Lombardia Beni Culturali
161

Carta venditionis

1191 dicembre 14, Milano.

Ambrogio, figlio del fu Pellegrino Ferrarius, di Landriano, di legge longobarda, vende a Pietro detto Horembelli e a Reffudatus detto Dromacio de Beccaria Maiori, di Milano, un sedime, nove appezzamenti di campo e due boschi siti a Torrevecchia e in quel territorio <per complessivi cinque iugeri, cinque pertiche e mezza e sette tavole> (secondo la pertica pavese) al prezzo di diciassette lire e tredici soldi di denari buoni milanesi d'argento e pone come fideiussore il fratello Pedrino.

Copia autentica del 1297, ASMi, AD, pergg. cart. 578, n. 22, n. 16 [B]. Trascrizione del XIX sec. in.: Bonomi 21, p. 772, n. 254.
B fa parte di un gruppo di 30 documenti compresi tra il 1150 e il 1222 e autenticati collettivamente il 27 aprile 1297 per mandato di Antonio de Gualdinis, giudice, assessore e vicario del capitano del comune e del popolo di Milano. Il documento del 1297, nel quale è inserto B insieme ai nn. 22, 23, 25, 26, 39, 68, 93, 116, 134, 145, 157, 158, 159, 164, 166, 180, 181, 182, 187, 199, 208, 219 e 226 (e ad altri sei che esulano dai limiti cronologici imposti a questa edizione), è così introdotto: (SN) In nomine Domini. Anno a nativitate eiusdem millesimo ducentesimo nonagesimo septimo, die sabati vigesimo septimo die mensis aprilis, indictione decima, in pallatio veteri communis Mediolani. Presentibus Beltramo filio quondam domini Filipi de Cixate civitatis Mediolani, porte Cumane, et Thomaxio filio quondam domini Mainfredi Samaruge civitatis Mediolani, porte Ticinensis, et Montino filio quondam domini Alberti de Lampugniano civitatis Mediolani, porte Vercelline, testibus ad hoc vocatis et rogatis, dominus Antonius de Gualdinis, iudex et assessor ac vicarius domini .. capitanei communis et populi Mediolani, precepit michi infrascripto Guillielmo Carbono notario ut autenticarem et insinuarem et registrarem et in publicam formam redigerem infrascripta instrumenta et scripturas ita ut perpetuo valleant et teneant et eis fides plena adhibeatur tanquam publicis et autenticis instrumentis et (instrumentis et aggiunto nel sopralineo) scripturis, quorum instrumentorum et scripturarum tenores tales sunt, ut inferius plenius continetur, a cui segue il testo dei documenti autenticati, ciascuno preceduto da Tenor (segue l'ordinale corrispondente al singolo documento, in riferimento alla successione in cui sono presentati i testi, che non è quella cronologica, in questo caso quinti decimi) instrumenti talis est, ed è così sottoscritto: (SN) EGO Guillielmus notarius, filius domini Iacobi Carboni civitatis Mediollani, porte Vercelline, hec instrumenta autenticavi et in publicam formam redegi de mandato suprascripti iudicis, tradidi et scripsi (il precetto di autenticazione è edito in M.F. BARONI, Gli atti del comune di Milano, III, n. 705).

Nel recto, di mano del Bonomi, è ripetuto 16. MCXCI.
Nel verso, di mano del Bonomi, * MCCXCVII. Triginta instrumentorum transumpta, a cui seguono i regesti dei documenti autenticati in cronologico, ciascuno preceduto dall'anno espresso in numeri romani. B è così identificato: 16. MCXCI.

Discreto stato di conservazione. La pergamena che contiene B è costituita da 7 membrane cucite fra loro.

Anno dominice incarnationis millesimo centesimo nonagesimo primo, quarto decimo mensis decembris, indictione decima. Hanc cartam venditionis fecit Ambroxius, filius quond[a]m Pellegrini Ferrarii, de loco Landriano, qui professus est lege vivere Longobarda, in Petro qui dicitur Horembelli et Reffudato qui dicitur Dromacio de Beccaria Maiori, de civitate Mediolani, pro pretio de argenti (a) denariorum bonorum Mediolani libras decemseptem et soldos tredecim quos ipse Ambroxius manifestavit accepisse ab ipsis Petro et Reffudato, nominatim pro sedimine uno et camporum petiis novem et buschis duobus iacentibus in loco et territorio Turrivegia. Predictum sedimen iacet intus villam et est tabulle decemseptem; primus campus dicitur in Spineto, coheret ei a mane hospitalis de Brollio, a meridie fossatum Periuratum, a sero et a monte via, et est pertice septem minus tabule (b) tres; secundus campus iacet ibi prope, a mane via, a meridie Oldradi de Baxillicapetri, a sero hospitalis, a monte Sancti Petri, pertice tres et tabule due et media; tertius campus dicitur ad Vig(n)iate, a mane et a monte et a meridie Anselmi de Riziollo, a sero hospitallis, pertice septem et tabule quatuor; quartus campus dicitur in Via Sancti Martini, a mane suprascripti Oldradi, a meridie via, a sero Baldizoni, a monte Garzii, pertice due et tabule due; quintus campus dicitur in Via de Gibidi, a mane Pedrini Ferrarii, a meridie illorum de Oziano et im parte via, a sero illorum de Oziano, a monte Iacobi Gambaloita, pertice quinque et tabule tres (c) et media; sextus campus dicitur in Ferriollo, a mane Dominici Ferrarii, a meridie suprascripti Iacobi, a sero Serenelle, a monte via, pertice sex minus tabule tres; septimus campus dicitur ad Pomam de Marchono, a mane Anselmi de Rizollo, a meridie illorum de Pusterla, a sero Sacchi de la Pescina, a monte Macii de Beccaria et Garzii, pertice quatuordecim (d) et tabule octo; octavus campus dicitur in Guittaranda, a mane Garzii, a meridie suprascripti hospitallis, pertice septem et tabule octo; nonus campus dicitur ad la Fontanam, a mane Pedrini Ferrarii, a meridie via, a sero Alberti de Baxilicapetri, et est pertica una; predictum pratum dicitur ad la Guastam, est ei a mane Garzii, a meridie de eadem terra (e), a sero suprascripti Alberti, a monte suprascripti Pedrini, et est pertice due et media; primum buschum dicitur in Valle Codeguerra, est ei a mane Anselmi de Rizollo, a meridie Iohannis Ferrarii, a sero Caziaguerre de Baxillicapetri, a monte suprascripti Pedrini (f), et est pertice septem; secundum buschum dicitur in Ferla qui (g) est ex parte mont(is) et est pertice due et tabule sedecim; vel si amplius fuerint in presenti maneant venditione, eo tenore ita quod de cetero omni tempore debeant iam dicti Petrus et Reffudatus habere et tenere predictas res ut superius legitur (h) et facere exinde cum suis heredibus et cui dederint, cum omnibus iuribus et utillitatibus et cum omni honore et districto ad (i) ipsas res pertinentibus, salvo tam(en) iure unius carregii et med(ii) in suprascripto campo de Ferriollo, qui est pertice sex minus (j) tabule (k) tres (c), pro rata ad cognitum de sex iuggeribus terre et sine alio ficto et onore, proprietario seu libellario nomine, quicquid sibi placuerit, sine alicuius contradictione. Promisit insuper ac guadiam dedit iam dictus Ambroxius, obligando omnia que habet et habiturus est pignori eisdem Petro et Reffudato quod omni tempore cum suis heredibus deffendere et guarentare habet eisdem Petro et Reffudato suisque heredibus et cui dederint predictas omnes res et cum honore et districto ut superius legitur ab omni persona, iure et usu et spetialiter ab Alegrantia uxore sua, omni suo dispendio; et sic posuit fideiussorem Pedrinum, fratrem suum, qui obligando omnia bona sua pignori fideiussit omni tempore (c). Quia sic inter eos convenit. Predicta terra fuit mensurata ad perticam Papiensem. Actum in suprascripta civitate. Signum manu(um) suprascripti Anbroxii, qui hanc cartam fieri rogavit, et suprascripti Pedrini (c), qui fideiussit ut supra. Signum manu(um)Venture et Perabovis de Beccaria, Martini Horembelli, testium. Ego Petrus Abbas notarius tradidi et scripsi.


(a) Una mano successiva ha corretto la -i in o
(b) Segue depennato tal
(c) Aggiunto nel sopralineo con segno di richiamo.
(d) quatiordecim in B.
(e) -a corretta da e
(f) suprascripti Pedrini aggiunto nel sopralineo con segno di richiamo.
(g) Corretto su precedente scrittura erasa.
(h) Aggiunto successivamente dalla stessa mano nel margine.
(i) Segue depennato ips
(j) Nel sopralineo con segno di richiamo in luogo di et depennato.
(k) tabil(e) in B.

Edizione a cura di Ada Grossi
Codifica a cura di Ada Grossi

Informazioni sul sito | Contatti