Lombardia Beni Culturali
182

Carta venditionis

1192 ottobre 7, Torrevecchia.

Pietro detto de Pasquario e sua moglie Onderada, di Torrevecchia, costei anche con l'autorizzazione di Pietro Abbas, notaio e messo dell'imperatore Federico, vendono a Pietro detto Horembelli, che la riceve anche a nome di Reffudatus detto Dromazio de Beccaria Maiori, di Milano, la quarta parte pro indiviso dei sei appezzamenti di campo siti a Torrevecchia di cui ai nn. 180 e 181, al prezzo di cinque lire di denari buoni milanesi d'argento e pongono come fideiussori Guglielmo detto Pellizzarius, fratello di Onderada, Gualterio, fratello di Pietro, e Andrea detto de Pasquario di Pairana.

Copia autentica del 1297, ASMi, AD, pergg. cart. 578, n. 22, n. 21 [B]. Trascrizione del XIX sec. in.: Bonomi 21, p. 824, n. 272.
B fa parte di un gruppo di 30 documenti compresi tra il 1150 e il 1222 e autenticati collettivamente il 27 aprile 1297 per mandato di Antonio de Gualdinis, giudice, assessore e vicario del capitano del comune e del popolo di Milano. Il documento del 1297, nel quale è inserto B insieme ai nn. 22, 23, 25, 26, 39, 68, 93, 116, 134, 145, 157, 158, 159, 161, 164, 166, 180, 181, 187, 199, 208, 219 e 226 (e ad altri sei che esulano dai limiti cronologici imposti a questa edizione), è così introdotto: (SN) In nomine Domini. Anno a nativitate eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo, die sabati vigesimo septimo die mensis aprilis, indictione decima, in pallatio veteri communis Mediolani. Presentibus Beltramo filio quondam domini Filipi de Cixate civitatis Mediolani, porte Cumane, et Thomaxio filio quondam domini Mainfredi Samaruge civitatis Mediolani, porte Ticinensis, et Montino filio quondam domini Alberti de Lampugniano civitatis Mediolani, porte Vercelline, testibus ad hoc vocatis et rogatis, dominus Antonius de Gualdinis, iudex et assessor ac vicarius domini .. capitanei communis et populi Mediolani, precepit michi infrascripto Guillielmo Carbono notario ut autenticarem et insinuarem et registrarem et in publicam formam redigerem infrascripta instrumenta et scripturas ita ut perpetuo valleant et teneant et eis fides plena adhibeatur tanquam publicis et autenticis instrumentis et (instrumentis et aggiunto nel sopralineo) scripturis, quorum instrumentorum et scripturarum tenores tales sunt, ut inferius plenius continetur, a cui segue il testo dei documenti autenticati, ciascuno preceduto da Tenor (segue l'ordinale corrispondente al singolo documento, in riferimento alla successione in cui sono presentati i testi, che non è quella cronologica, in questo caso vigesimi) instrumenti talis est, ed è così sottoscritto: (SN) EGO Guillielmus notarius, filius domini Iacobi Carboni civitatis Mediollani, porte Vercelline, hec instrumenta autenticavi et in publicam formam redegi de mandato suprascripti iudicis, tradidi et scripsi (il precetto di autenticazione è edito in M.F. BARONI, Gli atti del comune di Milano, III, n. 705).

Nel recto, di mano del Bonomi, è ripetuto 21. MCXCII.
Nel verso, di mano del Bonomi, * MCCXCVII. Triginta instrumentorum transumpta, a cui seguono i regesti dei documenti autenticati in cronologico, ciascuno preceduto dall'anno espresso in numeri romani. B è così identificato: 21. MCXCII

Discreto stato di conservazione. La pergamena che contiene B è costituita da 7 membrane cucite fra loro.

Anno dominice incarnationis millesimo centesimo nonagesimo secundo, septimo die mensis octubris, indictione decima. Hanc cartam venditionis fecerunt ad libellum Petrus qui dicitur de Pasquario et Onderada, iugalles de loco Turrevegia, ipso Petro consentiente prefate uxori sue seu etiam per interrogationem Petri notarii qui dicitur Abbas ac missus domini Federici imperatoris ac Guilielmi qui dicitur Pillizarii, fratris suprascripte Onderade (a), a quibus ipsa Onderada interrogata iusta legem (1) et usum (b) manifestavit se (c) sua propria voluntate hanc cartam facere, in Petro qui dicitur Horembelli, ad suam partem et ad partem Reffudati qui dicitur Dromazio de Beccaria Maiori, de civitate Mediollani, pro pretio de argento (d) denariorum bonorum Mediollani libr(arum) quinque quas iam dicti iugalles manifestaverunt accepisse ab ipsis Petro (e) et Reffudato, nominatim de quarta parte pro indiviso de camporum petiis sex iacentibus in territorio suprascripti loci. Primus campus dicitur in via de Landriano, ad supertotum a mane via, a meridie Ambroxii Teizonis, a sero tenet Cavredus, a monte Uberti Teizonis, et est pertice novem et tabulle quinque; secundus iacet ibi prope in dosso (f) de via de Landriano, ad supertotum (g) a mane Uberti Teizoni, a meridie Cavredi et Petri Mutto, a sero Ambroxii Teizonis, a monte emptorum, et est pertice decemnovem minus tabule due et media; tertius campus dicitur in via de Landriano (h), ad supertotum a mane via, ab aliis partibus suprascripti Uberti Teizonis, pertice sedecim et tabule tres; quartus campus dicitur in Sesenuga in via de Aziello, ad supertotum a monte Sachi et Anselmi Drosacco, a mane Alberti de Baxillicapetri, a meridie suprascripti Uberti, a sero via, et est pertice vigintiseptem et tabule septem; quintus campus dicitur in Casaregio, ad supertotum a mane Ambroxii Teizoni, a meridie et sero Oldradi de Baxillicapetri, a monte via, et est pertice septem; sextus campus iacet ibi iusta, a mane suprascripti Uberti, a monte suprascripti Oldradi, a sero suprascripti Ambroxii, a monte via, et est pertice due et tabulle sex; et sunt mensurati ad perticam Papiensem, vel si amplius infra ipsas coher(entias) inventi fuerint cum omnibus utillitatibus et accessionibus suis (i) inintegrum, in presenti maneant venditione pro suprascripta quarta parte, que quarta pars ipsi Onderade evenit pro quarta ex parte quondam Petri Teizonis, anterioris viri sui, eo tenore ita quod de cetero omni tempore iam dicti Petrus et Reffudatus habere et tenere et titulo emptionis possidere predictam camporum quartam partem ut supra legitur et facere exinde cum suis heredibus (j) et cui dederit, libellario nomine, ad fictum exinde solvendum omni anno ecclesie Sancti (k) Ambroxi de Gibidi (g), quartam partem de duobus stariis sicallis et millii, quicquid sibi placuerit, sine alicuius contradictione. Promiserunt insuper ac guadiam dederunt iam dicti Petrus et Onderada iugalles, obligando omnia bona sua pignori, eidem Petro pro deffensione suprascripte camporum quarte partis ab omni persona omni tempore vite eorum (a); et sic posuerunt fidesiussores predictum Guilielmum qui dicitur Pellizarius, fratrem suprascripte Onderade (l), et Gualterium, fratrem suprascripti Petri, et Andream qui dicitur de Pasquario, de loco Pairana, qui unusquisque in solidum, obligando omnia bona sua pignori, fideiusserunt omni tempore. Quia sic inter eos convenit. Actum suprascripto loco Turrevegia. Signum (g) manu(um) suprascriptorum Petri et Onderade iugallium, qui hanc cartam ut supra fieri rogaverunt, et suprascriptorum Guilielmi et Andree et Gualterii, qui fideiusserunt ut supra. Interfuerunt testes Cavredus, Petrus, Massarengus. Ibi, coram ipsis testibus, iam dictus Petrus, obligando omnia bona sua pignori, guadiam dedit eidem Onderade uxori sue pro suprascriptis libris quinque more consulti et sic (m) posuit fideiussores suprascriptos Andream et Gualterium qui dicuntur Pasquarii. Ego Petrus Abbas, notarius ac missus domini Frederici imperatoris, qui suprascriptam Onderadam interrogavi ut supra, tradidi et scripsi.


(a) Om. B.
(b) et usum aggiunto nel sopralineo con segno di richiamo.
(c) Aggiunto successivamente dalla stessa mano nel margine.
(d) -o corretta da i
(e) Aggiunto nel sopralineo con segno di richiamo.
(f) dollo in B.
(g) Segue depennato inizio di altra lettera.
(h) Segue depennato ad supertotum (segue depennato inizio di altra lettera), a mane via de Landriano
(i) Segue depennato in
(j) -s corretta su precedente scrittura erasa.
(k) Segue depennato Ambroxii
(l) Corretto su precedente scrittura erasa.
(m) Segue depennato posuissores

(1) Cfr. Liutpr. 22.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti