Lombardia Beni Culturali
40

Cartula venditionis

1124 aprile, Bergamo.

Gismondo, figlio del fu Maifredo, di Seriate, abitante in Bergamo, di legge longobarda, dichiara di aver ricevuto da parte <del monastero> del S. Sepolcro di Astino quindici lire di denari d'argento quale prezzo della vendita di un appezzamento di terra campiva, con un mulino e relative pertinenze - invaso e acquedotto -, sito in Padernello, ove dicesi Sariola Lindenaria. La moglie di Gismondo esprime il proprio consenso al negozio, ricevendo in cambio un launechil.

Originale, BCBg, Collezione di pergamene, perg. 2145 [A]. Regesto Guiducci, p. 230. Nel verso, annotazione coeva (forse del notaio): Cartula de molindino fecit Gisimundus, completata da mano del sec. XIII: et constavit lib(ras) .XV.; di altra mano del sec. XIII: Die iovis .X. ex(eunte) dec(embris) .MCCXLIIIIor. Visa fuit per probam ex parte mona[sterii] de Astino et co[mun]is de Staçano seu sindicorum (segue, all'inizio del rigo successivo, sindicor(um) erroneamente ripetuto) | ipsius monasterii et co(mun)is et pro ipso monasterio et co(mun)i contra co(mun)e de Açano et consules seu sindicos ipsius co(mun)is pro ipso co(mun)i et | contra dominos Scuardorum de Scuardis et Albericum et [filios condam] domini Plevani Alberici Regolati et alios de eorum pa|rentela, qui sunt in causa cum s(uprascrip)to monasterio et co(mun)i de Staçano; di mano del sec. XV-XVI: Paterno; segnature di epoca moderna, tra cui segnatura Guiducci: C 36.

Cf. MENANT, Nouveaux monastères, p. 303.

La pergamena, complessivamente in discreto stato di conservazione, presenta una rosicatura all'inizio della decima riga e qualche macchia qua e là.
Per la progressiva acquisizione del mulino sito in Padernello da parte del monastero di Astino, cf. anche doc. n. 63.
Circa la localizzazione della Sariola Lindenaria, cf. nota introduttiva doc. n. 39.
Sull'importanza e il significato della nota dorsale Die iovis ... de Staçano, cf. nota introduttiva doc. n. 14.

(SN) In Christi nomine. Anno ab incarnatione d(omi)ni nostri Iesu Christi mill(esimo) centesimo vigeximo quarto, mense aprilis, ind(itione) secunda. Con|stat me Gismundum, filium c(on)da(m)Maginfredi, de Sariate, habitatorem in Pergami civitate, qui professus sum lege vivere Lan|gobardorum, accepisse sicuti et in presentia testium manifestus sum quod accepi a parte Sancti Sepulchri de Astino argen|ti denarios bonos libras quindecim, finito precio, sic(uti) inter nos convenimus, pro petia una de terra ca(m)piva cum molindino (a) ex par|te sup(ra), iuris mei, quam habere visus sum in loco et fundo Pat(er)nello, ubi d(icitu)r Sariola Lindenaria; cui coheret: a mane | via, a meridie Sancti Alex(andri), a sera sariola, a montibus similit(er) via quantum m(ihi) ibi pertinet, et eidem molindino cum vaso (b) et aquedu|ctulo, inintegrum. Quę autem s(upra)d(ic)ta petia de terra sic(uti) sup(ra) l(egitur), cum superiore et inferiore seu cum fine et accessione sua, inintegrum, | a presenti die parti s(upra)d(ic)ti monasterii et cui dederit persistat potestate iure proprietario habend(u)m et faciendum exinde, | quic[quid] volueritis, sine omni mea et heredum meorum contrad(ition)e. Quidem spondeo atque promitto ego q(ui) s(upra) Gismundus, una cum meis |[heredibus, parti supradic]ti monasterii et cui dederit s(upra)d(ic)ta(m) petiam de terra sic(uti) sup(ra) l(egitur) omni te(m)pore ab omni contrad(icen)te homine defensare; et si de|fendere non potuerimus aut si contra hanc cartulam agere quesierimus, t(un)c s(upra)d(ic)ta(m) vend(itionem) parti ipsius monasterii in duplum re|stituamus in eodem vel in consimili loco. Quia sic inter nos convenimus. Actum s(upra)d(ic)ta civitate.
Signu(m) (c) + man(us) s(upra)d(ic)ti Gismundi qui hanc cartulam fieri rogavit. Signu(m) +++ manuu(m)Lazari et (d) Ioh(ann)is seu Alberici testium (e).
(SN) Lanfrancus causidicus scripsi, p(ost) traditam co(m)plevi et dedi. § Coniux s(upra)d(ic)ti Gismundi manu(m) in hanc | cartulam posuit ad confirmandam in obligata centum solidorum pęna argenti denariorum bonorum si u(m)quam re|quisierit s(upra)d(ic)ta(m) vend(itionem), et p(ost)ea sit tacita et contenta launechil meritam rem inde accipiente et viro | suo ei consentiente.


(a) Così A, qui e nel caso seguente.
(b) -o corr. su altra lettera erasa.
(c) Sig- è reso con un grafismo, qui e nel caso seguente.
(d) et corr. su altra lettera.
(e) -stium aggiunto nel sottolineo.

Edizione a cura di Gianmarco Cossandi
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti