Lombardia Beni Culturali
40

Breve commutacionis

1127 ottobre, Lodi.

Arderico, vescovo di Lodi, dà ad Arialdo detto de Goldia e ai suoi nipoti Alberico e Arnoldo, figli del fu Ugono, un appezzamento di terra di una pertica e ventidue tavole, situato nel territorio di Codogno, vicino al castrum, ricevendone in cambio uno di una pertica e ventitré tavole della libellaria di Arialdo e nipoti, situato nello stesso luogo; intervengono quali estimatori Gariardo detto da Vignate, Vuarnero detto da Casaliglo e Pietrobono detto de Pisscopo, messo del vescovo. Lo stesso giorno Arialdo dà vuadia al vescovo di far confermare la permuta ai nipoti, quando abbiano raggiunto la maggiore età, e pone come fideiussore Guifredo da Sallariano.

Originale, AMVLo, Pergamene, tab. 1 [A]. Regesti: Gavazzi, Regestum, f. 150r, n. 865; Gavazzi, Inventarium, p. 111, n. 865; Bonomi, Synopsis, p. 34, n. 37.
Sul verso, di mano del notaio, Breve comutacio (così) de sedimine qui fecit Arialdi da Goldenigo cum domino Arderico episcopi (così), di mano del XII secolo In (segue depennato de) Cotonio. Segnatura del XVI secolo: I.22; segnatura Gavazzi: 865 e data della stessa mano; segnatura e data Bonomi: 37. MCXXVII.

Edizione: VIGNATI, Codice diplomatico, I, n. 88.
Regesto: SALAMINA, n. 37.

Buono stato di conservazione, modeste macchie nella parte destra. La pergamena era originariamente piegata in dieci nel senso della scrittura e in due nell'altro.
Il dettato è piuttosto scorretto.

(SN) In nomine Domini. Breve comutacionis qualiter comutaverunt inter se domino Arderico episscopo episscopatu sancte Laudensis Ecclesie nec non et | Arialdum qui di(citu)r da Goldia et fil(ios)quondam Ugoni ut in Dei nomine debeant dare sicut a presenti dederunt ac tradiderunt vicisim sibi unum alteri in causa comutacionis nomine. In primis dedit ipse domino Arderico episscopo eidem Arialdi et Alberici et Arnoldi germanis infantulli, barba et | nepotibus, eo videlicet ordine pecia una de terra quod est sedimen iuris ipsius episscopato q(ue) abere et detinere videris in loco et fundo Codogno et iacet prope | castro de ipso loco, et est pecia ipsa de terra quod est sedimen per mensura iusta pertica legiptima una et tabule viginti et due, coeret ei a mane fossato de ipso castro, | a meridie de ipso episscopato, a sera accessio unde debent accessiare ad ipso sedimen cum caros et bubos securum ceteris animaliis die notuque quando necesse | ei fuerit et in aliquid de ipso episscopato, a munte ipsius episscopato; quidem et a invicem recepit (a) ipse domino Arderico episscopo ab eodem Arialdo | a parte ipsius episscopato, meliorata res sicut lex abet (1), pecia similiter de terra quod est sedimen libellaria ipsius Arialdi et de sui nepotibus q(ue) abere visus | erat in suprascripto loco et fundo Codogno non multo longe da ipso castro, et est ipso sedimen per mensura iusta pertica legiptima una et tabule viginti | et tres, coeret a mane et a munte via, a meridie tenet Arnoldo, a sera de ipsis barbanis et nepotibus, si ibique alii sunt in is omnibus coerentes as de|nique iam dicta res sup(erius) nominatis vel comutatis, una cum accessionibus et ingresibus seu superioribus et inferibus, inter se comutaverunt decernitur inintegrum | inter se tradiderunt, facientes exinde ips(i) comutatores quamque eredes vel successores eorum legaliter, ita ut ipse Arialdus et sui nepotibus vel suorum eredibus | aut cui ips(i) dederint debent tenere suprascripto sedimen (b) ex parte ipsius episscopato inneodem modo sicut retro tempore solitus tenere ipso sedimen quam dato | abuerit a suprascripto episscopato et in illo castro vel turrem levare debet in ipso sedimen, et ipse episscopo suosque successores vel cui ips(i) dederint | similiter tenere debet suprascripto sedimen quod accepit da suprascripto Arialdo a parte ipsius episscopato inneodem modo, facientes quod voluerit aut previderint sine | omni uni alterius contradic(ione) in ordine sicut supra l(egitur). Quidem et ut ordo legis depossit accesserunt boni om(in)es tres super ips(is) sediminibus quorum nomina sunt | Gariardo qui di(citu)r da Vignate (c) et Vuarnero qui di(citu)r da Casaliglo seu Petrusbono qui di(citu)r de Pisscopo, misso de ipso episscopo, quibus esti|mantibus rectum esse est paruit et melioras susiperet quam dare ipse domino episscopo e legibus ec comutacio fieri possit. Et spoponderunt | tam ips(i) comutatores quamque et eredes (d) vel successores eorum vicisim omni tempore ab omni omine non defensaverit, pars parti subtragere quexierint, | tunc componant pars parti fidem servandi eadem comutacio restituamus sicut pro tempore fuerit melioratis aut valuerit sub estimac(ione) in consi|mile loco, et si ipse Arialdus et sui nepotibus suorumque eredibus castro vel turre super ipso sedimen levaverit, componant pena libras quiquaginta | den(ariorum) bonorum. Unde due cartule quod sunt (e) breve comutacionis uno tinore scripte sunt. Actum in lobia de ipso episscopato, anno ab incarnac(ione) domini nostri Iesu | Christi milleximo centeximo vigeximo septimo, mense octubris, indic(ione) sesta.
Signum + manus suprascripto Arialdi, qui unc breve comutacionis ut supra fieri rogavi.
Signum + + + manibus suprascriptorum Gariardi et Vuarneri seu Petrusbuno, qui super ips(is) rebus accesserunt et estimaverunt ut supra.
Signum + + + + + + + + manibus Arderici et Storglo germ(ani)s qui di(cuntu)r da Sallariano et Guifredo seu Atto atque Guilielmus, similiter | germ(ani)s, et Lothero, barbanius (f) et consoprinis similiter da Sallariano, atque Ilderadus et Nazaro (g), germ(ani)s qui di(cuntu)r Palliaro, qui ibi | fuerunt testes.
(SN) Ego Anselmus notarius sacri palacii interfuit et uc breve comutacionis scripsi.
Ibi loco, in presencia de ips(is) testes, dedit vuadia suprascripto Arialdus (h) a suprascripto domino Arderico episscopo et posuit fideiusor suprascripto Guifredo da Salla|riano quamcumque tempore venerit suprascriptorum Albericus et Arnoldo infantulli at legiptimam etatem et requixito fuerit debent confirmare ipsa | comutacio sicut laudaverit iudex quod rectum sit in suprascripto episscopato, et si fecerint aut si infra etatem deciderit ipsa vuadia sit vacua | et ipse Guifredo sit fora de pena et si at etatem venerit et ips(i) non firmaverit ipsa comutacio sicut supra l(egitur), componant libras quiquaginta | de(narios) bonos, sic liberavit ipse Guifredo suprascripta vuadia et obligavit pignora sua in omni loco.


(a) -c- corretta da p
(b) sedim(en): segno abbreviativo corretto su segno per us
(c) Segue depennato seu Petrus
(d) redes in A.
(e) quod sunt nel sopralineo.
(f) Segue depennato et nepot
(g) Segue depennato similiter
(h) Da Arialdo mediante correzione di u da o e aggiunta di segno per us

(1) Cfr. Ahist. 7 (16).

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti