Lombardia Beni Culturali
61

Breve investiture

1173 dicembre 7, Pavia.

Olrico, abate del monastero di S. Pietro in Ciel d'Oro, investe Menabove e Pietro suo figlio, in persona di quest'ultimo, di tutte le terre nel territorio di Rovescala, in luogo detto Rovodarium, dell'estensione di mezzo manso, già da loro tenute a titolo di massaricium, al canone annuo di un moggio pavese di cereali, metà di spelta e metà di frumento, da trasportare in Pavia, sulla riva del Ticino, il primo settembre o entro gli otto giorni successivi, con l'impegno da parte del monastero di pagare il nolo e di rifocillare colui che porterà il fitto, e con l'obbligo da parte degli investiti di dare ospitalità una volta all'anno all'abate, convenendo le parti che il fitto dovrà aumentare o diminuire in proporzione all'effettiva misura della terra; l'abate dichiara di aver ricevuto per l'investitura dieci soldi di denari pavesi.

Originale, AOSM, cart. XVIII, XVIII [A]. Regesto del 1752, ASMi, FR p.a., cart. 6123, Registro della rettoria di Luzzano, c. 6r = AOSM, camicia cartacea di A. Nel verso di A, di mano del sec. XIII in., annotazione parzialmente leggibile soltanto con la luce di Wood: Carta i[nv]estiture terrarum de Ro[vos]ca[lla in Petr]um et Me[nabovem]; di altre due mani del sec. XIII: Investitura facta inter Menabovem et filium de Rovescala | de perticis .LXXII. que habet mon(asterium) ubi dicitur ad Rovedarium; § Bona carta; altre annotazioni di epoca moderna.

Cf. CAU, La scrittura carolina, p. 126, nota 68.

La pergamena, cucita alla camicia cartacea settecentesca, è in discreto stato di conservazione, anche se leggermente usurata lungo le antiche piegature. Tracce di rigatura a secco.
Per quanto concerne il contenuto cf. doc. n. 66.

(SN) Anno dominice incarn(ationis) mill(esim)o cent(esim)o septuag(esim)o tercio, die veneris qui est septimus dies mensis decenbris, indic(tione) sexta. Per cartam de manu d(omi)nus | Olricus, abbas monasterii Sancti Petri Celi Aurei,per consensum Iohannis de Baila (a), monachus s(upra)s(crip)ti monasterii, a parte ipsius monasterii investivit Pe|trum et Menabovem patrem et filium, per s(upra)s(crip)tum Petrum missum et filium ipsius Menabovis, nominative omnes res illas (b) iuris s(upra)s(crip)ti monasterii quas ipsi olim | tenebant per massaricium (1) ex parte s(upra)s(crip)ti monasterii et que esse videntur in loco et fundo Rovoscalla (c) et in eius territorio et iacent s(upra)s(crip)te res omnes ad locum ubi | dicitur Rovodarium (d), et sunt supertotum inter terram coltam et boscum medium mansum vel si plus fuerint; choeret (e) eis ad supertotum: ab una parte Ioh(anne)s de Scaletta, | ab alia Bardonetza, a tercia Lafrancus Bocalpanem (f) vel si sint ibi alie choerencie, omnia cum omnibus inim(tegrum); eo m(od)o ut ipsi pater et filius et eorum heredes h(abe)ant et | teneant (g) s(upra)s(crip)tas res omnes cum accessionibus et ingressionibus et omnibus eorum pertinenciis syne contradictione s(upra)s(crip)ti abbatis suique suecessorum et partis s(upra)s(crip)ti monasterii et cum | illorum defensione ab omni homine cum racione, et ita quod non liceat eis patri et filio nec illorum heredibus vendere nec alienare s(upra)s(crip)tas res omnes nisi consortibus | eorum de ipsa terra et ad persolvendum tamen omni anno s(upra)s(crip)to monasterio in kalendis septe(m)bris vel octo dies postea fictum modium unum de grano, medietatem spel|te et medietatem frumenti, pulcrum in laude bonorum hominum si discordia inde fuerit, bona fide secundum quod terra illa portaverit ad mensuram Papie, tractum et | conductum ad ripam Ticini, Papiam. Set s(upra)s(crip)tus abbas debet solv(er)e navolum et debet dare comedere satis convenienter illi qui duxerit fictum, | et debent s(upra)s(crip)ti pater et filius semel per annum fac(er)e unam albergariam d(omi)no abbati vel suo certo misso secundum partem ipsius terre, unde posuerunt penam | inter se quod si de s(upra)s(crip)tis rebus exinde eis briga aparuerit et s(upra)s(crip)tus abbas eos non disbrigaverit, vel si ipsi s(upra)s(crip)tum fictum non solverint et omnia ut supra l(egitur) non | adinpieverint, conponat pars parti fidem servanti penam solidos decem den(ariorum) bon(orum) Pap(iensium); soluta pena hoc breve in suo permaneat robore. Unde | duo brevia sunt scripta in uno tenore. Actum in civitate (h) Papie, in lobia s(upra)s(crip)ti monasterii. Feliciter. Et concordia fuit inter eos quod si esset anplius medii mansi (i) ascendere | debet fictum s(ecundum) rac(ionem) et si minus minuere debet (j).
Si + gnum manus s(upra)s(crip)ti abbatis qui hoc breve investiture rogavit fieri ut supra.
Interfuerunt testes Marescotus de Burgo, Caldera Canis, Syclerius Rasus, Paganus de Cellanova, Engelerius Salinbene, Adam de Rovoredo.
Et fuit confessus s(upra)s(crip)tus abbas accepisse ab eis pro investitura solidos decem den(ariorum) bon(orum) Pap(iensium).
(SN) Ego Anselmus de Marino notarius sacri palacii interfui et hoc breve scripsi.


(a) L'ultima a forse su rasura.
(b) Segno abbr. (tratto obliquo intersecante le aste delle due l) superfluo.
(c) R- corr. da C
(d) -vo- su rasura.
(e) C- corr. da E
(f) Lafra(n)c(us) Boca- su rasura.
(g) t finale corr. da altra lettera.
(h) A cive senza segno abbr.
(i) Il primo tratto di m- corr. da a
(j) Et co(n)cordia - minuere d(e)b(et) aggiunto successivamente dalla stessa mano con inchiostro più scuro, nello spazio bianco al termine del quindicesimo et del sedicesimo rigo

(1) Non si è reperito il doc. relativo.

Edizione a cura di Maria Antonietta Casagrande Mazzoli
Codifica a cura di Gianluca Vandone

Informazioni sul sito | Contatti