Lombardia Beni Culturali
131

Breve investiture

1143 ottobre 28, Brescia.

Richelda, badessa del monastero di S. Giulia, investe in perpetuo Maifredo detto Zanzul di due lotti di terra, ad edifficandum, rispettivamente di due tavole e di un sesto di tavola, in Brescia, nella braida detta Broilum, presso il monastero, al fitto annuo di tredici denari milanesi d'argento da versare a s. Martino, oppure otto giorni prima o dopo.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 83 (fasc. 40a) [A]. Regesto Astezati, p. 213. Altro regesto, Catalogo, III, fasc. 61. Nel verso, annotazione scolorita, leggibile con l'ausilio della luce di Wood, forse di mano del rogatario: Carta Manfred[i] Zanzul; di mano del sec. XIV-XV: Brixia, completata da mano del sec. XVII: prope monasterium; altre annotazioni di epoca moderna, tra cui segnatura Astezati: B fil. 2 n. 15.

Cf. ANDENNA, Il monastero e l'evoluzione urbanistica, pp. 96-7.

La pergamena si presenta complessivamente in discreto stato di conservazione, nonostante due macchie di muffa nella metà inferiore e una sistematica sbavatura dell'inchiostro provocata da una lavigatura alquanto rudimentale. Nell'ultimo quarto è presente un foro di filza.

(SN) Die iovis qui est de mense octubris, idest quinto kal(endas) nove(m)bris. In civitate | Brixia, infra monasterium Sanctæ Iuliæ. Presencia bonorum hominum quorum | nomina subter l(eguntur), per lignum quod in sua tenebat manu do(m)na Richelda, Dei | gr(ati)a abbatissa s(upra)s(crip)ti monasterii, investivit Maifredum qui dicitur Zanzul de | duabus tabulis et sextæ partis alterius tabulæ de terra ad edifficandum | cum area eius quę iacet in braida illa quę dicitur Broilum, iuris predicti monasterii, et iacet | in eadem civitate de subtus de strata, a parte meridiei, prope ipsum monasterium; cohe|ret (a) ipsis tabul(is): a mane Ugo tenet, a meridie via, a ser(a) sibi reservavit, a monte idem Maifredus, | perpetualiter ad fictum exinde reddendum in omni anno (b) in festo sancti Martini, vel infra octo | dies antea aut infra octo dies postea, ut co(m)prehenderit pro unaquaque tabula denarios sex, | idest in supertotum argenti denarios bonos Mediolanensis monetæ tredecim. Eo videlicet | ordine, qualiter hic subt(er) continuerit, ita ut a presenti die et hora in antea s(upra)s(crip)tus Maifredus | et sui heredes masculi (c) et feminæ, quicu(m)que vel qualescu(m)que ei successerint, perpetualiter habeant | et teneant s(upra)s(crip)tas tabulas duas et sextam alterius tabulæ de terra sibi designatas cum ingressibus | suis ut conventum est inter eos, et faciant exinde quicquid sua fuerit utilitas sine s(upra)s(crip)tæ do(m)næ ab|batissæ vel suarum successatricum aut personæ ab eis submissæ contradictione, excepta ven|dicione; exinde ita ut si evenerit quod s(upra)s(crip)tus Maifredus vel sui heredes eam terram cum ædiffi|cio quod superi(n)positum fuerit vendere voluerint, pro sex denariis ad minus sine mala occa|sione quam alii homini pro unaquaque tabula venditionis debent eam dare predictæ abbatissæ vel suis | successatricibus, si eam voluerint; si vero ita emere noluerint, habeant exinde denarios sex si|militer per tabulam et firment datum alii, et sic s(upra)s(crip)tus Maifredus vel sui heredes possint | eam alii suo pari tantum cui voluerint dare; maiori vero homini vel alii æcclesiæ aut | alicui servo eam non vendere nec dare possint. Datum et consignatum debet esse s(upra)s(crip)tum fictum | perpetualiter in omni anno in s(upra)s(crip)to termino per s(upra)s(crip)tum Maifredum vel per suos heredes aut cui ipsi | dederint, ut superius l(egitur), vel per suum missum, parti predicti monasterii vel suo misso sine mala | occasione; alia superi(n)posita exinde (d) inter eos non fiat. Pænam vero inter se posuerunt ut quis|quis eorum vel suorum heredum aut succesatricum se de hoc pacto et hac conventione distulerint | et non observaverint qualiter superius l(egitur), tunc co(m)ponat pars illa quę in culpam ex hoc ceciderit parti | fidem servanti, nomine pænæ, suprascriptum fictum in duplum eiusdem anni in quo contra hoc factum fuerit; | et ætiam post pænam co(m)positam hoc breve in sua permaneat firmitate. Unde duo brevia | uno tenore scribi rogata sunt. Factum est hoc predicto die mensis, anno ab incar(nacione) d(omi)ni | nostri Iesu Christi millesimo centesimo quadragesimo tercio, indic(ione) sexta.
Interfuerunt Rauba et Otto qui dicitur Ysac(ra)tis et Aurabonus qui dicitur de Gavardo et Ioh(ann)es qui dicitur da la Spera | et item Otto filius Vitalis qui dicitur de Custod(e) et Paganus qui dicitur de Botesino testes.
(SN) Ego ALBERTUS NOTARIUS ac legisperitus rogatus hoc breve scripsi.


(a) -r(et) aggiunto a margine dell'inizio del rigo.
(b) -o corr. su altra lettera, come pare.
(c) -u- nell'interlineo, in corrispondenza di i espunta.
(d) A exei(n)de con -i- corr. su altra lettera, come pare.

Edizione a cura di Irene Rapisarda, Gianmarco Cossandi
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti