Lombardia Beni Culturali
141

Sententia consulis Mediolani

1180 dicembre 29, Milano.

Girardo detto Pistus, console e giudice di Milano, giudice delegato dai rettori di Lombardia, Marca e Romagna nella controversia tra il vescovo e Ribaldo Incelsus su alcuni diritti nella curtis di Cavenago, accoglie l'appello di Alberico, vescovo di Lodi, annulla la sentenza di Girardo detto de Baniolo, giudice e assessore di Giovanni de Calopino podestà di Lodi, e infine condanna Ribaldo al pagamento delle prestazioni richieste dal vescovo.

Originale, AMVLo, Pergamene, tab. 2 [A]. Regesto: Bonomi, Synopsis, p. 76, n. 139.
Sul verso, di mano del XIII, Carta de pascuis Cavenagi, di mano del XIV secolo Nota quod hic fit mentio de privillegio e di mano diversa probabilmente anch'essa del XIV, D in un riquadro. Di mano moderna, indicazione dell'anno; segnatura e data Bonomi: 139. MCLXXX.

Edizione: VIGNATI, Codice diplomatico, II, n. 91; MANARESI, Gli atti del comune di Milano, n. 122.
Regesto: RIBOLDI, p. 263, n. 47.

Buono stato di conservazione. La pergamena era originariamente piegata in sei nel senso opposto a quello della scrittura; in un momento diverso era conservata arrotolata nel senso della scrittura. Si vedono la rigatura e la marginatura.
Il 'signum' del notaio contiene nella parte sinistra le sillabe del nome.
A fa parte di un gruppo di documenti relativi alle controversie vertenti sui diritti vescovili sulla corte di Cavenago (v. nn. 62, 80, 144, 156 e 170): si rinvia alle note introduttive del n. 80, la sentenza pronunciata a Milano il 6 ottobre 1156.

(SN) In nomine Domini. Die lune qui est quarto kal(endas) ianuarii, indic(tione) quarta decima, in civitate Mediolani, in ecclesia Sancti Stephani qui dicitur ad Fontes. Ego Girardus iudex atque consul Mediol(ani), | qui dicor Pistus, cognoscens de appellatione super sententia lata a Girardo iudice qui dicitur de Baniolo, assessore Iohannis de Calopino tunc Laudensis potestatis, et quam rectores Lon|bardie, Marchie et Romaniole m(ih)i cognoscendam commiserunt ad quos appellatum fuerat, videlicet super discordia que vertebatur inter (a) do(m)num Albericum, venerabilem episcopum Laundensem, et ex altera | parte Ribaldum Incelsum, viso instrumento sententie (1) et perlecto et visis atestationibus tam veteribus quam novis hinc inde prolatis atque visis privilegiis et instrumentis tam sententie | quam transactionis ex parte ipsius episcopi inductis, quia cognovi et cognosco locum de Cavenaco et curtem per districtum et fodrum et alium honorem, de quo loco ipsum Ribaldum oriundum credo, | pro his que ipse Ribaldus confessus fuit et ab utraque parte probata fuerunt, pronuntio ipsum Girardum de his de quibus condempnavit ipsum Ribaldum eidem episcopo bene iudicasse, scilicet de denariis quattuor pro bubus | et peccoribus que habuerit in ipso loco omni anno pro pasculo ipsius loci eidem episcopatui prestandis et pro aquatura lini sicut alii homines (b) de ipso loco prestant: et ideo similiter ego de his eum condempno quam|diu in ipso loco habitaverit. Item pronuntio ipsius Girardi sententiam super districto et fodro et albergaria et guadia et de qualitate castellantie fatiende et de malga peccorum in ipso loco | tenenda iniuste iudicasse et appellationem episcopi iustam fuisse: et ideo condempno ipsum Ribaldum eidem episcopo ut in ipso loco habitando per ipsum episcopatum se distringat et castellantiam fati|at refitiendo castrum et fossata et alia fatiendo que alii vicini fatiunt ad ipsum castrum pertinentia et ut fodrum et albergariam, sicut alii vicini prestant, prestet et ne malgam | peccorum vel ovium in ipso loco teneat pronuntio, sed tamen pronuntio ut liceat ipsi Ribaldo habere et tenere peccora vel oves pro colendis terris suis sine fraude, pro modo tamen et quantitate | terrarum suarum, prestando denarios quattuor ut supra dictum est. Et sic finita est causa. Anno dominice incar(nacionis) millesimo centeximo octuageximo primo, suprascripta die et suprascripta indictione.
Interfuerunt ibi testes domini Rogerius et Mainfredus de Surixina, Bertrammus, Iordanus et Ambrosius, qui dicuntur Buxoli, et Arialdus qui dicitur de Rainaldis et Albertus iudex de Summaripa et Albertonus et | Gualterius fratres, qui dicuntur de Overgniaga, de civitate Laude; et similiter interfuerunt do(m)nus Petrus maioris ecclesie Mediol(ani) ordinarius et archipresbiter Sancte Marie Montis, qui dicitur Buxolus, et item Pe|trus eiusdem archipresbiteri clericus, qui dicitur de Valsaxina, et magister Vivianus et Egidius, canonici maioris Laudensis ecclesie, et magister Loterius clericus de Murazano.
(SN) Ego Girardus iudex et Mediol(ani) consul, qui dicor Pistus, ut supra dictum est sententiam dedi et subscripsi.
(SN) EGO Andriottus qui dicor Cagapistus, sacri pal(acii) notarius, interfui et hanc sententiam scripsi.


(a) -t(er) aggiunto nel sopralineo.
(b) h- corretta su v

(1) Documento non reperito.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti