Lombardia Beni Culturali

Cartula commutationis

1129 settembre 24, Casei.

Anselmo, abate del monastero di S. Pietro in Ciel d'Oro, dà in permuta a titolo di proprietà ad Ardizzone figlio di Buongiovanni e a Pietro del fu Giovanni, ambedue di legge longobarda, un appezzamento di terra arabile di quarantacinque tavole, in Casei, in luogo detto Minconasi, ricevendo in cambio, al medesimo titolo, un appezzamento di terra arabile di quarantasei tavole sita nel medesimo luogo.

Originale, ASPv, AOSM, cart. 6 (già cart. B1) [A]. Regesto del 1752, ASMi, FR p.a., cart. 6126, Registro di Casei, c. 9r (alla data 1129 ottobre 8) = camicia cartacea di A, della stessa mano del Registro. Regesto Comi, ivi, camicia cartacea di A, da A. Nel verso, di mano del sec. XII-XIII: Carta Caselle; di mano del sec. XIV: Pro Caxellis; altre annotazioni tarde.

La pergamena presenta nei margini superiore e inferiore i forellini di cucitura alla camicia cartacea, nonché, nella parte inferiore, il foro di filza.
Secondo l'indizione bedana questo è il primo giorno dell'ottavo anno indizionale.

(SN) Anno ab incarnacione domini nostri Iesu Christi millesimo centesimo vigesimo | nono, octavo kalendarum octubrium, indic(tione) septima. Commutacio | bone fidei (a) noscitur ęssę contractum ut vice emptionis obtineat firmitatem | eodemque nexu oblicant contrahentes (1). Placuit itaque et bonam convenit volu(n)|tatem inter domnum Anselmum, abbatem monasterii Sancti Petri Celum Aurei, nec|non et Ardicionem, filium Boniiohannis, et Petrum, filium quondam item Iohannis, qui profite|bant se ex nacione eorum lege vivere Longobardorum, ut in Dei nominę sicut | a presenti dederunt ac tradiderunt (b) vicissim (c) sibi unus alteri co(m)mutacionis nomine, in primis | dedit ipse domnus Anselmus abbas eidem Ardicioni et Petri in causam co(m)|mutacionis idest peciam una de terra aratoria, iuris ipsius monasterii, que (d)| esse videtur in loco et fundo Caselle, et iacet ad locum qui dicitur Minconasi, | et est per mensuram iustam tabule legitime quadraginta quinque; coheret | ei: ex una parte terra Lanfranci, ex alia Ubaldi, ex tercia seniores de Ago|lasca. Quidem et ad invicem recepit ipse domnus Anselmus abbas ab eisdem | Ardicioni et Petri, a parte ipsius monasterii, melioratam rem, sicut lex habet (2), | et est peciam una de terra aratoria, iuris Ardicioni et Petri, que esse videtur | in suprascripto loco Caselle, et iacet in predicto loco Minconasi, et est per mensuram iu|stam tabule (e) legitime quadraginta et sex; coeret ei: ex una parte terra | Oberti, ex alia Thomadi, ex tercia Sancte Marie, sibique alie sint (f) coerentes; | has denique ia(m)dictis rebus superius nominatis vel commutatis, una cum accessio|nibus et ingresibus seu cum superioribus et inferioribus earum, qualiter superius mensuram | legitur, et inter se co(m)mutaverunt et sibi unus alteri pars parti per has pagina (g) tradi|derunt, facientes exinde unusquisque ex quo receperunt, a presenti die, tam ip|si qua(m)que et sucessores vel eredes eisdem Ardicioni et Petri, proprietario nominę, | quicquid voluerint aut previderint, sine omni uni alterius contradic(tione); et exspon|derunt se ipsi commutatores, tam ipsi qua(m)que et sucessores vel eredes eisdem | Ardicioni et Petri, predicte res quas ab invicem co(m)mutaverunt, inintegrum, | omni t(em)pore ab omni homine defensare; que si ab invicem defendere non potuerint, | aut si pars altera exinde aliquid quovis ingenio subtraere quesierint, tunc co(m)|ponat pars a parte fidem servandi pena duplis ipsis rebus sicut pro t(em)pore fuerint | melioratis aut valuerint per extimacionem in consimilibus locis. Unde | due cartulę co(m)mutacionis uno tenore scripte sunt. Actam (h) in suprascripto loco Caselle. |Feliciter.
Signa +++ manuum Thomadi et Iohanni Falchi (i) seu Gandulfi de Carlasi | testium.
Signa +++ manuum Andrei Priori et Guidoni seu Ardicioni testium.
(SN) Ego Petrus notarius sacri palatj scriptor huius cartulę co(m)muta|cionis post traditam co(m)plevi et dedi.



(a) -d- corr. da altra lettera.
(b) ac t(r)adid(e)r(un)t nell'interlineo.
(c) -c- corr. da i
(d) Nel sopralineo, in corrispondenza di -e punto senza apparente significato.
(e) -e corr. da o
(f) sint corr. da sunt mediante espunzione del primo gambo di -u-, forse di altra mano o forse accidentale.
(g) Così A.
(h) Così A.
(i)-l- corr. da altra lettera.

(1) Cf. Cod. Iust. 4.64.2.
(2) Cf. ... .

Edizione a cura di Barbieri, Cau, Baretta, Ansani
Codifica a cura di Michele Ansani

Informazioni sul sito | Contatti