Lombardia Beni Culturali
59

Carta commutationis

1180 aprile, Velate

Fanotus, a nome della chiesa di S. Maria del Monte di Velate, con il consenso di Guidino, avocatus della chiesa, dà a Guglielmo figlio del fu Anselmo di Casciago tre appezzamenti di campo siti in Velate: il primo nel luogo detto in Pasquario, il secondo e il terzo sono detti ad Stricta de Loco; ricevendo in cambio da lui un campo sito in Velate, nel luogo detto ad Pixina.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 131, [A]. Regesto del secolo XIX, ASMi, Catalogo delle pergamene, IV, fasc. 67, [R]. Nel verso, di mano A del secolo XVI: Vellate, ripetuto due volte; di mano E del secolo XVII annotazione contenente il regesto dell'atto.

Regesto: Manaresi, Regesto, n. 212, p. 148.

La pergamena è in buono stato di conservazione. Una lacerazione dovuta a rosicatura si apre fra la dodicesima e la tredicesima riga. Rigatura a secco. Si notano i segni di quattro piegature nel senso della scrittura, a distanza pressoché regolare fra loro, e di una perpendicolare ad esse.
Sul giudice Marronus cfr. la nota introduttiva al doc. 148.

(SN) Anno dominice incar(nacionis) milleximo centeximo (a) hoctuageximo, mense apriris, indic(ione) tertiadecima. Conmutatio (b) bone fidei nositur esse con|tractus ut vicem emptionis obtineat firmitatem eodem nexu obligat contrahentes (1). Placuit itaque bona convenit vollun|tatem inter Fanotus, per missus ecclesie Sancte Dei genitricis Marie de Monte (c) de loco Vellate, astante ibi et laudante Guidino avocato suo, quem | suum avocatum ad hoc negocium, necnon et inter Guillielmum filius quondam Anselmi de loco Casgiago ut in Dei nomine debeant dare | sicut (d) a presenti deder(unt) sibi invicem unus alteri in causa co(n)mutacionis. In primis dedit ipse Fanotus eidem Guillielmo in causa co(n)mutationis | iure suprascripte ecclesie habendum, hoc est canporum pecias (e) trex quos (f) habebat in loco et fondo Vellate. Prima (g) pecia canpi iacet ad locum ubi | dicitur ad Pasquario; coheret ei: a mane Olliverii de Casgiago, a meridie viganus de Vellate, a ser(o) suprascripte ecclesie, a mont(e) Sancti Anbr(osii). Secondo canpo | dicitur ad Stricta de Loco; coheret ei: a mane via, a meridie Guillielmus, a ser(o) Sancte Marie, a mont(e) ********. Tertio canpo (h) iacet ibi prope; coheret ei: | a mane Sancti Caxiani, a meridie suprascripti Guillielmi, a ser(o) et a mont(e) Sancte Marie; quantum infra suprascriptas choerentias inveniri potuerit inintegrum. Un|de ad vicem recepit (i) ipse Fanotus, ad partem suprascripte ecclesie, ab eodem Guilliemo co(n)mutatore suo similiter in causa co(n)mutationis presenti | die suo iure habendum canpum unum in loco Vellate ad locum ubi dicitur ad Pixina; choeret ei: a mane Ugobello de Vellate, a meridie via, | a ser(o) d(omi)nia Richelda, a mont(e) Anricus Patarinus de Vellate; quantum infra ipsas choerentias inveniri potuerit inintegrum. Quidem, ut legis ordo | exposit, ad anc previdendam co(n)mutationem acceser(unt) duo estimatores, qui dixer(unt) et estimaver(unt) quod ipsa [eccles]ia meliorem sibi et uti|liorem reciperet quam daret. His autem canpis superius dictis et co(n)mutatis, cum superioribus et inferioribus seu cum finibus et accesionibus | suis inintegrum, talliter ipsi conmutatores sibi invicem unus alteri in causa co(n)mutationis tradider(unt) faciendum exinde unaqueque pars | cum eorum heredibus et succesoribus et cui dederint iuris propietarii nomine quicquid volluerit sine omni unius eorum alterius eorumque contradic(ione). Et | spoponder(unt)(j) se ipsi co(n)mutatores invicem unus alteri cum eorum heredibus et succesoribus hoc quod supra in co(n)mutatione deder(unt) inintegrum | ab omni homine defensare iusta legem et usum. De quibus inter se penam posuer(unt) ut, si quis ex ipsis aut eorum heredibus et succesoribus se de ac con|veniencia removere presu(m)pserit et non permanserit, ut supra legitur, tunc co(n)ponat illa pars que hoc non servaverit parti fidem servanti pene | nomine suprascriptis ca(n)pis (k) quos in conmutationem deder(unt) in duplum sic(ut) pro t(em)pore fuerit aut valluerit sub estimacionem in eodem loco. Quia sic inter oes con|venit. Actum in Vellate. Unde due car(te) uno tenore tradite sunt.
Sign(a) + + man(uum) suprascriptorum Fanoti atque Guillielmi qui anc car(tam) co(n)mutationis fieri rogaver(unt) ut supra.
Signum + man(us) suprascripti Guidini, avocato suprascripte ecclesie, qui in anc manum posuit adfirmanda.
Sign(a) + + man(uum) Albertus Cangola, Guillicionus de Puteo de Vellate, qui estimatores fuer(unt) ut supra.
Sign(a) + + + man(uum) Soldanus de Vellate, Oriverius de Casgiago et Capitemalius et Oddemarius de Vellate, testes.
(SN) Ego Marronus iudex de Vellate ac missus d(omi)ni Federici (2) inperatoris (l) scripsi et tradidi.


(a) -t- pare corr. da altra lettera principiata.
(b) -m- corr. da altra lettera coperta da macchia.
(c) A Mote
(d) A sic
(e) A pcias
(f) q(u)os su rasura.
(g) P(r)im- su rasura.
(h) A capo
(i) La seconda -e- corr. da altra lettera.
(j) A spo(n)poder(unt)
(k) ca(n)pis nell'interlineo, su alone causato dallo spandimento dell'inchiostro di altre lettere precedenti, fra cui, ancora leggibile, ca(n)pis
(l) A iperatoris

(1) Cfr. Cod. Iust. 4. 64. 2
(2) Federico I.

Edizione a cura di Patrizia Merati
Codifica a cura di Patrizia Merati

Informazioni sul sito | Contatti