Lombardia Beni Culturali
41

Cartula venditionis per libellum, et refutationis

1171 agosto 15, Pavia.

Biagio del fu Lanfranco Patriarca, di legge romana, avendo ottenuto a motivo della minore etā l'autorizzazione di Gaidone de Sancto Romano console di giustizia di Pavia e avuto il consenso di Guido Corarius suo curatore, vende a titolo di livello ventinovennale e successivamente perpetuo ad Alberto, prete e officiale della chiesa di S. Alessandro, al fitto annuo di un denaro e di una candela da pagare il giorno di s. Martino oppure entro gli otto giorni successivi, un appezzamento di vigna di dodici pertiche meno sette tavole, che il venditore teneva a livello senza fitto nel Siccomario Vetulo, in luogo detto Saximentum; quindi Biagio rinunzia al predetto appezzamento e al relativo censo, dichiarando di aver ricevuto da Alberto, che agisce a titolo personale, trentanove lire di denari pavesi quale prezzo della vendita; infine Beldie, figlia del fu Olderico Guercius e moglie del venditore, pure di legge romana e minore di etā, con l'autorizzazione del predetto console e con il consenso di Suzo Guercius suo curatore rinunzia a ogni diritto di ipoteca sulla predetta vigna.

Originale, AOSM, cart. P 1 [A]. Regesto del 1752, ASMi, FR p.a., cart. 6126, Registro di S. Martino Siccomario, c. 4r = AOSM, camicia cartacea di A, della stessa mano del Registro. Regesto ottocentesco, AOSM, cart. P 1, Indice degli atti della cart. P 1, c. 1r, n. 2, da A. Nel verso di A, di mano coeva, forse del notaio scrittore: § [A]qui[stum] don[n]i Alber[ti] presbiteri d[e] pecia una de vinca in Sigemario; altre annotazioni di epoca moderna, tra cui breve regesto del 1752.

Cf. CAU, La scrittura carolina, p. 126, nota 68.

La pergamena, cucita alla camicia cartacea settecentesca, č in discreto stato di conservazione, nonostante alcune macchie di umiditā. Tra la diciassettesima e la diciottesima riga compare il foro di filza. Tracce di sottile rigatura a penna.
L'appezzamento di terra, oggetto della presente vendita, viene successivamente donato da Alberto alla chiesa di S. Alessandro, che a sua volta lo venderā al monastero di S. Pietro in Ciel d'Oro (doc. n. 195).
Il notaio rogatario č Anfoxius Scanatus.

(SN) Anno ab incarnacione domini nostri Iesu Christi mill(esim)o cent(esim)o septuag(esim)o primo, quinto decimo mensis augusti, indicione quarta. Blaxius, filius quondam Lan|franci Patriarce, qui professus est ex nacione sua lege vivere Romana et quoniam infra etatem esse videbatur largiente ei auctoritatem a parte publica Gaidono | de Sancto Romano consule iustitie Ticinensis civitatis et per eius datam auctoritatem consentiente ei (a) Vuidone Corario curatore suo, vendidit per libellum | donno Alberto, presbitero et officiali ecclesie Sancti Alexandri, usque ad annos viginti novem expletos et deinde in antea usque in perpetuum nominative peciam unam de vi|tibus cum area sua, posita in Sigemario Vetulo, ad locum ubi dicitur Saximentum, quam ipse Blaxius detinere videbatur per libellum sine ullo ficto dando (1), et est per mensu|ram pertice duodecim minus tabule (b) septem; coheret ei: a duabus partibus monasterium Sancti Petri Celi Aurei, a tercia ecclesia Sancti Marcelli, a quarta Otto de Belese | sive ibi alia sunt coherentia, omnia cum omnibus s(upra)s(crip)te pecie de vitibus cum area sua pertinentibus inintegrum>; eo m(od)o ut ipse donnus Albertus presbiter et sui heredes et cui dederint h(abe)ant et de|tineant s(upra)s(crip)tam peciam de vitibus cum area sua una cum accessionibus et ingressibus et universis suis pertinentiis usque ad s(upra)s(crip)tos viginti novem annos expletos et de|in[de] in antea usque in perpetuum, ad persolvendum exinde ipsi Blaxio suisque heredibus omni anno semper in festivitate Sancti Martini vel octo dies postea fictum denarium unum et can|delam unam, et ita faciant exinde libellario nomine quicquid voluerint sine contradicione (c) ipsius Blaxii suorumque heredum et cum eorum defensione ab omni homine | cum racione in pena dupli, et in eadem pena refutavit ei ipse Blaxius s(upra)s(crip)tam peciam et iamdictum fictum. Quidem et pro hac vendicione fuit confessus | s(upra)s(crip)tus Blaxius se accepisse ab eodem donno presbitero Alberto precium de suis propriis denariis triginta novem libras denariorum bonorum Pap(iensium). Et insuper Beldies, filia | quondam Olderici Guercii et uxor s(upra)s(crip)ti Blaxii, lege vivens Romana, per consensum ipsius viri sui et quoniam ipsa Beldies infra etatem esse videbatur largiente ei | auctoritatem a parte publica s(upra)s(crip)to Gaidono consule et per eius datam auctoritatem consentiente ei Suzo Guercio curatore suo dato ei in hoc negocio ab eodem con|sule, renunciavit adversus s(upra)s(crip)tum donnum presbiterum Albertum nominative universo iuri ypotecarum quod habebat in s(upra)s(crip)ta pecia de vitibus cum area sua, eo m(od)o quod ipsa | et sui heredes abhinc in antea exinde omni t(em)pore taciti et contenti permanere debent adversus s(upra)s(crip)tum donnum presbiterum Albertum suosque heredes et cui dederint sub pena dupli. | Et iuravit s(upra)s(crip)tus Blaxius manu sua propria ad sancta Dei evvangelia adversus s(upra)s(crip)tum donnum presbiterum Albertum quod s(upra)s(crip)tam peciam de vitibus cum area sua, se sciente, | eo m(od)o tunc detinebat quando s(upra)s(crip)tam vendicionem faciebat quo superius l(egitur), et cartula, scriptio, vendicio, tradicio (d), refutacio, investitura, obligacio neque aliqua alia securitas, | se sciente, exinde in aliam partem facta non est que noceat s(upra)s(crip)to donno Alberto presbitero nec suis heredibus neque cui dederint, et quod abhinc in antea non habet exinde | agere nec causari nec contradicere nec placitare neque guerriare adversus s(upra)s(crip)tum donnum presbiterum Albertum nec adversus suos heredes neque cui dederint in toto | neque in parte per se ipsum neque per suam submissam personam, et si briga vel contentio exinde eis aparuerit (e) in auctoritate et defensione eis exinde stare habet ab | omni homine cum racione, et addidit ipse Blaxius in eodem sacramento per datam parabolam s(upra)s(crip)te Beldiei (f) uxoris sue quod ipsa abhinc in antea tacita et contenta de s(upra)s(crip)to suo iure permanere habet adversus s(upra)s(crip)tum donnum Albertum presbiterum et adversus (g) suos heredes et cui dederint. Hec omnia s(upra)s(crip)ta ita vera sunt et adtendere et obser|vare habent s(upra)s(crip)ti iugales bona fide sine fraude, illis scientibus, si Deus illos adiuvet et illa sancta Dei evvangelia. § Actum in Ticinensi civitate. Feliciter.
§ (h) Signa + + manuum s(upra)s(crip)torum iugalium qui hanc cartulam fieri rogaver(unt) et s(upra)s(crip)tum precium acceper(unt) et consensit ut supra.
Signum + manus s(upra)s(crip)ti consulis qui predictam auctoritatem tribuit et hoc signum (i) crucis fecit ut supra.
Signa + + manuum s(upra)s(crip)torum Vuidonis et Suzi qui eisdem iugalibus consenserunt ut supra.
Signa + + + + + + + manuum Ottonis de Sicl(er)io, Iacobi fr(atr)is sui, Uberti Curtensis, Lanfranci Pediscrete, Ospinelli de la Turre, Carofanti Co|rarii et Ottonis Guercii fr(atr)is s(upra)s(crip)te Beldiei (j) testium (k).
(SN) Ego Anfoxius notarius sacri palacii interfui, tradidi et s(ub)s(crips)i.
(SN) Ego Gualfredus notarius sacri palacii hanc cartulam scripsi.


(a) ei nell'interlineo di mano del notaio sottoscrittore.
(b) t- parzialmente coperto da macchia.
(c) -t- corr. da s
(d) A tradio
(e) La seconda a corr. da r principiata.
(f) -i aggiunta dal notaio sottoscrittore.
(g) s finale corr. da altra lettera.
(h) Il paragrafo si estende, nel margine, fino all'altezza del terzo rigo dei signa.
(i) Manca il signum del console, per il quale č stato predisposto apposito spazio.
(j) -i ricalcata dal notaio sottoscrittore.
(k) Il rigo č completato da una serie di fregi con gruppi di s alte, a foggia di s(ub)s(cripsi)

(1) Non si č reperito il doc. relativo.

Edizione a cura di Maria Antonietta Casagrande Mazzoli
Codifica a cura di Gianluca Vandone

Informazioni sul sito | Contatti