buldizonis, Redulfi de Puteo, Rogerii Pasqualis, Bregungii de Castello, Petri de Marliano, Arnaldi Grassi testium. Ego Ambrosius qui dicor de Capitemuri notarius sacri pall(acii)tradidi et scripsi.

(a) B pars da par(t)e mediante aggiunta di (-s) e annullamento del segno abbr.
(b) Così B.
(c) Segue i principiata.
(d) -xi- nell'interlineo.
(e) L'asta di h- è intersecata da segno abbr. superfluo.
(f) -m- in quattro tratti con espunzione del primo.
(g) Segue [eorum]espunto.
(h) B habuit
(i) [-i-] corr. da [-l-]
(j) Nell'interlineo, in corrispondenza di [-t-], rasura di segno abbr. per [-us]
(k) [et ratum] nell'interlineo.
(l) [pro]nell'interlineo.
(m) La seconda [-i-] corr. da [-a-], come pare.

Edizione a cura di Marta L. Mangini
Codifica a cura di Marta L. Mangini

Informazioni sul sito | Contatti