Archivio del Comune di Bormio, Quaterni datorum et receptorum Quaterni datorum et receptorum sorte estiva 1616 25 gennaio 21 marzo 14 maggio 1617

precedente | 116 di 175 | successivo

Persone
Cristina Motta di Livigno
Barna Motta di Livigno
Procedimento giudiziario
Inchiesta su Cristina Motta, per omicidio (5 - 21 gennaio 1617; 4 - 25 gennaio 1617; 4 febbraio - 21 marzo 1617; 8 marzo - 8 aprile 1617; 25 gennaio - 14 maggio 1617; 3 agosto - 12 settembre 1618)

Cristina Motta, già inquisita per stregoneria nel 1604 con strascichi fino al 1609, viene nuovamente indagata per la morte di Anna, moglie di Giacomo Tonioli di Livigno, avvenuta dopo che la stessa aveva bevuto un poco di vino nella casa di Cristina.

I parenti di Anna interpellarono sia l'astrologo di Lovero che quello di Camoasco, i quali confermarono i sospetti di maleficio contro la donna. I parenti di Anna richiesero allora a Cristina di recitare la formula per annullare il maleficio, affinché i medicamenti potessero agire efficacemente.

Nel corso dell'istruttoria si indaga su di un altro maleficio perpetrato da Cristina: quello contro Domenica Macon che fu urtata durante la messa e che da allora ebbe un continuo malessere non del tutto risolto ai tempi del processo.

Cristina fuggì e quindi fu condannata in contumacia al bando perpetuo.

Nel processo si accenna anche ad una inchiesta per stregoneria subita dalla madre di Cristina, soprannominata la Barna e la Zucca, nomignoli poi ereditati dalla figlia.

Item recepit a Cristina quondam Andree della Vulpina de Livigno pro condemnatione facta causa ut in ea et pro expensis processandi, andatarum in Livigno et audientia magnifici concilii et aliis expensis de quibus omnibus legitur partito concilii facto die suprascripta 25 januarii 1617: libras 621, solidos 16, denarios 6.

[…] Item recepit a Cristina quondam Cristofori de Palipert de Livigno, uxore Joannis Petri Buffoni de Livigno predicto, dicta la Barnina, pro totidem sibi taxatum causa expensarum itinerum per Uffitium factorum in Livigno suprascripto et usque alle Stabline ac aliarum expensarum ipsa occaxione factarum, de quibus legitur in partito concilii facto die 21 mensis martii 1617, scripti in libro conciliorum ser Joannis Jacobi Settimini, sortis hiemis 1616 et 1617: libras 93, solidos 16, denarios 6.

[…] Item dedit domino pretori, domino offitiali Imeldo, ser Joanni Petro Fogarolo consiliario, domino Gasparo Romano canzelario et canipario ad rationem librarum 19, solidorum 10 imperialium pro singulo; item ser Abundio Canclino, ser Salvadori d'Uza, ser Francischino Mascarona, ser Joanni Sciott libras 13 imperiales pro singulo; item Nicolao Rampo et Steffano servitoribus libras 5 pro singulo pro itinere facto in Livigno quesitum Chrispinam Andree della Vulpina, de maleficio imputatam, ipsam capiendo et in carceribus detraendo, ultra libras 42, solidos 18 imperiales pro expensis factis per suprascriptos omnes et ultra libras 22 pro feratura equarum etc., vigore partiti concilii ordinati die 25 mensis januarii 1617: libras 203, solidos 10, denarios -.

Item dedit ser Jacobo Murchio, ser Abondio Canclino, ser Francischino Mascarona, ser Salvadori de Uza, ser Johanni Sciott consiliariis ac canipario solidos 40 pro singulo pro eorum mercede custodie dicte Chrispine facte prima die sero qua ipsa Chrispina ducta fuit in Pretorio, ultra libras 10 solidos 6 imperiales per ipsos ipsa occaxione consumptos virtute ut supra: libras 22, solidos 6, denarios -.

Item dedit Steffano et Crippo servitoribus libras 6 pro singulo pro custodia dierum trium; item Martino de Tirabetigha per diem solidos 40, ultra libras 7 solidos 9 imperiales per ipsos ipsa occaxione consumptos et ultra alias libras 7 imperiales consumptas per testes in dicta causa citatos a Livigno, virtute ut: libras 28, solidos 9, denarios -.

Item dedit domino pretori, officialibus, notariis et canipario pro processando tam in Livigno quam in Pretorio libras 6 solidos 10 pro singulo, et pro scriptura dicti longhi formati processus: libras 19 solidos 10 imperiales; item Nicolao Rampo servitori pro duabus andatis in Livigno dicta de causa factis testes citando libras 8 imperiales, virtute ut supra: libras 66, solidos 10, denarios -.

Item dedit dominis pretori, offitiali Zenono, notario et canipario pro prima andata facta in Livigno dierum quatuor ad rationem librarum 6, solidorum 10 pro die et Steffano servitori libras 5 imperiales, ultra libras 41, solidum 1, denarios 6 pro medietate expensarum factarum in Livigno suprascripto causa processandi prima vice virtute ut supra: libras 150, solidum 1, denarios 6.

Item dedit dominis pretori, offitialibus, dominis 16 consiliariis, cancellariis et canipario ad computum librarum 6, solidorum 10 imperialium pro singulo eorum, item quatuor servitoribus: libras 30 pro singulo et Toriano solidos 40 causa audientie pluries prestite in causa dicte Chrispine vigore partiti concilii facti et ordinati ut supra die 25 mensis januarii: libras 151, solidos -, denarios -.

[…] Item dedit ser Bernardo Mazono Gaglie pro andata dierum duorum facta Mazium Vallistelline nomine Communis in causa Christinae quondam Andree della Vulpina de Livigno virtute partiti concilii ordinati die 14 mensis maii 1617: libras 16, solidos -, denarios -.

[…] Item solidos 25 Joanni Adami de Tonon de Livigno qui venit a Livigno testificando in causa Chrispina Zuchae.

[…] Item solidos 24 consumptos per dominos examinatores in solariis (1) pro inquirendo scripturas in causa Chrispina Barna.

[…] Item pro aptando fornacem stuffe del Malpaga et pro obturanda finestra dictae stuffae in qua detenta fuit Chrispina del Zucho de Livigno, computata mercede operariorum iuxta calculum factum librarum 10, solidorum 15 imperialium: libras 17, solidos 13, denarios -.

[…] Item recepit a Cristina quondam Christofori Palipert de Livigno pro condemnatione sibi facta causa ut in partito ipsius condemnationis factae die veneris 21 mensis martii 1617: libras 537.

[…] Item domino pretori, dominis offitialibus, 16 dominis consiliariis, notariis e canipario, libras 5 pro singulo. Et servitoribus Tonio, Steffano, Nicolao et Valesino, solidos 10 pro singulo, pro audientia prestita in causa Cristine Barne de Livigno, bannite virtute partiti die 21 martii 1617: libras 112.

[…] Libras 4, Steffano servitori pro andata in Livigno citando Chrispinam Barnam ad eius domum, stante eius absentia …

Item dedit domino pretori, domino Joanne Petro Zenono et canipario libras 6, solidos 10 pro singulo et predicto domino Zenono libras 9, solidos 10; item Rampo, Steffano et Valesino solidos 55 pro singulo; item locumtenenti et antianis hominum de Livigno ac aliis libras 21, solidos 10, inter omnes, pro andata facta alle Stabline, nocte, in Livigno, quesitum Chrispinam Barnam causa etc., ultra libras 41, solidum 1, denarios 5 imperiales, pro parte aliarum expensarum factarum dicta de causa dicte Chrispine, taxatum virtute partiti facti die 21 martii 1617.

(1) Gli archivi del comune si trovavano nel Cortivo. Cf. ACB, Inventario dei beni della Comunità di Bormio. 1553: Item solarium unum supra canipam inferiorem sive saletam, cui dicitur lo solar delle examinatione, in quo sunt et reponunt omnes scripture Communitatis …