Lombardia Beni Culturali
196

Carta commutacionis

1192 maggio 29 e 30, Meleti.

I fratelli Sozzo de Meleto e Morlano, figli del fu Giovanni Verrus, entrambi di legge longobarda, alla presenza e con il consenso di Raso de Rainoldis, che rappresenta Arderico, vescovo di Lodi, e Paolo, abate del monastero di S. Pietro a Lodi Vecchio, e alla presenza inoltre di Rodolfo magister, Giovanni Iudeus, Tetaldo ed Egidio, canonici della chiesa maggiore di Lodi, dà a Monaco, preposito della chiesa di S. Maria di Cava, che agisce con il consenso di Giovanni pecorarius, Martino e Lombardo, conversi della medesima, due appezzamenti di terra situati a Meleti, di quattro iugeri in località Montegiusto e di tre iugeri e sei tavole in località Pratum Enrici, ricevendone in cambio tre per complessivi quattro iugeri e tre pertiche meno sei tavole situati nello stesso luogo, rispettivamente nelle località Montegiusto, Dossum Rovinathe e Olçola; Sozzo e Morlano dichiarano e promettono a Raso, a nome dei predetti vescovo e abate, di tenere in feudo la terra ricevuta alle stesse condizioni di quella che hanno scambiato in allodio con Monaco; il giorno successivo alcuni altri canonici e conversi, nominativamente indicati, acconsentono alla permuta e la ratificano.

Originale, AMVLo, Pergamene, tab. 2 [A]. Regesti: Gavazzi, Regestum, f. 180v, n. 1007; Bonomi, Synopsis, p. 95, n. 195.
Sul verso, di mano del XV secolo, Carta pro episcopo Laude de abate (b corretta su lb) Sancti P(etri) de Laude Veteri. Segnatura Gavazzi: 1007, data e regesto della stessa mano; segnatura e data Bonomi: 195. MCXCII.

Edizione: VIGNATI, Codice diplomatico, II, n. 168.

Cattivo stato di conservazione, ampie rosicature in corrispondenza della piegatura. La pergamena era originariamente piegata in quattro nel senso della scrittura e in due nell'altro. Si vede la rigatura.
Il dettato non è sempre corretto.

(SN) Anno ab incar(nacione) domini nostri Iesu Christi mill(esimo) centesimo nonagesimo secundo, quarto kal(endas) iunii, indic(ione) decima. Commutacio bone fidei noscitur esse contractus ut vice emptionis obtineat firmitatem eodemque nexu obliget | contrahentes (1). Placuit atque bona convenit voluntate inter dominum Suçum de Meleto et fratrem suum Morlanum, filios quondam Iohannis Verri, ex una parte, qui professi sunt lege vivere Longobardorum, consensu domini Arde|riçi, Dei (a) gr(ati)a Laudensis episcopi, et domini Pauli, cenobii Sancti Petri de Laude Veteri abbatis, et presente et eis consenciente domino Raso de Rainoldis, qui positus est loco et vice suprascriptorum dominorum videlicet episcopi et abbatis in istis paginis | faciendis et recipiendis, in presencia magistri Redulfi et Iohannis Iudei et domini Tetaldi et Egidii, maioris ecclesie de Laude canonici, nec non et ex altera parte domino Monacho, preposito Sancte Marie de Cava, presentibus et ei consentientibus | Iohannes pecorarius et Martinus et Lonbardus, conversi suprascripte ecclesie de Cava, ut in Dei nomine deb[eant dare] sicut a presenti dederunt ac tradiderunt vicissim sibi, unus alteri, in commutacionis nomine. In primis receperunt suprascripti fratres ab | ipso domino Monacho, preposito predicte ecclesie de Cava (b), [[.............]][peci]as duas de terra plus minusve (c) que visa est tenere et possidere in loco et teritorio Meleti: prima pecia (d) iacet in | Monte Iusto et videtur esse iugera quatuor plus minusve, est ei a [mane][[.......................]][d]e Casale, a ser(o)Lafranci de Plotello, a monte plebis Meleti, vel si ibique alie sunt coherentie; secunda pecia est in loco | qui vocatur Pratum Enrici et videtur esse perticas tres, tabulas sex mi[nus][[..................................]], a meridie Iohannis Stange, [[..........]][vel si ib]ique alie sunt coherentie. Quidem et adinvicem recepit suprascriptus Monachus, | prepositus prefate ecclesie de Cava, nomine et vice eiusdem ecclesie, ab ipsis ger[manis][[.......................]] esse iugera quatuor et perticas tres tabulas sex minus, sive plus minusve: prima pecia illius terre videtur esse in | Monte Iusto et fertur esse iugera tria et dimidia, est ei a mane Petri [[...........................]], a monte Iohannis Stange; secunda pecia est in loco qui vocatur Dossum Rovinathe et videtur esse perticas tres tabulas sex | minus, est ei a mane et a ser(o) et a monte ecclesie de Cava, a meridie Capitaneorum; tercia [pecia ubi dicitur][ad Ol]çolam et dicitur esse perticas quinque et dimidiam, sive plus minusve, est ei a mane suprascripte ecclesie de Cava, a meridie via, a ser(o)Iohannis | Stange, a monte Petri de Casale, vel sic ibique alie sint coherentie. Has denique iam dictas res in eisdem locis superius dictas vel commutatas qualiter superius l(egitur) inintegrum, una cum accessionibus et ingressibus seu cum superioribus et inferioribus | suis qualiter superius l(egitur) inintegrum, inter sese commutaverunt et vicissim sibi, unus alteri, per has paginas mutacionis nomine tradiderunt, facientes tam ipsi quamque et heorum eh(e)r(e)des (e) vel successoros (e) exinde, unusquisque de hoc quod | receperunt legaliter, a presenti in antea, iure proprietario seu libellario nomine, quicquid voluerint aut previderint sine omni unius et alterius partis contradiccione. Et spoponderunt se ipsi commutatores sibi, unus | alteri, tam ipsi quamque et her(e)dum eorum vel successorum suprascriptas res quas adinvicem commutacionis nomine dede[runt] pars parti omni tempore ab omni homine defensare; de quibus penam inter se posuerunt ut quis ex ipsis (f) | aut eh(e)r(e)des (e) eorum vel successorum se de huius commutationis nomine removere quesiverint et non permanserint in e[a] qualiter superius l(egitur)[inintegrum vel si ab] unoquoque homine quicquid (g) ut supra commutationis nomine datum | fuit inintegrum adinvicem non defensaverint, tunc componat pars parti fidem servanti ipsas res in duplum sicuti pro tempore fuerint meliorate aut valuerint sub extimatione in consimili loco; et promi|sere et guadiam dedere et in se recepere una pars alteri vicissim quod defendent unus alteri illas res quas adinvicem commutaverunt omni tempore ab omni homine, usu et ratione in penam dupli. Et ibi, in pre|sentia infrascriptorum testium, manifestavere suprascripti germani atque promisere per se et per eorum eh(e)r(e)des (e) suprascripto Raso, nomine et vice suprascriptorum dominorum, videlicet episcopi et abbatis, se taliter tenere illam terram quam accipit (e) | in commutacionis a iam dicto preposito Monacho, a parte suprascripte ecclesie de Cava, in feudum qualiter tenebant illam de qua fecerunt commutationem in allodium cum prefato preposito Monacho consensu et parabo|la suprascriptorum dominorum videlicet episcopi et abbatis, et hanc promissionem et manifestationem fecerunt predicti germani suprascripto domino Raso, nomine et vice domini episcopi et abbatis, sub pena decem librarum imperial(ium) si semper hoc non at|tenderent, et post penam solutam carta permaneat et permanere debeat firma et stabilis. Quia sic stetit et convenit inter eos. Unde plures carte uno tenore sunt tradite. Actum est in curia plebis | de Meleto. Interfuere ibi testes rogati archipresbiter Naçarius et Dulcis eius [fra]t(er) et Iohannesbellus et Ottobellus. Sequenti vero die, in presencia Ugonis et Carnevalis et Petri canevarii, dominus Arialdus sacer|dos et presbiter Bellotus et Augustinus et Petrus diaconus et Ottobo[nus subdiaconus] et [Bellin]us accolitus et Ysaccus et Ioh[annes Pistor] et [Arialdus] et Crivelarius et Rubeus, omnes canonici et conversi eiusdem (h) ecclesie Sancte | Marie, suprascripto domino Monacho, preposito prefate ecclesie Sancte Marie, consensere et [hanc] cartam commutationis ratam et firmam habuere.
+ Ego Ardericus Laudensis episcopus huic carte commutationis conscensi et s(ub)s(crips)i.
+ Ego Paulus, cenobii (h) Sancti Petri de Laude Veteri abbatis, huic car(te) commutationis consensi et me subscripsi.
(SN) Ego Alcherius domini Enrici imperatoris notarius rogatus hanc cartam commutationis tradidi (i) et scripsi.


(a) -e- corretta da r
(b) Segue depennato iugera tria terre aratorie
(c) Segue depennato que corretto su iacet
(d) Corretto su iacet
(e) Così A.
(f) Segue au (la -u pare espunta).
(g) quicq(ui) in A.
(h) Segue eius
(i) c- corretta da e
(j) -i corretta su e

(1) Cfr. Cod. Iust. 4.64.2.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti