Lombardia Beni Culturali
34

Carta venditionis

1158 febbraio 4, Milano.

Cesa de Venaronis di Garbaniate Marcium, moglie di Giovanni, figlio del fu Pietro Magistri, professante la legge longobarda, con il consenso del marito vende per tre lire e cinque soldi di buoni denari milanesi d'argento ad Ambrogio figlio del fu Guazo de Oldanis di Milano tutte le terre che possiede nel territorio di Garbaniate eccettuato un sedime. Cesa affida il ricavato della vendita ad Arialdo de Badaglo figlio del fu Arialdo perché lo conservi per lei; dà inoltre guadia ad Ambrogio che difenderà le terre vendute, e pone come fideiussore Arialdo de Badaglo di Milano che si obbliga per cinque anni.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 303, n. 92 [A]. Copia semplice del sec. XVIII, G. C. Della Croce, Codex Diplomaticus Mediolanensis, I, 8, f. 152rv. Sul verso, di mano contemporanea: Carta quam [fe]ce(runt) (sic) Cesa de Venaronis de loco Garbaniate. Seguono altre annotazioni tarde.

Regesto: Corsi, I Veneroni, pp. 695, 716.
Cf. Corsi, I Veneroni, pp. 697, 715.

Pergamena di mm. 144/151 x 260/252; nel quarto inferiore destro presenta lievi macchie di umidità, che però non impediscono la lettura.

(SN) Anno dominice incarnationis millesimo centesimo quinquagesimo octavo, quarto die mensis februarii, indictione sesta. Constat me Cesam de Venaronis (1) de loco Garbaniate | Marcio (2) coniugem Iohannis filii quondam Petri Magistri qui fuit de Leuco sed nunc habitat in ipso loco Garbaniate, que professa sum lege vivere Longobardorum, mihi que supra Cesa (a) consenti|ente ipso Iohanne marito et mondoaldo meo, et ut legis habet auctoritas (3) una cum noticia proprinquorum (b) parentum meorum quorum nomina subter leguntur a quibus interrogata et inquisita sum | si ab suprascripto iugali meo vel ab alio homine aliquam paterer violentiam annon, in quorum et testium presentia professa et manifesta sum eo quod nec ab suprascripto viro meo nec ab alio homine | nullam patior violentiam nisi mea spontanea voluntate, hanc cartam vendicionis facere visa sum, accepisse, sicuti et in presentia testium manifesta sum quod (c) accepi, a te Ambrosio | filio quondam Guazonis de Oldanis de civitate (d) Mediolani argenti denariorum bonorum mediolanensium libras tres et solidos quinque finito pretio sicut inter nos convenit pro omnibus illis rebus territoriis iu|ris mei seu libellariis quas habere visa sum in territorio de ipso loco Garbaniate tam campis, pratis, silvis, buschis, zerbis cum areis earum, que petie sunt ad supertotas | pertice duodecim, exepto (e) sedimine meo (f) ipsius loci quod non est in hac vendicione. Quas autem petias terre pertice duodecim superius dictas cum superioribus et inferioribus seu cum finibus et ac|cessionibus suis in integrum, ab hac die tibi qui supra Ambrosio per hanc cartam et idem pretium vendo, trado, emancipo, ut fatias exinde a presenti die tu et cui tu dederis vestrique heredes iuris proprieta|rii nomine de propriis et de libellariis libellario nomine quicquid volueritis, sine omni mea et heredum meorum contradictione. Quidem spondeo atque promitto me ego que supra Cesa una cum meis heredibus | tibi qui supra Ambrosio tuisque heredibus et cui vos dederitis suprascriptas petias terre qualiter superius legitur in integrum ab omni contradicente homine defensare. Quod si defendere non potuerimus aut si con|tra hanc cartam vendicionis agere aut causari presumpserimus, tunc in duplum vobis suprascriptas res omnes restituamus sicut pro tempore fuerint aut valuerint sub estimaicione (g) in conscimili (e) | loco. Quia sic inter nos convenit. Actum suprascripta civitate.
Signum + manus suprascripte Cese que hanc cartam vendicionis ut supra fieri rogavit. Et ibi comendavit ipsa Cesa, per consensum suprascripti viri sui, suprascriptas libras tres et solidos quinque pretium suprascriptarum | rerum, in manus Arialdi de Badaglo (4) filii quondam item Arialdi ad salvos facere | ad partem ipsius femine sicut est usus.
Signum + manus suprascripti Iohannis mariti sui qui ei consensit ut supra et ad confirmandum manum posuit.
Signum + manuum Ambrosii Venaronis fratris ipsius Cese, atque Lanfranci Venaroni consoprini sui qui eam interrogaverunt ut supra.
Signum + manuum Osberti Cornagla, Ottonis de Uboldo, et Iohannis de Oldanis, testium. Ibique statim presentibus suprascriptis testibus dedit guadiam ipsa Cesa eidem Am|brosio quod ipsa et eius heredes defendere et guarentare habet (e) suprascriptas res venditas in iure eidem Ambrosio et suis heredibus et cui dederit; et posuit fideiussorem suprascriptum | Arialdum de Badaglo de suprascripta civitate qui obligavit se fideiussorem esse usque ad annos quinque in pena dupli.
(SN) Ego Dionisius, notarius sacri palatii ac domini regis missus, interfui, tradidi rogatus et scripsi.


(a) Così A.
(b) Così A per l'abbreviazione usata: i sovrapposta alla seconda p.
(c) -d corretta su altra lettera.
(d) c- corretta su altra lettera, forse i.
(e) Così A.
(f) meo nell'interlinea.
(g) Particolarità grafica di Dionisio, il quale scrive estimaic con il segno abbreviativo consueto.

(1) Sulla famiglia dei Veneroni, v. Doc. 1, n. 2.
(2) Per Garbaniate, v. Doc. 1, n. 3.
(3) v. Doc. 3, n. 1.
(4) Nella famiglia da Baggio, sia il giudice Arialdo (v. Doc. 22, n. 1), sia Arialdo detto Lingua (v. Doc. 20) potevano essere figli di un altro Arialdo. La Corsi (I Veneroni, p. 716, n. 149), propende ad identificare l'Arialdo del documento con il giudice perché, proprio per le funzioni da lui esercitate, poteva essere la persona più adatta per fare il fideiussore di Cesa. Il fatto però che nel documento non si ricordi alcun titolo, mi fa piuttosto pensare che l'Arialdo identificato con l'indicazione del nome del padre sia Arialdo Lingua. Sulla famiglia da Baggio v. Doc. 1, n. 6.

Edizione a cura di Annamaria Ambrosioni
Codifica a cura di Gianmarco Cossandi

Informazioni sul sito | Contatti