Lombardia Beni Culturali
119

Cartula venditionis

1179 dicembre 8, Pavia.

Martino Bonussapire, di legge longobarda, vende ad Alberico de Villa e a Ottone Cannis, fratelli, un appezzamento di terra di sei pertiche sito in Canzago e nel suo territorio ovvero in Villanterio, in località Urxignago, dichiarando di aver ricevuto quale prezzo trentasette soldi di denari pavesi. Inoltre Antiochia, figlia di Aldo e moglie di Martino, rinunzia al diritto di ipoteca e Alberto de Fico si costituisce fideiussore a favore di quest'ultima nei confronti degli acquirenti.

Originale, ASMi, FR p.a., cart. 6089 (cl. XIII, Villanterio, mazzo I) [A]. Nel verso, di mano del notaio: Adquistum illorum de Villa de pecia una de tera (t- corr. sull'occhiello di una p>) in Urxignago (-i- completamente coperta da macchia di inchiostro a forma di o); di mano del sec. XIII: Quarta e, di altra mano coeva, sigla h; altre annotazioni di epoca moderna.

Regesto: BASCAPÉ, Storia di Villanterio, p. 94, n. 13.

La pergamena, in discreto stato di conservazione, presenta qualche piccola rosicatura nei margini destro e sinistro, oltre a leggere macchie di umidità.
Circa il notaio cf. nota introduttiva al doc. n. 4.

(SN) Anno dominice incar(nationis) mill(esim)o cent(esimo) septuag(esimo) nono, octavo die mensis dece(m)bris, indic(tione) duodecima (a). Martinus | Bonussapire, qui professus est lege viv(er)e Longobardorum, vendidit Alberico de Villa et Ottoni Ca(n)ni fr(atr)ibus peciam | unam de terra eius iuris in Canzago (b) et in eius territorio sive in Villalanteri (c) et iacet in Urxignago et est pertice sex si (d) plus fuerit, | cui coheret: ab una parte terra Sancte Cristine, ex alia parte terra ospitalis de la Galbeira, a tercia parte Fontana (e) de Urxignago | sive ibi alie sint coherencie, omnia cum accessionibus et ingressibus seu cum superioribus et inferioribus et omnibus honoribus suis pertinenciis inintegrum; | et pro s(upra)s(crip)ta pecia de terra fuit confessus Martinus accepisse nomine precii ab (f) s(upra)s(crip)tis fr(atr)ibus sol(idos) triginta et septem denariorum bonorum Papiensium; eo m(od)o ut | abhinc in antea ut hic subter l(egitur) h(abe)ant et teneant ipsi Albericus et Otto et heredes eorum et cui ipsi dederint s(upra)s(crip)tam peciam de terra ad proprium et faciant exinde de|hinc in antea proprietario nomine quicquid voluerint sine contradic(tione) s(upra)s(crip)ti Martini et heredum eius et cum sua suique heredum defensione pro t(em)poris melioracione ab | omni persona cum racione in pena dupli. Antiochia uxor eius, per consensum ipsius viri sui, per interogacionem Petri Guercii et Ottonis Bada suorum parentum, adversus | s(upra)s(crip)tos fr(atre)s renunciavit iuri suo ipotecharum quod ullo m(od)o habebat in s(upra)s(crip)ta pecia de terra; eo m(od)o quod ipsa et sui heredes et cui (g) omni t(em)pore tacita et contenta perman(er)e | debet (h) adversus s(upra)s(crip)tos fr(atre)s et heredes eorum et cui ipsi dederint (i) in pena dupli. Et insuper iuravit ipse Martinus ad sancta Dei evangelia per se et per datam parabolam | s(upra)s(crip)te Antiochie quod s(upra)s(crip)ta terra in aliam partem non obligata nec inbrigata (j), et ab hac die in antea non habent exinde ag(er)e nec causare neque per placitum fatigare s(upra)s(crip)tos Albericum et Ottonem neque heredes eorum (k) neque quibus (l) dederint (m) per se ipsos (n) Martinum, Antiochiam (o) neque per eorum submissas personas et in omni t(em)pore | ipse Martinus defend(er)e et disbrigare habet eis (p) cum racione, si Deus illos adiuvet et illa sancta Dei evangelia. Actum civitate Tic(in)i. Feliciter.
Ssigna + + + + manuum s(upra)s(crip)torum iugalium et parentum qui hanc cartulam fieri rogaver(unt) (q) ut supra.
Interfuer(unt) Albertus de Fico, Petrus de Presbitero, Berardus de Bruxato testes.
S(upra)s(crip)tus Albertus pro filia Aldi si eis brigam apparuerit eis promisit restituere s(upra)s(crip)tum precium renunciando (r) omni subsidio legum unde obligavit eis de sua sub(stanti)a, pena dupli. | S(upra)s(crip)ti testes interfuerunt (s).
(SN) Ego Petrus notarius sacri palacii interfui et hanc cartulam scripsi.


(a) A duodema
(b) Lettura probabile.
(c) Su -ri duplice segno diacritico.
(d) sex s- quasi interamente coperto da macchia, forse causata da scrittura su rasura.
(e) -ta- quasi interamente coperto da macchia.
(f) a- corr. parzialmente su i
(g) Su -u- segno abbr. (trattino orizzontale) superfluo; la c e il primo tratto di u sono coperti da macchia. Si intenda cui dederint
(h) A debe(n)t
(i) Su -n- segno abbr. (trattino orizzontale) superfluo.
(j) Si sottintenda est
(k) -o- corr. da i sormontata dal segno abbr. per us
(l) A q(ui)b senza segno abbr. per us
(m) Su -n- segno abbr. (trattino orizzontale) superfluo.
(n) -o- corr. su altra lettera.
(o) d(e) d(er)int - Antio- con la parte superiore delle lettere su rasura, come pare.
(p) A ei(us)
(q) -ve- quasi interamente coperto da macchia.
(r) A renu(n)ciado
(s) intfuer senza segni abbr.; S(upra)s(crip)tu(s) Alb(er)t(us) - intfuer aggiunto successivamente dalla stessa mano, utilizzando gli spazi bianchi finali del terz'ultimo e penultimo rigo e il breve spazio prima della completio.

Edizione a cura di Maria Antonietta Casagrande Mazzoli
Codifica a cura di Gianluca Vandone

Informazioni sul sito | Contatti