Lombardia Beni Culturali
83

Cartula finis et refutationis

1175 ottobre 13, Pavia.

Guido del fu Guiliciono de la Turre, di legge longobarda, rinunzia in favore di Giovanni, abate del monastero di S. Pietro in Ciel d'Oro, all'intero feudo che lo stesso Guido teneva da parte del predetto monastero in Casei, Castelnuovo, Silvano, Bagnolo, Cagnano, Alzano e nei loro territori, e in tutti i luoghi dallo Staffora fino a Sale, dichiarando di essere diciottenne e di aver ricevuto per la refuta cento lire di denari pavesi.

Originale, AOSM, cart. B 1 [A]. Regesto del 1752, ASMi, FR p.a., cart. 6126, Registro di Casei, c. 22r = AOSM, camicia cartacea di A, della stessa mano del Registro (alla data 1175 ottobre 10). Regesto Comi, ivi, da A. Altro regesto, ASCPv, Schede Marozzi, b. 433 (fam. Della Torre), alla data 1175 ottobre 10, da regesto del 1752 in ASMi. Nel verso di A, di mano del notaio, annotazione leggibile soltanto con la luce di Wood: § Cartula refutacionis feudi quam Guido filius Guilielmi (così) de la Turre fe[c]it; di mano del sec. XIII in.: Carta feudi Guidoti de Turre in Casello, in Azano; altre annotazioni tarde, tra cui regesto del 1752.

Cf. SCHROTH-KÖHLER, Die Fälscherwerkstatt, p. 106.

La pergamena è in discreto stato di conservazione anche se leggermente usurata nei margini laterali e lungo le antiche piegature. Nel foglio piegato in due sono stati praticati due fori di filza. Rigatura a secco. Vengono qui poste le basi di un'operazione che i documenti superstiti ci consentono di seguire, seppure in parte, negli anni successivi (cf. nn. 84, 98, 99, 106).

(SN) Anno dominice incar(nationis) mille(simo) cent(esimo) septuag(esim)o quinto, die lune qui est tercius decimus (a) dies mensis octubris, indicione octava. Per lignum quod in sua | tenebat manu Guido, filius quondam (b) Guilicioni de la Turre, qui professus est lege vivere Longobardorum, fecit finem et refutacionem | d(omi)no Iohanni, Sancti Petri Celi Aurei abbati, nominative de toto illo feudo quod ipse Guido tenebat (1) a parte s(upra)s(crip)ti monasterii in Casello et in Castrono|vo et in Selvano et in Bagnolo et in Cagnano (c) et in Azano et in eorum territoriis seu in quibuscu(m)que locis sit a Stafola usque in Sala et terra (d) colta et pratis | et ierbis et boscis et vitibus et sediminibus, omnia cum omnibus s(upra)s(crip)tis rebus et eidem Guidoni pertinentibus inim(tegrum); eo modo fecit ipse Guido ia(m)dictam refu|tacionem (e) ut deinceps ipse Guido suique heredes taciti et contenti de s(upra)s(crip)tis rebus permanere debent adversus s(upra)s(crip)tum abbatem suosque successores et cui dederint | in pena dupli. Insuper s(upra)s(crip)tus Guido promisit s(upra)s(crip)to abbati, stipulacione interveniente, quod si briga vel contentio s(upra)s(crip)to abbati suisque successoribus (f) | aut cui dederint exinde apparuerit apparte s(upra)s(crip)ti Guidonis vel ab aliqua persona pro eo disbrigare habet, et si ita non adinpleverit tunc dare eis debet, nomine | pene, libras centum denariorum bonorum Pap(iensium). Insuper iuravit s(upra)s(crip)tus Guido manu (g) sua propria ad sancta Dei evangelia (h) se lege Longobardorum vivere | et decem et octo annos habere et quod nullum datum, nullum scriptum, nullam obligacionem (i), nullam aliam securitatem in aliam partem fecisse que noceat ipsi | abbati nec suis successoribus neque cui dederint, et si briga vel contentio eis exinde apparuerit a parte s(upra)s(crip)ti Guidonis, vel ab aliqua persona pro eo (j), disbrigare habet | et tacitus et contentus de s(upra)s(crip)tis rebus permanere habet adversus s(upra)s(crip)tum abbatem suosque succesores et cui ipsi dederint (k), et omnia hec s(upra)s(crip)ta ita vera sunt et adtendere et observare (l) | habet bona fide sine fraude, se sciente, si Deus illum adiuvet et illa sancta (m) Dei evangelia. Et quidem pro (n) hac refutacione fuit confessus s(upra)s(crip)tus Guido se accepisse | a s(upra)s(crip)to d(omi)no abbate (o), a parte s(upra)s(crip)ti monasterii, libras centum denariorum bonorum Pap(iensium). Actum in lobia s(upra)s(crip)ti monasterii.
Predictus vero Guido hanc cartulam refutacionis fieri rogavit ut supra.
Interfuer(unt)(p) Carbonus de Aurello (q), Ugo Butigella, consules co(mmun)is Papie (2), et Rainaldus de Plebe, Allo Curadus, Roglerius Catasius, Adam de Rovoreto, Mala|cortus, Armanus de Duce, Papius Lardellus, Ugo (r) avocatus testes.
(SN) Ego Roba notarius (s) sacri palacii interfui et hanc cartulam refutacionis (t) tradidi et scripsi.

(a) d(e)cim(us) nell'interlineo: d(e)-, l'ultimo tratto di -m- e il segno abbr. per -us sono su rasura.
(b) -a- corr. da o
(c) La seconda a corr. da o
(d) Sala et (nota tironiana) terra su rasura.
(e) refu- su rasura.
(f) -o- su rasura.
(g) Segue manu iterato.
(h) La prima e su rasura.
(i) -e- su rasura.
(j) -o corr. da i
(k) La seconda d corr. da i
(l) A obser|
(m) Segue s
(n) p- corr. da asta di lettera principiata, erasa nella parte superiore.
(o) -e corr. da i
(p) -f- corr. da t
(q) Carbonus d(e) Aurel- su rasura.
(r) Ugo su rasura.
(s) A nots senza segno abbr.
(t) Segue s eraso.
(1) Non si è reperito il doc. relativo.
(2) Non menzionati in VACCARI, Lista cronologica dei consoli, pp. 6-7.

Edizione a cura di Maria Antonietta Casagrande Mazzoli
Codifica a cura di Gainluca Vandone

Informazioni sul sito | Contatti