Lombardia Beni Culturali
85

Carta libelli

1178 novembre 5, Vimercate.

I germani Guifredino e Pietro detti Civolli e Contessa moglie di Pietro, di Vimercate e di legge longobarda, cedono a Veglo del fu Pietro Massarius del medesimo borgo per la somma di quattro lire e sei soldi in moneta nuova milanese il livello di una terra sita nel territorio di Vimercate, in località in Camarada, con l'obbligo di versare annualmente due libbre di olio alla chiesa di S. Stefano e altrettante alla chiesa di S. Pancrazio.

Copia autentica della prima metà del XIII sec., ASMi, AD, pergg., cart. 612, n. 316 [B], cucita con pergamena contenente un atto del 1237. Appare così autenticata: (ST) Ego Guarmaxius filius quondam Forris de Guar(maxiis) de burgo Vicomercato notarius sacri pallacii autenricum huius exempli vidi et legi, sicut in eo legitur et sic in isto legitur exemplo extra literas plus minusvee (sic). | (ST) Ego Anselmus filius quondam Iohannisbelli Tinctoris de burgo Vicomercato notarius sacri pallacii autenticum istius exempli videns legi, et sicuti in eo continebatur sic et in isto legitur exemplo preter literas plus minusve. | (ST) Ego Bonprandus filius ser Ragii Magistri de burgo Vicomercato notarius sacri pallacii hoc exenplum ex autenrico exenplavi et sicut in eo continebatur sic et in isto legitur exenplo extra litteras plus minusvee (sic). Sul verso, di mano forse del sec. XIV: Carta de petia .I. terre super quam habet ecclesia Sancti Stephani | libras .II. olei, cui una altra mano pressoché coeva ha aggiunto: in Camarada. Altre annotazioni archivistiche di epoca moderna, fra le quali un breve regesto di mano del sec. XVIII, e prove di scrittura.

Pergamena di mm. 324/328 x 251/225 in buono stato di conservazione. Rigatura a penna.
Il signum all'inizio della copia è quello del notaio Bonprando.
I notai che autenticano la copia sono attivi in Vimercate a partire dal secondo decennio del Duecento e il loro nome compare sovente nel cartario di S. Stefano del tempo.

(ST) Anno a nativitate domini nostri Iesu Christi millesimo centesimo septuagesimo octavo, .V. die novenbris, indicione .XII. Placuit atque convenit inter Guifredinum et Petrum qui dicuntur Civolli germanos et Contessam coniugem ipsius Petri, de loco Vicomercato, qui professi sunt lege vivere Lonbarda, illi que supra Contesse consentiente suprascripto Petro viro et mundualdo suo et una cum notitia de parentibus ipsius Contesse quorum nomina subter leguntur, a quibus interrogata professa est sua volontate hanc libelli cartam facere et se nullam a quopiam homine pati violentiam, nec non et ex altera parte inter Veglum filium quondam Petri Massarii de eodem burgo, ut debeant dare sicuti a presenti dedere suprascripti germani et Contessa eidem Veglo ad habendum libellario nomine usque ad annos viginti et novem expletos et deinde usque in perpetuum, hoc est petiam unam de terra reiacente in territorio suprascripti burgi ubi dicitur in Camarada, cui coheret a mane Stefanardi, a meridie Covadi iudicis, a sero ipsius Stefanardi, a monte Guilielmi de Sancta Maria et in aliquo Stefanardi; omnia et ex omnibus quantacumque ipsa petia terre infra ipsas coherentias inventa erit in integrum in presenti maneat libello. Ea ratione uti amodo in antea usque in suprascripto constituto habere et tenere debeat ipse Veglus et eius heredes et cui dederit suprascriptam petiam terre ut supra legitur, et facere exinde tam superiore quam inferiore seu cum fine et accessione sua in integrum libellario nomine quicquid voluerint; persolvendo exinde fictum omni anno libras quatuor ollei, silicet libras duas ecclesie Sancti Stefani et libras .II. ecclesie Sancti Pancratii. Alia superinposita exinde non fiat. Et promiserunt ipsi germani et Contessa una cum suis heredibus suprascriptam petiam terre ut supra legitur ab omni homine defensare cum usu et ratione secundum morem libellarie eidem Veglo et suis heredibus et cui dederit. Penam vero inter se posuerunt ut quis ex ipsis aut eorum heredibus se de hac libelli convenientia removerit, tunc conponat illa pars que hoc non servaverit ad partem fidem servanti pene nomine duplum infrascripti precii, et insuper in eadem libelli convenientia permanere. Et pro suprascripta petia terre manifestaverunt suprascripti germani et Contessa accepisse ab eodem Veglo argen(ti) den(ariorum) bon(orum) Mediol(anensium) nove monete libras quatuor et solidos .VI. Que Contessa professa fuit habere consultum alio de suis denariis. Actum suprascripto burgo Vicomercato.
Signum + + + manuum suprascriptorum germanorum et Contesse qui hanc libelli cartam fieri rogaverunt.
Signum + + + (a) manuum Cresentii genitoris ipsius Contesse et Pedrini eius fratris qui eam interrogaverunt et in hanc cartam ad confirmandam manus inposuerunt.
Interfuerunt Petrus qui dicor Custos et Armannus et Iohannes Arzuffi, Benedectalli, Oldati, Anselmi Legia testes.
Et insuper ibi statim dederu*n*t guadiam suprascripti germani eidem Veglo, si intentio vel discordia aparuerit de suprascripta vendita, defendendi et guarentandi ab omni homine usu et ratione, et nominatim ab uxore suprascripti Guifredini, ad suum dispendium. Et inde posuerunt fideiusorem Petrum Ainardum de suprascripto burgo in pena dupli. Et dederunt ipsam petiam terre eidem Veglo accessiando per terram Stefanardi que est a monte usque in viam Murinascam. Ego Covadus iudex tradidi et scripsi.


(a) Così, senza corrispondenza fra il numero delle croci e quello dei testi.

Edizione a cura di Liliana Martinelli Perelli
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti