Lombardia Beni Culturali
303

Carta commutationis (cambii)

1191 febbraio 25, Morimondo.

Pietro/Piero Rubeus, abate del monastero di Morimondo, insieme al monaco Obizzone de Matregniano, dà a titolo di permuta ad Amizotto detto Cornarius, di Milano, undici appezzamenti di terra siti nel territorio di Gudo <dell'estensione complessiva di due iugeri, sette pertiche, nove tavole e tre piedi> , ricevendo in cambio otto appezzamenti nel medesimo territorio <dell'estensione complessiva di due iugeri, tre pertiche, diciannove tavole meno sette piedi> , pervenuti all'anzidetto Amizotto da parte della moglie ***.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 688 [A]. Regesto, BONOMI, Morimundensis, p. 552, n. 253. Nel verso, di mano X: Comutatio Amizoti Cornarii de | p(etiis) .VIII. de terra in Gud(i): ad Laceariam, | ad Pubiam, ad Modinam, ad Rovoredo, | intus valles, in via Trita, ad Ronco Senadore; sigla A (sec. XII?); annotazione tarda, e segnatura Bonomi: 253. MCXCI. Cambio.

La pergamena presenta solo alcune rosicature nel margine sinistro che coinvolgono limitatamente la scrittura.
Il rogatario è Anricus de Voghenzate, sul quale cf. nota introduttiva al doc. n. 282.

(SN) Anno dominice incar(nationis) mill(eximo) cent(eximo) nonogeximo (a) primo, quinto (b) kal(endas) mar(cii), indic(ione) nona. In pre|sentia testium qui subter l(eguntur), car(tam) cumutationis ad invicem una pars versum alteram inter se fecer(unt)| dominus Perus Rubeus, abas de Mor(imondo), et cum eo donus Obizo qui d(icitu)r de Matregniano, monachus item de Mor(imondo), ex parte |[ipsius mona]sterii de Mor(imondo), necnon ex altera parte Amizottus qui d(icitu)r Cornarius, de civitate Mediol(ani); in primis dedit ipse |[dominus Perus abas, et cum] eo ipse donus Obizo, eidem Amizotto, cumutationis nomine habendum, hoc est petias un|[decim] t[er]re iuris s(upra)s(crip)ti monasterii (c), iacent(es) in terretorio de Gudi. Prima petia (d) est buscus, et d(icitu)r in Bertaciolo vel | ad Guardam Veglam, et (e) est pert(ica) una et tabule sedecim; coheret ei: a mane servant in se pert(ica) una, a meridie Avocatum, a monte (f) | Ugonis (g) Lodexani, a ser(o) s(upra)s(crip)ti Amizotti. § Secunda pecia, buscus, item in Bertaciolo, pert(ice) due et tabul(e) quatuor et di(midi)a; | coheret ei: a mane Gurradi Greppi, a meridie Iohannis de Rovidi, a ser(o) s(upra)s(crip)ti Ugonis, a monte illorum de Casteletto. § Tertia pecia, | buscus, item in Bertacio (h), in Batuda Longa, pert(ice) sex et tabul(e) decem et novem (i) et pedes tres; coheret ei: a mane et a meridie Sancti Ste|lfani, a ser(o) Avocatum, a monte Sancti Stelfani et Sancti Quirici (j). § Quarta petia, buscus, d(icitu)r ad Albaram, tabul(e) decem et octo; | coheret ei: a mane Sancti Stelfani (k), a meridie et a s(ero) s(upra)s(crip)ti Ugonis, a monte s(upra)s(crip)ti Amizoti. § Quinta pecia, buscus, d(icitu)r in Semidi, | pert(ice) due et tabul(e) quatuor; coheret ei: a mane Strimidi Colli, a meridie Sancti Stelfani, a s(ero) s(upra)s(crip)ti Ugonis, a monte heredum de Mironis. | § Sesta pecia, ca(m)pus, d(icitu)r ad Pianchetam (l), pert(ice) due; coheret ei: a mane et a meridie et a monte Sancti Petri Celorii, a s(ero)Iohannis de Rovidi. | § Septima p(ecia), buscus, d(icitu)r ad Cantonale, tabul(e) (m) sedecim; coheret ei: a mane Avocatum, a meridie et a s(ero)Sancti P(etri) C(elorii), a monte s(upra)s(crip)ti Am|izotti (n). § Octava p(ecia), ca(m)pus, d(icitu)r in Cantonale, pert(ice) tres; coheret ei: a mane heredum de Mironis, ab alliis (o) partibus Sancti P(etri) C(elorii). § | Nona p(ecia), c(ampus), d(icitu)r ad Corradellum, pert(ica) una et tabul(e) tres et di(midi)a; coheret ei: a mane via, a meridie Iohannis de Rovidi, a ser(o)|[et a] monte Avocatum. § Decima p(ecia), buscus, d(icitu)r intus vales de supra, pert(ice) octo; coheret ei: a mane Avocatum, a meridie via, |[a sero] Sancti P(etri) C(elorii) et Avocatum, a monte de Cloche. § Undecima p(ecia), buscus, d(icitu)r in via Nova, pert(ice) tres; coheret ei: a mane Navie, | a meridie Sancti P(etri) C(elorii), a sero (p) s(upra)s(crip)ti Ugonis, a monte s(upra)s(crip)ta via. Unde ipse Amizottus dedit nomine cumutationis habendum | eidem abati, ad partem s(upra)s(crip)ti monasterii (q), hoc est has petias terre, sicut hic (r) inferius l(egitur), et que terra evenit ei ex parte | coniugis (s) sue *******, iacent in s(upra)s(crip)to terretorio. § Prima petia, c(ampus), d(icitu)r ad Laceram; coheret ei: a monte via, ab alliis partibus | de Mor(imondo), pert(ice) tres et tabul(e) octo. § Secunda p(etia), castenedus, d(icitu)r ad Pobiam, pert(ice) tres minus p(edes) septem; coheret ei: ab omnibus partibus de Mor(imondo). | § Tertia p(etia), castenedus, d(icitu)r ad Modonam, pert(ica) una et tabul(e) decem; coheret ei: a meridie de Clocariis, ab alliis partibus Mor(imondi). § Quarta p(etia), | c(ampus), d(icitu)r ad Rovoredum, pert(ice) quinque; coheret ei: ab (t) omnibus partibus de Mor(imondo). § Quinta p(etia), buscus, d(icitu)r intus valles, pert(ica) una et | tabul(e) sex; coheret ei: a mane Sancti Quirici, ab alliis partibus de Mor(imondo). § Sesta p(etia), castenedus, pert(ice) due et tabul(e) decem; coheret | ei: a monte de Clocariis, ab alliis partibus de Mor(imondo). § Septima p(etia) d(icitu)r in via Trita, pert(ice) octo et tabul(e) tredecim; coheret: | a meridie s(upra)s(crip)ta via, ab alliis partibus de Mor(imondo). § Octava p(etia), ca(m)pus, d(icitu)r ad Roncum Senedorem, pert(ice) tres minus tabul(e) quatuor; coheret | ei: a (m)a(ne) s(upra)s(crip)ti Ugonis, a meridie via Trita; que (u) autem terra superius dicta utriusque partes (v), am(od)o in antea, in hac car(ta)| cumutacionis debeat permanere sine alter utrius partis contradic(tione), cum superiore et inferiore (w) seu con | fine et accesione sua, inintegrum, ita ut unaqueque pars faciat de sua parte quicquid voluerit vel utile ei | fuerit; insuper (x) promiser(unt) ad invicem una pars alteri quod defendere et guarentare et disbrigare ha(be)nt | s(upra)s(crip)tam terram ab omni persona omni t(em)pore suo proprio dispendio et pignore dato in placitando (y), remota omni occasione; | et si quis eorum vel eorum partis hanc car(tam) ca(m)bii rupserit vel ruppere fecerit et ratam habere noluerit, | tunc co(m)ponat illa pars (z) ex qua parte rupta fuerit, hanc car(tam) parti firmum habenti, | sol(idos) quinquaginta tertiol(orum) (aa), remota omni occasione. Quia sic inter eos convenit. Unde due car(te) uno | tenore (bb) rogate sunt scribi. Actum Mor(imondi). Ibi testes Cavaza et Rolandus et Nazarius Faginus et Belonus Lodexanus, toti de Gudi.
(SN) Ego Anricus iudex hanc car(tam) tradidi et scripsi.


(a) A nonogexio.
(b) A quito.
(c) A mon(a)strii.
(d) Segue rasura di una lettera.
(e) et (nota tironiana) su rasura, come pare.
(f) Avocatu(m), a mo(n)t(e) su rasura.
(g) Precede rasura di due lettere.
(h) Così A.
(i) et (nota tironiana) nove(m) nell'interlineo, in corrispondenza di uguali parole, già su rasura ed espunte.
(j) A Qrici, senza segno abbr.
(k) Segue lettera parzialmente erasa ed espunta.
(l) P- corr. da B mediante rasura del tratto superiore.
(m) Precede parziale rasura di p.
(n) Su -m- tratto di penna senza apparente significato.
(o) La seconda l corr. su i.
(p) A ser, senza segno abbr.
(q) A mon(a)strii.
(r) h- corr. su i.
(s) A coiugis.
(t) A alb, con espunzione di -l-
(u) q- corr. da altra lettera, come pare.
(v) Così A.
(w) -e corr. da i.
(x) i- corr. da segno a guisa di paragrafo.
(y) A placitado
(z) Segue ex pa- cassato mediante sottolineatura.
(aa) Precede parziale rasura di t(er)tiol(orum), erroneamente ripetuto.
(bb) A re.

Edizione a cura di Michele Ansani
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti