Lombardia Beni Culturali
40

Cartula venditionis

1143 marzo 20, Brescia.

Lanfranco del fu Armanno <detto de Tatho> e Poma sua moglie, nonché Armanno fratello di Lanfranco, abitanti in Brescia, di legge romana, dichiarano di aver ricevuto dalla chiesa di S. Giovanni de foris, in persona di Girardo sacerdote e messo della medesima chiesa, venti lire di denari milanesi d'argento quale prezzo della vendita della quarta parte, pro indiviso, di un mulino e di un chiuso siti nel territorio di Brescia, in luogo detto Gavethazie. I venditori, inoltre, giurano di non muovere lite al riguardo, in futuro, nei confronti della predetta chiesa; Armanno, in particolare, aggiunge che confermerà il contenuto della presente cartula, quando avrà raggiunto la maggiore età, su ordine di un giudice; Lanfranco e Armanno, infine, giurano di mandare ad effetto la vendita entro la scadenza che fisserà l'anzidetto Girardo da parte del monastero di S. Faustino e dei curatori.

Originale, ASMi, AD, pergg., cart. 74 [A]. Regesto, Catalogo, III, fasc. 59. Menzione in Synopsis, p. 116 (alla data 1142 marzo 12), e in Inv. 72, p. 134 (alla data 1143 marzo 12). Nel verso, di mano del sec. XII: Car(ta) de molendino quam fecit Lafrancus, filius Ermanni, et Poma, iugales, et Armannus, f(rate)r eius; di mano del sec. XII-XIII: Car(ta) e(m)ptionis; di mano del sec. XIV: Rationes ecclesie Sancti Iohannis; di mano del sec. XV: + Instrumentum emptionis quarte partis pro indiviso mollendini de Gavethacie factum per ecclesiam Sancti Iohannis | a Lamfranco et Armanno fratribus et filiis quondam Armani. 1143; altre annotazioni tarde, fra cui segnatura numerica del sec. XVII: 831; di mano Boeri: Capsula clausurarum | Brixie 15a.

La membrana presenta solo un certo annerimento nella parte superiore; sono visibili, nel margine inferiore, i forellini della cucitura che univa questa ad altra pergamena. Rigatura a secco.
Cf., intorno al contenuto, il doc. n.45, mediante cui viene formalizzata la partecipazione al negozio anche da parte di Armanno, fratello di Lanfranco, qui prefigurata. Cf. anche doc. n.46.

(SN) Anno ab incarnatione domini nostri Iesu Christi milesimo centesimo quadragesimo tercio, die sabati duodecimo die | exeunte mense marcii, inditione sexta. Constat nos Lanfrancum filium quondam Armanni et Pomam, iugales, atque Armannum, fra|t(er) ia(m)dicti Lanfranci, qui sumus habitatores in civitate Brisie non multum longe ab Cruce, et qui professi sumus vivere le|ge Romana, m(ih)i qui supra Pome suprascripto iugale meo consentiente et subter confirmante, accepissemus nos iugales co(mmun)iter, sicuti et in presen|tia testium manifesti sumus quod accepimus a parte ecclesie Sancti Iohannis (a) qui d(icitu)r de foris, que est scita in suburbio predicte civitatis, in loco | ubi d(icitu)r Arcus, per dominum Girardum sacerdotem et missum eiusdem ecclesie (b), arigentum denarios bonos Mediolanenses libras viginti, finito precio, sicut inter nos convenimus, nominative pro | quarta parte pro indiviso unius molendini et clausi quam habere visi sumus in terrectorio predicte civitatis, in loco ubi d(icitu)r | Gavethazie; coheret ei a supertotum: a mane ingressus et in parte Girardi de Yses, a meridie et monte via, a ser(a) Alberti de Pontecaralo, | sibique (c) alie s(int) coherentes; quam autem ia(m)dictam quartam partem ia(m)dicti molendini atque terrectorii iuris nostri, qualiter superius legitur | et coherentiis (d) decernitur, inintegrum, una cum finibus et ingresibus eis ab (e) ac die ad partem ia(m)dicte ecclesie pro suprascripto precio vendimus, | tradimus, conferrimus, nulli alii venditam, donatam, alienatam vel traditam nisi ad partem ia(m)dicte ecclesie, et faciant exinde ia(m)di|cte ecclesie offitiales qui nunc sunt et qui pro t(em)pore fuerint aut cui ipsi a parte ia(m)dicte ecclesie dederint aut prevederint (f), iure proprietario nomine, quic|quit voluerint aut previderint, sine omni nostra qui supra Lanfranci (g) et Pome, iugales, atque Armanni et heredum nostrorum contradictione. Quidem et | spondemus atque promittimus nos qui supra Lanfrancum et Poma, iugales, et Armannus, una cum nostris heredibus, ad partem ia(m)dicte | ecclesie Sancti Iohannis, per missum ia(m)dicte ecclesie dominum Girardum sacerdotem (h) et offitialem eiusdem ecclesie, aut cui predicte ecclesie offitiales dederint | aut previderint, suprascriptam venditionem taliter ut scriptum est ab omni contradicente homine omni t(em)pore defensare; quod si defendere non potueri|mus, aut si exinde aliquit per quodvix ingenium subtrahere quesierimus, tunc in duplum predictam venditionem ad partem suprascripte ecclesie (i) restituamus | sicut pro t(em)pore fuerit meliorata aut valuerit sub estimatione in consimili loco, et nec liceat nobis qui supra Lanfranco et | Pome, iugales, atque Armanno ullo t(em)pore nolle quod voluimus, s(et) quod a nobis semel factum vel conscriptum est inviolabiliter conservare | et promittimus ut inconvulsa permaneat cum stipulatione subnixa. Actum in civitate Brisie, in domo abitationis (j) suprascriptorum iugalium. Feliciter.
Signa +++ manuum suprascriptorum iugalium et Armanni, qui hanc cartulam venditionis ut supra scribere rogaverunt et suprascriptum precium acceperunt ut supra, | et suprascripto Lanfranco eidem Pome coniugi sue omnia ut supra consensit. Signa ++++++++ manuum Oraboni et Markisii et Oprandi Balii | et Ugonis et Ade de Pino et Iohannis de Ludrino et Oddonis de Calepio et Tancredi de Calino et alii plures rogati esse testes. Et ibi incontinen|ti, in presentia suprascriptorum testium, iuraverunt etiam suprascripti Lanfrancus, Poma atque (k) Armannus se suprascriptam venditionem se(m)per (l) ratam habituros et neque | ia(m)dicte ecclesie aut cui predicte ecclesie offitiales dederint controversiam moturos; addidit etiam Armannus, cum in etate fuerit, infra | annum quod offitiales eiusdem ecclesie requisierint, in laude iudicis hanc (m) cartulam firmaturum eisdem (n) offitialibus aut cui ipsi dederint; addiderunt in sacra|mento suprascripti Lanfrancus et Armannus se expeddituros suprascriptam venditionem infra terminum quod dominus Girardus constituerit ab parte Sancti Faustini et ab curatoribus. |
(SN) Ego Raginerius legisperitus rogatus hanc cartulam scripsi et post traditam co(m)plevi et dedi.


(a) Ioh(ann)is nell'interlineo.
(b) p(er) - eccl(esi)e nell'interlineo.
(c) -q(ue) nell'interlineo.
(d) A cohentiis
(e) Precede e segue rasura di una lettera.
(f) Così A.
(g) -i corr. da altra lettera mediante rasura.
(h) -d- corr. da t
(i) ad - eccl(esi)e nell'interlineo, in corrispondenza di vobis cassato mediante sottolineatura.
(j) abitatio(n)is nell'interlineo.
(k) Poma atq(ue) nell'interlineo.
(l) Segue venditione(m) cassato mediante sottolineatura.
(m) ha(n)c nell'interlineo.
(n) Trattino ricurvo sotto e- senza apparente significato.

Edizione a cura di Michele Ansani
Codifica a cura di Irene Rapisarda

Informazioni sul sito | Contatti