Lombardia Beni Culturali
18

Sententia

1184 luglio 4, Milano.

Mediolano giudice detto de Villa, console di Milano, con altri consoli suoi colleghi, sentenzia nella lite vertente tra il monastero di S. Dalmazio di Cogliate e gli uomini dello stesso luogo per causa di decime.

Originale, ASMi, FR p.a., cart. 2049, n. 59 [A]. Copia semplice della fine del sec. XV, ivi (con omissis), [B]. Copia dell'inizio del sec. XVIII, BAMi, Sormani, Diplomatica Mediolanensis, c. 234 r [B']. Copia della fine del sec. XVIII, ivi, Della Croce, Codex diplomaticus Mediolanensis, I 10, c. 125, (con omissis), [B'']. Copia del sec. XVIII, ASMi, FR p.a., cart. 2049, n. 59, di mano di Ioseph Maria Tarantula publicus de collegio Mediolani notarius [B''']. Copia semplice dell'inizio del sec. XIX, ivi, da B''' [C]. Nel verso, di mano coeva: Sententia decime. Altre annotazioni tarde.

Edizione: MANARESI, Gli atti del comune di Milano, p. 210, n. CXLIII.
Regesto: RIBOLDI, Le sentenze dei consoli di Milano, p. 264, n. LI.
Cf. GIULINI, Memorie (seconda edizione) IV, p. 6.

La pergamena presenta piccole lacerazioni in corrispondenza delle piegature.

(ST) Die mercurii quarto die mensis iulii, in consulatu Mediolani. Sententiam protulit Mediolanus iudex qui dicitur de Villa consul Mediolani, et cum eo Guido de Vicomercato et Iacobus de Terzago et Guifredus Cana|visii similiter consules, sotii eius, de lite que vertebatur inter domnam Ambrosiam abbatissam monasterii Sancti Dalmatii de loco Colliate nomine ipsius monasterii per suos missos Lanfrancum de Lemiate et Guilielmum | Vegium de civitate Mediolani, et ex altera parte omnes homines de loco Colliate per suos missos Iohannem de Cermenate, item Iohannem Gallinam, consules ipsius loci. Lis talis erat. Postulabat ipsa abbatissa quatinus omnes homines ipsius | loci darent sibi decimam secundum quod pertinet ad ipsum monasterium de omni blava et omnibus leguminibus et lino et vino et rapis et nucibus et casteneis, et nominatim de lupinis et vecia et moco et bulgara; insuper etiam pete|bat ut iurarent salvamentum rerum suarum sicut aliorum vicinorum ipsius loci. Ipsi vero consules de Colliate non infitiebantur se decimam dare debere eidem monasterio secundum eam portionem que ipsum monasterium | contingit, preter de lupinis et vecia et moco et bulgara de quibus decimam dare recusabant quia ad pinguedinem terre se ea seminare dicebant; sacramentum salvamenti facere recusabant quia persone ipsius monasterii | ipsis sacramentum salvamenti non faciunt nec cum eis stant in vicinantia; conquerebantur insuper predicti de Colliate ut iamdicta abbatissa non teneat bestias in ipso loco que pascuent pascua eorum. | His et aliis visis et auditis, predictus Mediolanus pronuntiavit ut singuli homines de Colliate decimam dent eidem abbatisse de omni blava et leguminibus et lino et rapis in campo vel in area ubi ipsa elege|rit, secundum illam portionem que eidem mo[na]sterio pertinet, preter de faxolis et milio de quibus, quia mi[nutatim] colliguntur, in area tantum decimam dent, et hoc de su[is alo]diis; de terris vero, de quibus fictum vel [censum s]eu me|dietatem alii dant, in area tantum, d[etrac]to prius redditu domini ipsarum terrarum, decimam prestent de vino ad torcular, de casteneis ad grate, de nucibus in area derlatis; de lupinis vero et moco et vecia et | bulgara censuit ut decimam solummodo de his que venduntur dent et non de his que in cultura terre rediguntur; ut autem sacramentum salvamenti rerum ipsius monasterii iurent sicut aliis vicinis predictos ru|sticos condempnavit, dum tamen ipsa abbatissa conversos et conversas suas et mercenarios suos qui ad laborem vadunt eis idem sacramentum iurare faciat et ut eidem abbatisse bestias ibi retinere liceat | que pascuent in pascuis ipsius loci, cum illud monasterium de vicinantia ipsius loci sit pronunciavit, nisi ultra eum modum vel numerum, qui consulibus Mediolani qui pro tempore fuerint congruum videbitur, tenuerit; quod, | si fecerit, in arbitrio consulum qui pro tempore fuerint de ipso numero moderando sit. Et sic finita est causa. Anno dominice incarnationis millesimo centesimo octuagesimo quarto, suprascripto die, indictione secunda. Interfuerunt Iohannes de Trivulci, Guertius iudex, Presbiter Baldus, Ardericus de Bonate; de servitoribus Iacobus de Rivolta, Ardericus Marinoni, Girardus Clericus.
(SM) Ego Guilielmus iudex et consul laudavi ut supra et subscripsi.
(SM) Ego Iohannes causidicus et consul subscripsi.
(SM) Ego Otto Zendadarius consul reipublice Mediolani subscripsi.
(SM) Ego Mediolanus consul subscripsi.
(SM) Ego Rogerius Bonafides iudex subscripsi.
(ST) Ego Ugo qui dicor de Castegnianega sacri palatii notarius scripsi.

Edizione a cura di Maria Franca Baroni
Codifica a cura di Irene Rapisarda

Informazioni sul sito | Contatti