Lombardia Beni Culturali

Cartula (carta) donationis

1129 novembre 12, Casei.

Tommaso del fu Pietro e Berta del fu Lanfranco, sua moglie, ambedue di legge romana, donano a Beatrice, loro figlia, a titolo di proprietà, un appezzamento di vigna di venti centenari e quattro iugeri di terra arabile, siti a Casei, la vigna in luogo detto Closo de Pecoraria, la terra in Cerro, in Gabeto e in Calcinasi, ricevendo quale launachil una crosna. Tommaso, inoltre, promette ad Allone, suo genero, che se entro quattro anni egli non sarà soddisfatto dai predetti beni, gli darà quaranta lire, e Allone dovrà dare in pegno alla moglie, a titolo di contrafactum, suoi beni; infine, si conviene fra le parti che il faderfium ritornerà a Beatrice qualora il marito muoia prima di lei.

Originale, ASPv, AOSM, cart. ..., già cart. Q [A]. Regesto Comi, ivi, cart. ..., già cart. T, *Registro della cart. T*, c. 3v. Nel verso, di mano del sec. XIV: In Caxellis; altre annotazioni di epoca moderna, tra cui segnatura Comi: 35, ripetuta da mano ottocentesca a cui è dovuto anche un breve regesto.

La pergamena, in discreto stato di conservazione, presenta leggera sbiaditura dell'inchiostro, soprattutto nella parte superiore. Nel foglio piegato in due si osserva il foro di filza.

(SN) Anno ab incarnacione domini nostri Iesu Christi millesimo centesimo vigesimo nono, duode|cimus die mensis nove(m)bris, indic(tione) octava. Tibi Beatrice, dilecta filia nostra, nos Thomas | filius quondam Petri et Berta iugal(es), filia quondam Lanfranci, qui professi sumus ex nacione nostra lege vivere Romana, | ipso viro meo m(ih)i consentiente et subter confirmante, genitor et genitrix, donator et | donatrix tua p(resentes) p(resenti) diximus (a): quapropter donamus a presenti die dilectionis tue et in tuo iure | et potestate per hanc cartam donacionis, proprietario nominę in te abendum confirmamus, iest (b) pe|cia una de vitibus cum area sua et iugera quatuor de terra aratoria, iuris nostri, quas habere | visi sumus in loco et fundo Caselle, ia(m)dicta pecia de vitibus cum area sua iacet ad locum qui dicitur | Closo de Pecoraria, et est per numerum fosarum arborum vinearum centenarias viginti; co|eret ei: ex una parte vites quod in nostra reservamus potestate, ex alia terra Sancti Petri Celli | Aurei, ex tercia via. Predictas iugeras quatuor de terra aratoria iacent in Cerro et | in Gabeto et in Calcinasi, sive ibi alie sunt coerencie; quam autem suprascriptam pecia una de | vitibus cum area sua et ia(m)dictas iugeras quatuor de terra aratoria iuris nostri superius dictam, | una cum accessionibus et ingresibus seu cum superioribus et inferioribus suis, qualiter supra l(egitur), inintegrum, | ab hac die tibi cui supra Beatrice filia nostra donamus, cedimus, conferimus et per presentem cartam do|nacionis proprietario nomine in te abendum confirmamus, faciendum exinde a presenti die tu | et eredes tui aut cui vos dederitis, iure proprietario nominę, quicquid volueritis, sine omni nostra | et eredum nostrorum contradic(tione). Quidem et spondimus atque promittimus nos qui supra iugal(es), una cum nostris eredibus, | tibi cui supra Beatrice filia nostra tuisque eredibus aut cui vos dederitis suprascriptam donacionem qualiter | supra legitur, inintegrum, ab omni homine defensare; quod si defendere non potuerimus, aut si vobis exinde | aliquid per quodvis ingenium subtraere quesierimus, tunc in duplum suprascriptam donacionem, ut supra legitur, | vobis restituamus sicut pro t(em)pore fuerit meliorata aut valuerit per extimacionem | in consimili loco, et nec nobis liceat ullo t(em)pore nolle quod voluimus, sed quod a nobis semel fac|tum vel quod scriptum est inviolabiliter conservare promittimus cum stipulacione subnicxa. Quidem et (c)| anc confirmandam donacionis cartam accepimus nos qui supra iugal(es) a te ia(m)dicta Beatrice filia nostra ex|inde launachil croxnam unam, ut ec nostra donacio, sicut supra legitur, firma permanead atque persistat. | Actum in suprascripto loco Caselle. Feliciter.
Signa ++ manuum suprascriptorum iugalium qui anc cartam donacionis fieri rogaverunt et suprascriptum launachil | acceperunt ut supra (d).
Signa ++ manuum Azoni et Bernardi lege vivencium Romana testium.
Signa +++ manuum Mainfredi et item Bernardi Cariolo et Ungari Zacii seu Ottoni | Gosonis (e) testium.
(SN) Ego Petrus notarius sacri palatj scriptor huius cartulę donacionis post traditam co(m)|plevi et dedi.
Ibi loci, videntibus suprascripti testes, promixit suprascriptus Thomas Alloni genero suo quod si ab hodie | in antea usque ad annos quatuor suprascripta vinea et terra sibi non placuerit, debet dare pre|dictus Thomas ia(m)dicti Alloni libras quadraginta, et ipse Allo debet facere pignus uxo|ris sue Beatrice, nominę contrafacti; et si ita non adinpleverit suprascriptus Thomas obligavit se | de sua substanciam sexaginta libras.
Et similiter dedit suprascripta Beatrice Alloni viro suo suprascriptis rebus aut mobilibus, nomine faderfium (f), si super | eam advicxerit; et si super eam non advicxerit, revertat (g) in suprascripta Beatrice.



(a) Omissione arenga: vedi SPCA 1 e Morim.
(b) Così A.
(c) Si sottintenda ad
(d) acceperunt ut sup(r)a nel sopralineo, con segno di inserzione.
(e) La seconda o corr. da altra lettera, come pare.
(f) La seconda f corr. da altra lettera.
(g) Il primo gambo di -v- corr. da t

Edizione a cura di Barbieri, Cau, Baretta, Ansani
Codifica a cura di Michele Ansani

Informazioni sul sito | Contatti