Lombardia Beni Culturali
117

Sententia

1179 ottobre 1, Milano.

Gregorio detto Cacainarca, giudice e assessore di Giovanni, abate del monastero di S. Ambrogio, sentenzia nella lite tra Arderico e Damiano detti Ungaroni, germani, di Origgio, da una parte, e Pietro detto Vaca, nipote del fu Protasio di Pietro Ottone, di Origgio, in merito a chi spetti la proprietā di tre appezzamenti di terra siti nel territorio dell'anzidetto luogo, stabilendo che Arderico e Damiano giurino di non aver simulato la donazione a loro favore delle suddette terre; immediatamente i germani giurano in tal senso e il giudice condanna Pietro a restituire, entro trenta giorni, i tre appezzamenti di terra agli anzidetti germani.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 312, n. 188 [A]. Regesto: Giorgi, Rubrica, c. 26r. Nel verso, di mano coeva: Sententia Protasii de Oleoducto; di mano forse del sec. XIII: B. Annotazione di mano del sec. XVIII (data cronica, tipologia del negozio giuridico, indicazione del luogo in cui sono ubicati i beni in oggetto e segnatura); riferimenti agli Exemplaria diplomatum del Giorgi; annotazione del Bonomi: MCLXXIX; di mano del sec. XX annotazioni archivistiche a lapis.

La pergamena presenta quā e lā rasure e macchie di piccole dimensioni; nel recto tracce di rigatura a secco e sottolineature seriori a matita rossa.

In merito all'attivitā dei giudici Gregorio detto Cacainarca e Ruggero Bonafide cf. le indicazioni di cui alle note introduttive dei docc. nn. 78 e 92.

(SN) In nomine Domini, die lune prima die mensis octubris, in claustro monasterii Beati Ambrosii. Sentenciam protulit Gregorius iudex qui d(icitu)r | Cacainarca, assessor do(m)ni Iohannis, gratia Dei prefati monasterii abbatis, in eius presentia et per suam parabolam de discordia quę vertebatur inter | Ardericum et Damianum germanos qui dicuntur Ungaroni de loco Udrugio et, ex altera parte, Petrum qui d(icitu)r Vaca, abiaticum quondam Protasii Petri Ottonis, | de eodem loco. Lis enim talis erat: postulabant siquidem predicti germani quatinus ipse Petrus Vaca restitueret eis petias tres terre reiacentes in territorio | predicti loci Udrugio, sicut continentur in carta una donationis, quam ipse Protasius fecit et donavit Ginammo, filio quondam Ungaronis, et | ad partem Marroni et Breme (a) et Arderici et Damiani (b), fratrum suorum et consobrinorum (c) iamdicti Protasii, allegantes predictum Protasium decessisse et | usumfructum suprascripte tocius terre in se retinuisse et post eius decessum ad proprietatem redire debere; unde instrumentum publicum dona|tionis hostendebant. Econtra predictus Petrus Vaca suprascriptam terram non debere restituere dicebat, infitians prefatum (d) Protasium (e) donationem | illius terre non fecisse imo instrumentum donationis quod apparet falso compositum ex parte donatariorum esse, scilicet submittentes quem|dam qui Protasius vocaretur et hanc cartam donationis ignorante Rogerio Bonafide qui instrumentum scripsit tradere et inscribere fe|cisse. Preterea dicebat quondam venerabilem Amizonem, abbatem iamdicti cenobii in eodem loco Udrugio, ut instrumentum donationis | quod haberent [ei]dem (f) Protasio redderent precepit. Et super hoc precepto et aliis quibusdam testes produxerunt qui non sunt visi suffitientes. His | et aliis auditis et diligenter inquisitis predictus Gregorius parabola ipsius do(m)ni abbatis iusiurandum detulit eisdem Arderico et Da|miano quatinus iurarent predictam simulationem factam non fuisse, sed in veritate iamdictum Protasium in suprascriptos Ginammum et | Marronum et Bremam (g) et Ardericum et Damianum sicut legitur in carta donationis fecisse, et predicti germani statim ut supra iurave|runt, et tunc ipse Gregorius predictum Petrum Vacam ad restitutionem suprascripte terre prefatis germanis fatiendam infra tregin|ta (h) dies conde(m)pnavit. Et sic finita est causa. Anno dominice incar(nationis) milleximo centeximo septuag(eximo) nono, suprascripto die, indic(ione) tercia|decima.
Interfuerunt Guifredus Grassus, Guilielmus Cainarca, Anricus de Marliano et Bofalardus (i); de predicto loco interfuerunt Petrus de Grima et |Niger Guarnonis gastaldii et Olivetus de Guercio et Otto Galleus.
+ Ego Iohannes Sancti Ambr(osii) abbas s(ub)s(crips)i.
(S) Ego Gregorius iudex laudavi ut supra et s(ub)s(crips)i.
(SN) Ego Ambrosius de Valnexio sacri pal(acii) notarius scripsi.

(a) -reme su rasura.
(b) -iani su rasura.
(c) co(n)sobrono- su rasura.
(d) -u(m) su rasura.
(e) P(ro)tasiu(m) su rasura.
(f) Restituzione probabile.
(g) -remam su rasura.
(h) A tregin|ginta
(i) La prima -f- corr. mediante spandimento volontario dell'inchiostro da altra lettera principiata.

Edizione a cura di Marta L. Mangini
Codifica a cura di Marta L. Mangini

Informazioni sul sito | Contatti