Lombardia Beni Culturali
15

Breve investiture

1118 gennaio 25, Brescia.

Umberto detto Caciarana, insieme alle figlie Bresciana e Orlenda, abitanti non distante dalla chiesa di S. Agata, dànno in investitura a Pietro, figlio del fu Giovanni di Bergamo, abitante in Brescia, una casa terrania con la relativa area, di loro proprietà, sita in Brescia, in luogo detto in curte Ecconi; l'investitura è perfezionata a titolo di pegno a nome di Gerardo, Bresciano, Manfredo e Teudaldo, nipoti di Umberto e figli delle predette Bresciana e Orlenda, i quali, non appena avranno raggiunta la maggiore età, dovranno emettere una carta di garanzia in favore di Pietro, relativa a un appezzamento di terra arabile sito in Coccaglio, in luogo detto Orto, dell'estensione di centocinquanta tavole, rendendo così nullo il tenore del presente breve.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 74 [A]. Menzione in Synopsis, p.72 (alla data 1308 febbraio 8), e in Inv. 72, p. 132. Nel verso, di mano del sec. XII: Cart(a) de Cocalio; altre annotazioni tarde, fra cui segnatura numerica del sec. XVII: 976; di mano Boeri: Capsula domorum | civitatis 7a.

La pergamena presenta diffuse benché trascurabili abrasioni.
Il dettato è gravemente scorretto.

Die veneris quod est octavo calendarum mensis februarii. In civitate Brisia. Presencia | bonorum ominum horum (a) nomina subter leguntur, per lignum quam suorum tenebant ma|nibus U(m)berto qui dicitur Caciarana et Brisiana seu Orlenda, filies sue sibi consencien|te, abitatoris non logne (b) ab eclesia Sancti Agathe (c), investiverunt Petro, filius quondam Iohannis de Berga|mo, abitator a predicta civitate Brisia, nominative de casa una terrania cum area ubi esta|t, iuris ipsorum pat(er) et filies, quibus sunt poxita infra eadem civitate Brisia, iacet a loco ubi dici|tur in curte Ecconi, et est per mensura, cum quantum invenitur infra as coerencias; coerit ei: | a mane Adamo (d), a meridie item Adamo, a sera Ioh(anne)s, a montis via; eo videlicet modo fecerunt | anc (e) investituram causa pignoris pro abeaticis suis et filiis eidem Brisiana et Orlenda, nom(ine) eorum Gerardo | et Brisiano seu Teudaldo et Manifredo (f), si ad legitima etatem venerint et suprascripto Petro requexierit, facere | debet cartulam et securitatem eidem Petroni suisque heredes (g), sicut iudicem laudaverit (h), nominative de pecia una de terra aratoria | que iacet in fundo Caucalio, iacet a locus ubi dicitur Orto, et est per mensura iusta taboles cen|tumquinquaginta, et si plus; coerit ei ad ipsa pecia de terra: a mane via, a meridie filio Cacia|lupo (i), a sera via (j), a montis Benedicto (k); et si fecerit ut dictum est, recipere debet, ac illius unc brevem taliatum redere; | si non, pena duplum ipsas res obligatus co(m)ponere, et inanis et vacuum unc brevem permanet; et si predictis | abeaticis suis cum ipsi matres suorum (l) non fecerit cartulam et securitatem, qualem iudicem laudaverit, de pre|dicta pecia (m) de terra aratoria eidem Petroni vel ad suis heredes, sicut supra dictum est, tunc deinde in ante|a predicto Petro vel suis heredes abere et tenere debet predicta casa cum area ubi estat, et facia deinde in a[n]|tea, iure pignoris, proprietario nomine, quiquit voluerit, sine omni nostra qui supra U(m)berti et Brisiana seo Orlend[a], | pater et filies, et heredibus nostris contraditjone; et si deinde egerit, obligavi pena dupli (n) oc quod requexierit; | et receperunt predicto U(m)berto, simul cum ipse filie sue et abeaticis (o), pro (p) ipsa pecia de terra aratoria, arientum denarios | bonos Mediolanensis monete (q) sol(idos) duodecim. Agni Domini mileximo centeximo octavo decimo, | suprascripto die et mense, inditjone undecima.
Suprascripto U(m)berto et Brisiana et Orlenda unc brevem fieri rogaverunt ut supra.
Hoc factum est in presencia Petroni et Gugarelo et Alberto | seu Vuazo Scanapixa et aliorum plurium.
Ioh(anne)s notarius rogatus suscripsit et interfuit.


(a) Così A; su -or(um) segno abbr. (trattino orizzontale) superfluo.
(b) Così A.
(c) A Agahe
(d) Segno abbr. intersecante l'asta di -d- senza apparente significato, qui e nel caso seguente.
(e) -c corr. su altra lettera.
(f) -do nell'interlineo, con segno di richiamo.
(g) A eh(re)d(e)s, qui e in seguito, anche nelle flessioni.
(h) sicut iudicem laudaverit nell'interlineo, con segno di richiamo.
(i) -lupo nell'interlineo.
(j) Lettura incerta.
(k) -o nell'interlineo.
(l) Su -or(um) segno abbr. (trattino orizzontale) superfluo.
(m) -e- corr. da altra lettera.
(n) -i corr. da altra lettera mediante spandimento volontario dell'inchiostro.
(o) et (in nesso) abeaticis nell'interlineo.
(p) Segue lettera non perspicua e non depennata.
(q) A om. monete

Edizione a cura di Michele Ansani
Codifica a cura di Irene Rapisarda

Informazioni sul sito | Contatti