Lombardia Beni Culturali
42

Carta venditionis

1160 aprile 3, Milano.

Garbaniate, figlio minorenne del fu Markisus Veneroni, di Garbaniate, professante la legge longobarda, con il consenso di Ugo detto Arientus di Milano, datogli come tutore in questo negozio, e di Anselmo giudice e messo regio, vende ad Ambrogio Guazonis di Milano tre pezze di campo nel territorio di Garbaniate per la somma di cinquanta soldi di buoni denari milanesi d'argento che in parte vanno a pagare un debito paterno, in parte servono al detto Garbaniate per sfamarsi.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 303, n. 96 [A]. Copia semplice del secolo XVIII, G. C. Della Croce, Codex Diplomaticus Mediolanensis, I, 8, f. 188rv. Sul verso, di mano contemporanea: Carta Ambrosii Guazonis. Seguono altre annotazioni tarde.

Edizioni: Simonsfeld, pp. 744-745; Porro, coll. 937-938 (incompleta).
Regesto: Corsi, I Veneroni, p. 696.
Cf. Simonsfeld, p. 745; Ambrosioni, Il testamento, p. 118; Ambrosioni, Testimonianze, p. 23; Corsi, I Veneroni, p. 715.

Pergamena di mm. 159/153 x 267/270; in discreto stato di conservazione, è un poco logora in corrispondenza di antiche piegature orizzontali, sulla prima delle quali si è formato un taglietto; presenta inoltre una macchia di incerta origine sulla destra e alcune spellature dovute probabilmente a difetto di concia.

(SN) Anno dominice incarnationis milleximo centeximo sexageximo, tercio die mensis aprilis, indictione octava. Constat me Garbaniate infantulum filium quondam Markisi Veneroni (1) de loco Garbani|ate (2) qui professus sum lege vivere Longobardorum, michi qui supra Garbaniati infantulo consentiente (a) Ugone qui dicitur Arientus de suprascripta civitate tutore sibi dato in hoc solummodo negotio | ab Anselmo iudice et misso domini regis, et per licentiam suprascripti missi regis, accepisse sicuti et in presentia testium manifestus (b) sum quod accepi a te Ambrosio Guazonis de suprascripta civitate | argenti denariorum bonorum mediolanensium solidos quinquaginta pro debito meo paterno et pro neccessitate (c) famis (d), secundum quod estimaverunt Grosellus et Albertus Venaroni de suprascripto loco, et quod non haberem de mobilibus rebus | tantum ad vendendum unde suprascriptum debitum sanare possem et de ipsa neccessitate (c) evadere, et quod illa terra que hic inferius continetur modo plus vendi non posset quam suprascriptum (e) pretium est, | finito pretio sicut inter nos convenit pro camporum petiis tribus iuris mei quam (c) habere (f) visus sum in suprascripto loco Garbaniatæ (g). Primus campus dicitur ad Vites de Seguira, ab omnibus partibus | suprascripti Ambrosii. Secundus campus dicitur Castenedello, ab omnibus partibus suprascripti Ambrosii emptoris. Tercius dicitur a Nuce Grossa, ab omnibus partibus suprascripti emptoris. Quanti suprascripti campi inveniri | potuerint in integrum, in hac permaneant vendicione. Quos autem campos superius dictos cum superioribus et inferioribus seu cum finibus et accessionibus suis in integrum ab hac die tibi qui supra Ambrosio | per hanc cartam et pro suprascripto pretio vendo, trado, emancipo, ut facias exinde a presenti die tu et cui tu dederis vestrique heredis (h) iuris proprietarii nomine quicquid volueritis sine omni mea et | heredum meorum (i) contradictione. Quidem et spondeo atque promitto me ego qui supra Garbaniate cum meis heredibus tibi qui supra Ambrosio tuisque heredibus (j) et seu cui vos dederitis suprascriptos campos ut supra legitur in integrum | ab omni homine defensare. Quod si defendere non potuerimus aut si contra hanc cartam vendicionis per quodvis ingenium agere aut causari presumpserimus, tunc in duplum vobis suprascriptos campos | restituamus sicut pro tempore fuerint aut valuerint sub estimatione in eodem loco. Quia sic inter nos convenit. Actum suprascripta civitate. Et de suprascripto pretio solidos viginti et octo dedit et | excusavit suprascripto Ambrosio Guazonis pro debito paterno quod sibi debebat, et solidos viginti et duos dedit ibi pro neccessitate (c) famis, quia nichil (c) habebat quod indueret | neque quod manducaret vel biberet iminente Friderici imperatoris (3) devastatione et tribolacione.
Signum + manus suprascripti Carbaniate (k) qui hanc cartam ut supra fieri rogavit. Signa + + + manuum suprascripti Ugonis qui tutor estitit, et Groselli et Alberti qui estimatores fuerunt ut supra.
Signa + + + manuum Ugonis et Nigri, testium.
(SN) Ego Ardericus iudex tradidi et scripsi.


(a) In A segue suprascripto annullato con una riga sottoscritta.
(b) In A manifesti(us) corretto da manifesti senza espungere la i finale e aggiungendo solo il segno abbreviativo del compendio -us.
(c) Così A.
(d) et - famis nell'interlinea.
(e) -t- corretta su altra lettera.
(f) In hab(er)e, e finale corretta da et tachigrafico.
(g) -h- corretta su altra lettera.
(h) Così A; -s corretta da altra lettera, forse h.
(i) Su -e- un segno abbreviativo (lineetta orizzontale) superfluo.
(j) A h(e)r(e)dib con omissione del segno abbreviativo del compendio finale -us.
(k) Così A.

(1) Sulla famiglia dei Veneroni, v. Doc. 1, n. 2.
(2) Per Garbaniate, v. Doc. 1, n. 3.
(4) Federico I di Svevia, detto Barbarossa, eletto re dei Romani e di Germania nel 1152, incoronato re d'Italia a Monza nel 1155, nello stesso anno ricevette a Roma la corona imperiale dalle mani di Adriano IV; morì il 10 giugno del 1190. Per alcuni aspetti particolari della personalità e del periodo, v. Schmale, pp. 33-52; Fasoli, pp. 121-143; la bibliografia dei due saggi è da integrare ricorrendo a Wolter, pp. 70-71.

Edizione a cura di Annamaria Ambrosioni
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti