Lombardia Beni Culturali

Cartula venditionis

1153 novembre 13, Sartirana.

Uberto del fu Ottone de Luco e Maria del fu Anfossio, sua moglie, ambedue di legge romana, dichiarano di aver ricevuto da Artusio Albaricius, figlio del fu Guglielmo Albaricius, diciassette lire di denari pavesi d'argento quale prezzo della vendita dell'intera quota di loro proprietà, costituita da un sesto, di una torre sita nel castrum di Sartirana, nonché di quattro appezzamenti di terra arabile, sempre di loro proprietà, siti pure in Sartirana: il primo, di quattro pertiche, in Capiteville, detto campus de Puteo; il secondo, di dieci pertiche, nel luogo detto in Auresana; il terzo, di undici pertiche, accanto al precedente; il quarto, di sei pertiche, in luogo detto Roncale.

Originale, ASMi, AD, pergg., S. Maria mater Domini, cart. 654 (fasc. 276a) [A]. Regesto del sec. XVII, ivi, FR p.a., cart. 6117, Registro di scritture per Sartirana, c. 21v. Regesto ottocentesco, ASMi, Inventario dell'Arch. Dipl., vol. IV, fasc. 70. Nel verso, di mano del notaio: § Aquistum Artuxii Albaritii de sesta parte hunius turris et de quatuor petiis de terra in | Sartirana; sigla d (sec. XIII?); altre annotazioni tarde, tra cui una di mano Comi e segnatura forse di mano Comi: 18.

La pergamena presenta il foro di filza.
Indizione settembrina.

(SN) Anno ab incar(nacione) domini nostri Iesu Christi millesimo centesimo quinquagesimo (a) tertio, tertio decimo die mensis novenbris, indic(tione) secunda. Con|stat nos Ubertum, filium quondam Ottonis de Luco, et Mariam iugales, filiam quondam Anfoxii, qui professi sumus ex natione nostra lege vivere Romana, ipso | viro meo m(ih)i consentiente et subter confirmante, accepisse sicuti et in presentia testium accepimus a te Artuxio Albaricio, filio quondam Guili|elmi Albaricii, argenti denariorum bonorum Pap(iensium) libras decem et septem, finito pretio, pro nostra integra porcione, que est sesta pars (b), unius turris iuris | nostri, quam habere et tenere visi sumus in castro Sartirane; coheret ei: de una parte fossatus castri, de aliis omnibus partibus terra suprascripti Artuxii; atque | pro petiis quatuor de terra aratoria, iuris nostri, quas habere visi sumus (c) in eodem loco Sartirana. Prima petia de terra iacet in Capiteville et nominatur ca(m)pus | de Puteo, et est per mensuram iustam pertice quatuor, vel si plus fuerit; coheret ei: de una parte fossatus ville, de alia parte via, de aliis omnibus partibus | terra suprascripti Artuxii. Secunda petia de terra iacet ad locum ubi dicitur in Auresana, et est per mensuram iustam pertice decem, vel si plus fuerit; coheret ei: de una par|te terra Lanfranci de Bello, de alia parte terra Bertolotti de Lomello, de tertia parte terra Carnelevarii Blogla, de quarta parte via. Tertia pe|tia de terra iacet ibi prope, ex alia parte vie, et est per mensuram iustam pertice undecim, vel si plus fuerit; coheret ei: de una parte terra Anselmi de Pulia, | de alia parte terra Alenerii, de tertia parte (d) terra Saimorum, de quarta parte suprascripta via. Quarta petia de terra iacet ad locum ubi Roncale dicitur, et est | per mensuram iustam pertice sex, vel si plus fuerit; coheret ei: de una parte terra Uberti Testedemarchione, de alia parte terra Revelli, de tertia terra | Cloccii, sive ibi ab omnibus aliis sint coh(erenti)e, omnia cum omnibus rebus quicquid suprascriptis rebus omnibus pertinere videtur, inintegrum. Quam autem suprascriptam sestam porcionem suprascripte turri (e) et | ia(m)dictas quatuor petias de terra cum areis suis iuris nostri superius dicta, una cum accesionibus et ingressibus seu cum superioribus et inferio|ribus earum qualiter supra l(egitur), inintegrum, ab hac die tibi cui supra Artuxio pro suprascripto pretio vendimus (f), tradimus et mancipamus, nulli alii venditas (g), donatas, | alienatas, obnosiatas (h) vel traditas nisi tibi, et facias exinde a presenti die tu et heredes tui et cui vos dederitis, iure proprietario nomine, | quicquid volueritis, sine omni nostra et heredum nostrorum contradic(tione). Etquidem spondemus atque promittimus nos qui supra iugales, una cum nostris heredibus, | tibi (i) cui supra Artuxio tuisque heredibus, et cui vos dederitis, suprascriptam vendicionem, qualiter supra legitur, inintegrum, ab omni homine defensare; quod si defendere non | potuerimus, aut si vobis exinde aliquid per quodvis ingenium subtrahere quęsierimus, tunc in duplum suprascriptam vendicionem, ut supra legitur, vobis restituamus | sic(ut) pro t(em)pore fuerint meliorate aut valuerint per estimacionem in consimili loco. Et nec nobis liceat ullo t(em)pore nolle quod vo|luimus, s(ed) quod a nobis semel factum vel quod scriptum est inviolabiliter conservare promittimus (j) cum stipulacione subnixum, et nichil nobis | ex ipso pretio dare debes dicimus. Actum in Sartirane (k). Feliciter.
Signa ++ manuum suprascriptorum iugalium qui hanc cartulam vendicionis (l) fieri rogaverunt et suprascriptum pretium acceperunt; et ipse Ubertus eidem | coniugi sue consensit ut supra.
Signa ++ man(uum)(m) Uberti Balbi et Asclerii filii eius, amborum lege viventium Romana testium.
Signa +++ (n) man(uum) Guastavini de Ottaviano, Anselmi de Pulia et Marchese testium.
(SN) Ego Ugo notarius sacri palatii interfui et s(ub)s(crips)i.
(SN) Ego Roglerius notarius sacri palatii scriptor huius cartule vendicionis post traditam con|plevi et dedi.



(a) q(ui)nq(u)agesimo t(er)tio su rasura.
(b) Segno abbr. (trattino orizzontale intersecante l'asta di p-) superfluo.
(c) sum(us) nell'interlineo.
(d) Segue rasura dell'estensione di tre lettere.
(e) Così A.
(f) -m(us) su rasura, come pare.
(g) -s corr. su segno abbr. (trattino orizzontale ) per -m
(h) La prima s corr. su lettera principiata.
(i) A ibi
(j) p(ro)mittim(us) da p(ro)mitto mediante trasformazione di -o nei primi due gambi di m, nonché aggiunta del terzo gambo e del segno abbr. per -us nello spazio che separava questa parola dal successivo cu(m)
(k) i(n) Sartirane su rasura.
(l) A vedic(ionis)
(m) man(uum) su rasura di una terza croce.
(n) Segue rasura di una quarta croce.

Edizione a cura di Barbieri, Cau, Baretta, Ansani
Codifica a cura di Michele Ansani

Informazioni sul sito | Contatti