Lombardia Beni Culturali
89

Carta venditionis

1181 settembre 30, Velate

Ugobellus figlio del fu Odelmatus di Velate e sua moglie Vesspa, entrambi di legge longobarda, vendono al sacerdote Uberto de Sancta Maria, messo di Pietro de Bussi, arciprete della chiesa di S. Maria del Monte *di Velate*, a nome della chiesa stessa, un appezzamento di vigna sita in Velate, nel luogo detto in Plano, ricevendo da lui undici lire meno sei soldi di denari nuovi quale prezzo della vendita. I venditori costituiscono fideiussore Bertarotus figlio del fu Gerardo de Vellate. Il detto Ugobellus investe per pignus et consultum di dieci lire e dodici soldi di denari nuovi, pari all'ammontare della dote della moglie, la detta Vesspa del sedime in cui abita, del bosco de Traversagna e del campo de Possari. Inoltre il sacerdote Uberto investe Ugobellus della detta vigna al fitto annuo di otto congi di vino, sostituibili con una somma di denaro, da consegnarsi al tempo della vendemmia in Velate, con l'impegno di rifocillare il messo dell'arciprete.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 132, [A]. Regesto del 1712, ASMi, FR, cart. 3889, "Libro della rubrica generale", c. 34r, [R]. Regesto, ASMi, Catalogo delle pergamene, IV, fasc. 67, [R']. Nel verso, di mano A del secolo XVI: Velate, ripetuto due volte; di mano I del secolo XVIII: Cassettone segnato F, mazzo primo, numero 6, e il regesto dell'atto.

Regesto: Manaresi, Regesto, n. 241, p. 167.

La pergamena è in buono stato di conservazione. Rigatura a secco. Si notano i segni di tre piegature nel senso della scrittura, a distanza pressoché regolare fra loro, e di una perpendicolare ad esse.

(SN) Anno dominice incar(nacionis) mill(esimo) centes(imo) octuages(imo) primo, sec(un)do kall(endas) octubris, indic(tione) quintadecimma. Car(tam) vendic(ionis) ad proprium fecer(unt) Ugobellus filius quondam Odelmati de loco Vellate et Vesspa uxor | eius, qui vivebant lege Longobardorum, ut ipsi ferebantur, consentiente ipso Ugobello eidem Vesspe uxori sue et cum noticia Marroni de Vellate iudicis et missi d(omi)ni Fred(er)ici (1) imperatoris, | a quo ipsa Vesspa fuit interrogata si ullam patiebatur vim ab predicto viro suo ad hanc car(tam) faciendam an non, in cuius et testium presentia ipsa respondit: "Non", imo sua sponte hanc car(tam) cum suprascripto viro | suo facere manifestavit, in manu presbiteri Uberti de Sancta Maria, missi d(omi)ni Petri de Bussi, archipresbiteri ecclesie Sancte Marie de Monte, et ad partem illius beate ecclesie, nominative de petia una vinee | cum claudendis et omni pertinenti ipsius petie eorum iuris reiacente in loco de suprascripto Vellate ad locum ubi dicitur in Plano, cui coehret: a mane Oliverii, a meridie via, a s(ero) predicte ecclesie, a mont(ibus) Henrici | Patarini et Sancti Ambrosii; quantum infra suprascriptas coehrentias invenietur totum et una cum fine et accessione istius petie in hac vendic(ione) permaneat. Tali tenore ut de cetero perpetualliter predictus Petrus | archipresbiter et eius successores et cui dederint tenere et habere debeant suprascriptam petiam vinee inintegrum et facere ex ea proprietario iure quicquid volluerint sine suprascriptorum venditorum et eorum heredum contradic(ione). | Et hoc pro precio accepto a suprascripto presbitero Uberto, misso archipresbiteri, de precio suprascripte ecclesie, librarum undecim minus sol(idi) sex d(e)nariorum novorum. Pro quo precio suprascripti venditores convener(unt) ac guadiam deder(unt)| suprascripto Uberrto, ad partem suprascripte ecclesie, omni t(em)pore cum suis heredibus suprascriptam petiam vinee inintegrum cum pertinenti, ut descignata est, suprascripto archipresbitero et eius successoribus et servientibus et cui dederint ab omni homine iure | et usu ut venditores emptori in pena dupli sicut pro t(em)pore fuerit vel valluerit in arbitrio bonorum (a) hominum. Et inde posuer(unt) fideiiussorem Bertarotum filium quondam Girardi de Vellate in pena | dupli suprascripte rei, qui obligavit se omni t(em)pore. Quia sic convener(unt) inter se. Actum in predicto Vellate.
Signa + + manuum suprascriptorum venditorum et fideiiussoris qui hanc car(tam) fieri rogaver(unt) ut supra. Et predictus Ugobellus investivit suprascriptam Vesspam per pignus (b) et consultum librarum decem et sol(idorum) duodecim d(e)nariorum novorum, qui sunt dos | eius, de sedimine suo in quo habitant et de silva sua de Traversagna: a mane et a meridie Conforti; et de ca(m)po de Possari: a mane et a meridie Guidini, a s(ero) heredum Lafranci.
Signa + + manuum Oliverii, Branke, Aderardi Medici, Guillicionis de Puteo, Guillielmi Fradenzoni et Posske Ferrarii de Vellate et Iohannis Rolandi de Sancta Maria, testium.
(SN) Ego Bernardus de Varisio iudex et missus d(omi)ni Fred(er)ici i(n)peratoris hanc car(tam) tradidi et scripsi.
Et ibi ipse presbiter Uberrtus investivit per hereditatem suprascriptum Ugobellum de suprascripta vinea ad fictum faciendum omni anno per vendemias ad torgium suum in loco Vellate, alio loco non, concia octo vini factum de | ipsa vinea et in presentia missi d(omi)ni archipresbiteri, et si non haberet tantum vinum in ea, dare debet sicut capit sol(idos) octo de carro de illo vino quod deerit, et dando misso d(omi)ni archipresbiteri | vinum et panem formentinum et formagium honorifice, qui supersteterit vino; et ad hoc ut non liceat archipresbitero nec suis succesoribus nec cui dederit auferre suprascriptam vineam suprascripto Ugobello | nec cui dederit ad istum fictum faciendum per vendemias. Et si tenuerit fictum ultra annum unum vel si malle versatus fuerit in ipsa re et deguastaverit (c) ita quod non posset bene istum fictum portare, | liceat eidem archipresbitero auferre, aliter vero non.


(a) Segue ip(s)a res depennato.
(b) A p(er)ign(us)
(c) et (nota tironiana) d(e)guastaverit nell'interlineo.

(1) Federico I.

Edizione a cura di Patrizia Merati
Codifica a cura di Patrizia Merati

Informazioni sul sito | Contatti