2
Cartula offersionis
1080 settembre 25, Cremona.
Itta, vedova del defunto Ribaldo da Dovara e figlia del defunto Bernardo conte di Sospiro, di legge salica, dona al monastero di S. Giovanni della Pipia, sito presso la citt� di Cremona, sei appezzamenti di terra, che costituiscono un massaricium tenuto dal massaro Rodolfo, sito nel territorio di Durmanni, che misura complessivamente dodici iugeri: il primo appezzamento � in parte edificato con una casa, un torchio e un pozzo, in parte � coltivato a vite e in parte � di terra aratoria, il secondo, il terzo e il quinto sono di terra aratoria, il quarto � in parte di terra aratoria e in parte boschiva, mentre il sesto � di terra boschiva.
Originale, ASMi, MD, cart. 20, n. 556 [A]. Regesto sec. XVII, Bresciani, Registro delle memorie ecclesiastiche, p. 428 (con data 1087 ottobre 2 e parecchie imprecisioni). Copia sec. XIX, ibidem. Regesto sec. XVIII, ASMi, MD, cart. 20, n. 556, camicia settecentesca con segnatura Filza X, Fascio secondo, n. 1, S. Giovanni della Pippia, 1080 7 ottobre (cos� corretto in 25 settembre da mano del sec. XIX). Regesto sec. XIX, ASMi, Catalogo, II, fasc. 34, n. 873.
Sul verso annotazione di mano del sec. XIII: Cart(ula) donationis facta per relicta condam Ribaldi de loco Dovaria et filiam Bernardi comitis | monasterio Sancti Iohannis de la Pippia de petiis terrarum iacentibus in fundo, scilicet in loco Durmani | millesimo octuagesimo; annotazioni del sec. XIX.
Regesto: Robolotti, p. 87, n. 741; Astegiano, I, p. 86, n. 171.
Il notaio � piuttosto scorretto.
(SN) Anno ab incarnacione domini nostri Iesu Christi millesimo octuagesimo (a), septimo k(a)l(en)d(as) octubris, ind(ictione)| quarta. Monasterium Sancti Iohannis evuangeliste, q(ui) est edificatum foris civitate Cre|mona, loco q(ui) dicitur Pipia, ego Itta, relicta quondam Ribaldi de loco Dovaria et filia quondam | Bernardi comes de loco Sespile, q(ui) professa sum ex nacione mea lege vivere Saliham, of|fertrix et donatrix ipsius monasterii, p(resens) p(resentibus) dixi: Quisquis in sanctis ac venerabilibus locis | ex suis aliquid contullerit rebus, iusta Octoris voce (1), in hoc seculo centuplum accipiet et in|super, quod melius est, vitam possidebit eternam. Ideoque ego q(ui) supra Ita dono et offero a presenti die | ad proprium in eodem monasterio, id sunt pecies sex de terra, quod est massaricium unum, que abere visa | sum in loco et fundo Durmanni et fit rectum et laboratum seu detinutum per Rodulfum | massarium. Primma (b) pecia de terra est sedimen cum casa et medium puteum et medium tor|culum et vitibus superabente et in parte aratoria cum incisis suis; coeret ei a mane mihi | reservo, a meridie Sancte Marie et in aliquid mihi reservo, a sera Sancte Marie et in parte | Pagani et in aliquid mihi reservo. Secunda pecia de terra est aratoria; coeret ei a mane via, a me|ridie et sera mihi reservo, a m(onte)s predicti Pagani (c). Tercia pecia de terra item aratoria, a mane et meridie | mihi reservo, a sera ipsa via, a m(onte)s predicti Pagani. Quarta pecia de terra similiter aratoria et | in parte buskiva cum incisis suis, a mane busco et campo qui dicitur Sallinpiro, a meridie Sancte Marie, a sera via, a m(onte)s mihi reservo. Quinta (d) pecia de terra est clusuriva, aratoria, a mane et | meridie via, a sera et montes mihi reservo. Sesta pecia est buskiva, a tribus lateribus mihi | reservo, a quarta parte, quod est a m(onte)s suprascripti Pagani, sibique alie sunt ab omnibus coerentes. Et sunt | s(upra)s(crip)tes pecies sex de terra infra ipsas coerencias supertotum per mensura iusta iugies legiptimes |duodecim.Que autem s(upra)s(crip)tes pecies sex de terra iuris mei, sicut superius leguntur, una cum accessionibus | et ingressis seu cum superioribus et inferioribus suis, qualiter superius leguntur, inintegrum ab hac die in eo|dem monasterio dono et offero et per presentem cart(ulam) offersionis inibi ad proprium abendum confirmo. | Insuper per cultellum (e), festucam notatam, vuantonem et vuasonem terre seu rammum (f) arborum (g) predicti mo|nasterio exinde legiptimam facio tradicionem et vestituram et me exinde foris espelli (h), vuarpivi et | absens me feci et predicti monasterio ad suam proprietatem abendum relinco, faciendum de s(upra)s(crip)tes pe|cies sex de terra cum omni onore et districtu(m) seu reditum iure proprietario nomine quicquid voluerit sine omni | mea et eredum ac proeredum meorum contrad(ictione) vel repeticione. Si quis vero, quod futurum esse non credo, | si ego ipsa Itta, quod absit, aut ullus de eredibus ac proeredibus (i) meis seu quislibet op|posita persona contra hac car(tula) offersionis ire quandoque tentaverimus aut eam per quovis inge|nium infrangere quesierimus, tunc inferamus ad illam partem contra que exinde litem intullerimus multa, quod | est pena, auro optimo uncias decem et argenti ponderas viginti et quod repecierimus vindicare non | valeamus, set presens hac car(tula) offersionis diocturnis temporibus firma et stabilis permaneat inconvulsa | cum stipulacione subnixa. Et a me q(ui) s(upra) Itta meisque eredibus ac proeredibus prefati monasterio s(upra)s(crip)tes pecies | sex de terra, qualiter superius leguntur, inintegrum ab omni omine defensare. Quod si defendere non potuerimus aut si eidem | monasterio per quovis ingenium subtraere quesierimus, tunc in duplum eadem offersio ut supra l(egitur) eidem mo|nasterio restituamus, sicut pro tempore fuerit meliorata aut valuerit sub estimacione in consimile | loco. Et bergamena cum atramentalio de terra levavi paginam Amizoni notarius tradidi et scribere | rogavi, in qua eciam subter confirmans testibus (j) que obtulit roborandam. Actum in civitate Cremona,| feliciter.
Signum + manus (k) s(upra)s(crip)te (l) Itte, qui hac car(tula) offersionis fieri rogavit pro anime sue mercede(m).
Signum ++ manibus Bernardi et Augerii, legem viventes Saliham testes.
Signum +++++ manibus Garivaldi et Niholai seu Ottoni atque Oddoni seu Girardi, testes.
(SN) Ego qui supra Amizo notarius sacri palacii scripsi, postradita complevi et dedi.
(a) -u- corretta su altra lettera, pare -a-
(b) Cos� A.
(c) -n- corretta da altra lettera, come pare.
(d) A qunta
(e) A culltellum con la seconda -l- espunta.
(f) Cos� A.
(g) arborum in sopralinea.
(h) Cos� A.
(i) Segue ripetuto ac proeredibus
(j) Segno di abbreviazione superfluo su -e-
(k) m- corretta da altra lettera; -nus in sopralinea.
(l) s(upra)s(crip)te in sopralinea.
(1) Math. 19, 29.
Edizione a cura di
Valeria Leoni
Codifica a cura di
Valeria Leoni