Lombardia Beni Culturali
8

Carta vendicionis

1172 aprile 20, Brescia.

Moresco, figlio del fu Raterio de la Carza, di legge romana, e i suoi fratelli Azzolino e Zerino dichiarano di aver ricevuto da Berta, badessa del monastero dei Ss.Cosma e Damiano di Brescia, tre lire di denari milanesi vecchi e imperiali, quale prezzo per un appezzamento allodiale di terra di trentasette tavole e mezzo, sito in Valenzano, nel luogo detto in Vuasto. Moresco promette di far redigere, se richiesto dalla badessa, anche dai fratelli un documento attestante la vendita non appena costoro avranno compiuto quattordici anni. Lanfranco de Manervio si costituisce fideiussore a favore del venditore; inoltre le parti convengono che nessuno degli uomini di Valenzano dovrà abitare la detta terra, tranne Boza e i suoi consorti.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 64 [A]. Regesto del 1714, ASBs, Fondo di Religione, reg. 35, c. 7r. Sul recto, di mano D del secolo XVI: Valenzano; di mano Bonomini:1172 11 aprile. Primo (una mano moderna ha corretto 11 in 20 in matita). Sul verso, di mano di poco più tarda: Cartula de (de nel sopralineo, con segno d'inserimento) Valençano, di mano del XIV secolo: Emptio terre de Valenzano, di mano del XVIII secolo: Valenzano.

Cf. BONFIGLIO DOSIO, Condizioni economiche e sociali, pp. 150-151.

(SN) Anno Domini millesimo centesimo septuagesimo secundo, indic(tione) quinta, die iovis .XI. exeun|te mense april(is). Constat me Morescum, filium quondam Raterii de la Carza, qui professus sum lege vivere Romana, accepis|se, sicut et in presentia testium manifestus sum quod accepi pro se et pro Azolino et Zerino fratribus suis, a te d(omi)ne Berte, | abatisse monesterii Sanctorum Martirum Gosmei et Dalmiani de civitate Brixia, libras tres denariorum bonorum Me|diol(anensium) veterum et i(m)perialium, finito precio sic(ut) inter nos convenit, nominative pro pecia una de terra que est per mensuram (a) tabu|l(e) triginta et septem et dimidiam, quam habere cum predictis fratribus suis visus sum in loco Valenzani, ubi dicitur in Vuasto; | coeret ei: a mane et a meridie et a monte filii Roberti, a sera predicta abatissa. Quam autem supradictam terram iu|ris mei et de predictis fratribus superius nominatam, una cum accessionibus et egresionibus seu cum superioribus et inferioribus su|is qualiter supra legitur ex omnibus inintegrum, ab hac die tibi supradicte d(omi)ne abatisse pro predicto precio vendo, trado, con|fero cum omni honore pro se et pro fratribus suis sic(ut) habent predictam terram nulli alii venditam, donatam, alienatam, ob|noxiatam vel traditam nisi (b) tibi, et facias exinde a presenti die tu et sucessores tui aut cui vos dederitis | supradictam terram cum (c) omni (d) honore iure proprietario nomine quicquid volueritis, sine omni mea et heredum me|orum contradictione. Et quidem spondeo atque promitto me ego qui supradictus Morescus, pro me et pro meis | fratribus et pro meis heredibus, tibi supradicte abatisse tuisque succetricibus, aut cui vos dederitis, supradictam | terram cum omni honore ab omni homine defensare; quod si defendere non potuerimus, aut si vobis exinde aliquid | per quodvis ingenium subtraere quesierimus, tunc in duplum supradictam terram vobis restituamus sic(ut) pro te(m)pore fu|erit meliorata aut valuerit sub estimatione in conscimili loco. Ibidem predictus Morescus fecit | securitatem in manu predicte domine abatisse quod faceret facere predictos fratres suos cartulam de predicta | terra et pro predicto precio in laudamento sapientis viri quando habuerint .XIIII. annos co(m)pletos infra | mensem, si requisitum fuerit a predicta abatissa (e) vel a suis succetricibus, et hoc sub pena dupli da(m)pni | quod inde habuerint; et Lanfrancus de Manervio estitit fideiussor et debitor pro eo sine ulla exceptione. Et fe|cerunt tale pactum inter se quod non debet habitare supradictam terram de hominibus de Valenzano nisi Boza vel suis | consortibus. Actum est hoc in domo predicti monesterii. Signa (f) manus supradicti Moresci qui | hanc cartam vendicionis fieri rogavit ut supra. Signa manuum Berardi de Madio et Vui|thoni de Porta (g) et Panelli et Stefani (h) et Gambari (i) Ferarii et Teutaldi Bosi testium.
Ego Scacio (j) notarius interfui et rogatus scripsi.


(a) m(en)sura(m) con il segno abbr. per -m eraso; -u- pare corr. da altra lettera.
(b) n(is)i con n- corr. da altra lettera.
(c) c- corr. da t
(d) Precede h, anticipazione erronea dell'iniziale successiva, depennata ed espunta.
(e) -b- corr. da p, il cui gambo inferiore è stato eraso.
(f) Si- è risolto con un grafismo costituito da tre tratti verticali intersecati da due obliqui, qui e nel caso seguente.
(g) -t- corr. su a erroneamente anticipata.
(h) A Sefani, con S- che pare corr. da altra lettera; non si può escludere la lettura Lefani
(i) Nel sopralineo, in corrispondenza di -m-, tratto di penna, a guisa di segno abbr. superfluo.
(j) Così A.

Edizione a cura di Patrizia Merati
Codifica a cura di Patrizia Merati

Informazioni sul sito | Contatti